Món ăn đặc sản ở Hà Nội: Kỹ nghệ bán xôi nhanh như "tia chớp"

Hàng xôi Mây lúc nào cũng đông khách, vào giờ cao điểm thực khách xếp hàng kiên nhẫn chờ đợi đến lượt mình mua. (Ảnh: H.H)

Nằm trên con phố Lý Thường Kiệt có một quán xôi trông rất giản dị, thậm chí đơn sơ chỉ với vài thúng đựng xôi, một cái mâm lót lá chuối, vây xung quanh người chủ là túi hành khô phi thơm, nồi thịt kho tàu, túi nhân đậu xanh… Ấy thế nhưng quán xôi là lúc nào cũng đông khách vây quanh, đặc biệt vào giờ cao điểm buổi sáng, mọi người xếp hàng dài chờ mua xôi.

Quán bán bán từ 5h30 sáng đến 13h chiều với đủ loại xôi, từ xôi xéo, ngô, lạc, gấc, lạp sườn, thịt kho... với giá bình dân từ 10.000 đến 30.000 đồng/suất. Tuy nhiên, món xôi xéo được nhiều thực khách yêu thích nhất nhờ sự hòa quyện của gạo nếp, đỗ xanh, hành và mỡ tạo, cùng miếng thịt kho béo ngậy tạo nên món ăn hấp dẫn, thơm ngon.

Điều thú vị khiến nhiều thực khách thích thú khi đến với quán xôi là được chứng kiến đôi bàn tay thoăn thoắt của chị chủ quán thái nhân đỗ, gói xôi… Thậm chí, nhiều du khách nước ngoài ấn tượng tới mức hoa cả mắt không thể nhìn rõ đôi bàn tay của chủ quán, tốc độ bán hàng như đang bay.

Chia sẻ với Dân Việt, chị Phạm Ngọc Anh cho biết, quán xôi này đầu tiên là do mẹ chị bán, có hai địa điểm là ở Hàng Bài và Lý Thường Kiệt. Tuy nhiên sau dịch gom về một chỗ, chỉ bán duy nhất tại phố Lý Thường Kiệt.

"Quán xôi này là của mẹ tôi, mẹ tôi bán hàng xôi này được 30 năm, bán từ hồi tôi còn trong bụng mẹ, cho đến khi tôi lớn có thể theo mẹ, phụ mẹ bán hàng và vài năm trở lại đây, tôi thay mẹ bán hàng còn mẹ ở nhà nấu xôi.

Ngày còn đi học, chứng kiến mẹ thức khuya dậy sớm làm hàng rồi đi bán, tôi thương và thấy nghề này cực quá, tôi nói với mẹ, sau này lớn lên con sẽ không theo nghề của mẹ. Thế nhưng khi học xong, tôi thường đi cùng và phụ mẹ bán hàng, lâu rồi thành quen, giờ cảm thấy bình thường. Thậm chí, bây giờ tôi cảm thấy vui, vì món xôi là thức quà vặt được nhiều người yêu thích, là món ăn truyền thống, văn hóa ẩm thực của người Việt".

Xôi Mây còn khiến du khách yêu thích bởi những hạt xôi được thấm đượm chút mỡ lợn tạo độ béo ngậy mà không ngán. (Ảnh: H.H)

Hỏi chị, xôi chắc hẳn có gì đặc biệt nên mới người xếp hàng chờ mua xôi đến vậy?

Chị chủ quán cười tươi cho hay, hàng xôi nhà tôi cũng không có gì đặc biệt, cũng làm xôi như bao hàng xôi khác.

"Tôi chỉ là người đi bán, tất cả đều do mẹ tôi làm. Tôi cũng không biết sự khác biệt xôi nhà mình với các hàng xôi khác là gì. Nhưng có điều mẹ tôi vẫn dạy tôi, làm gì cũng phải đặt tâm huyết, trách nhiệm vào công việc mình làm. Tuy nhiên, tôi luôn bán luôn xôi nóng chứ không để xôi nguội hoặc xôi đã qua đêm.

Nhà tôi ở dưới Trương Định, quận Hoàng Mai, mỗi sáng tôi chỉ mang lượng vừa phải xôi cùng các topping như đậu xanh, thịt, hành phi… Nếu thấy lượng khách đông mà xôi sắp hết tôi sẽ gọi điện thoại về nhà báo đồ thêm xôi. Chính vì vậy, mà khách luôn mua, thưởng thức được xôi nóng hổi", chị Phạm Ngọc Anh cho biết.

Nhân đỗ xanh của xôi Mây rất ngon, thực khách rất thích món xôi xéo ở đây. (Ảnh: H.H)

Món ở đặc sản ở Hà Nội: Du khách nước ngoài nức nở khen vị mềm, ngọt béo ngậy của xôi Mây

Xôi là món ăn bình dân nhưng lại rất được ưa chuộng của người Việt, vừa dễ ăn, no bụng mà giá thành rẻ. Để chế biến xôi không hề khó, thậm chí là món dễ nấu trong rất nhiều món ăn bình dân của người Việt. Tuy nhiên, đây cũng là món ăn được chế biến với rất nhiều công đoạn, lắt nhắt và mất thời gian.

Theo chị Ngọc Anh, để có những thúng xôi ngon, nóng hổi cùng topping ngon, chủ quán xôi tự tay làm từ A đến Z, từ việc lựa chọn nếp cái hoa vàng, lựa chọn thịt lợn, đậu xanh nguyên vỏ, hành khô, bắp ngô khô chứ không phải ngô tươi.

Một trong topping khiến thực khách yêu thích đó là miếng thịt kho mềm, béo ngậy và trứng ốp. (Ảnh: H.H)

Rồi đến công đoạn chế biến cũng được làm tỉ mỉ, chi tiết, như gạo thì phải ngâm với bột nghệ, đãi từ hôm trước rồi sáng đem đồ. Khi gần chín, xôi được trộn mỡ gà rồi đồ tiếp.

Ruốc tự tay làm phải mua thịt thăn tươi ngon rồi về luộc trần, sau đó mang thịt xay qua, xé thịt và đem rang rim với chút nước mắm, bột ngọt.

"Riêng với xôi ngô thì phải mua loại ngô đã được phơi khô sau đó về tẽ ra cho vào nồi ninh từ 4 đến 5 tiếng. Mọi người cứ nghĩ dùng bắp ngô tươi để làm xôi ngô, nhưng không phải, nếu làm bằng ngô tươi đó sẽ hỏng món ngay vì nó bị nát, không nở bung như ngô đã phơi khô.

Xôi ngô, xôi xéo là món ăn bình dân, không khó nấu nhưng lại khá kỳ công trong nhiều công đoạn hơn là xôi lạc, xôi đậu xanh.

Bí quyết hàng xôi này luôn đắt khách đó là xôi luôn nóng hổi, xôi mới. (Ảnh: H.H)

Một trong những công đoạn khó nhất của người làm xôi đó chính là phi hành và chỉ duy nhất mẹ tôi mới làm được công đoạn khó này. Bởi phi hành đòi hỏi người đầu bếp phải thật nhanh tay, biết cách căn thời gian. Nếu phi hành để lửa quá to sẽ dễ cháy hành, mà để lửa quá nhỏ thì hành sẽ dễ bị chín non, sẽ khiến miếng hành bị dai. Hành chín quá sẽ bị cháy, ăn sẽ bị đắng. Phải để lửa đúng mức, rồi nhanh tay đảo, căn vừa độ thì vớt hành, phải làm sao để những miếng hành thái khi với ra vàng ruộm, khi nguội nhai giòn và thơm.

Có những người mấy chục năm làm hàng xôi nhưng cũng không thể phi hành cho ngon, giòn, thơm. Một ngày mẹ tôi có thể phi từ 60kg-70kh củ hành đã được thái. 10kg củ hành tươi thì được 3kg hành phi khô", chị Ngọc Anh tâm sự.

Trong các công đoạn làm xôi, khó nhất đó là phi hành. Hành được rửa sạch bóc vỏ, thái mỏng và phi. Người đứng bếp phải tập trung, căn sao cho lửa vừa độ để hành được chín vừa độ, có màu vàng ruộm và giòn tan trong miệng. (Ảnh: H.H)

Mặc dù chỉ là quán xôi bé, ngồi bán vỉa hè trên phố Lý Thường Kiệt, nhưng số lượng người làm cùng gần 20 người, mỗi người một công đoạn, bắt đầu từ 2h sáng cho đến 17h chiều. Mỗi ngày quán xôi Mây bán hết khoảng 55kg gạo và khoảng 20kg hành phi.

Quán xôi Mây không chỉ đông thực khách trong nước mà cả du khách nước ngoài cũng đến ăn rất đông, đặc biệt là khách Hàn Quốc.

Năm 2019, quán từng được giới thiệu trên kênh truyền hình của Hàn Quốc, trong chương trình Street Food Fighter. Chuyên gia ẩm thực Baek Jong Won - người sở hữu nhiều nhà hàng lớn ở xứ kim chi, đã nhận xét trực tiếp về món ăn với nhấn mạnh: "Quán xôi là một trong những địa điểm quán ăn, đáng để du khách đến thưởng thức khi đến Hà Nội". 

Hay mới nhất là hai vị du khách Hàn Quốc, kênh youtube – RoamingDuoz rất mê du lịch, ẩm thực đã đến mua hai suất xôi, đậu xanh, dầu, hành phi, ruốc, chả... với giá tiền 30.000 đồng để thưởng thức. Sau khi ăn xong, hai vị khách này đã bày tỏ bất ngờ và nhận xét, món hành phi khiến xôi như ngon hơn, cảm giác ăn món này như cả bữa tiệc đang diễn ra trong miệng. Đây là một bữa sáng tuyệt vời, xôi rất ngon, có lẽ là một trong những lần ăn sáng đáng nhớ nhất của cặp đôi người Hàn Quốc.

Du khách người Mỹ lần đầu chứng kiến thao tác làm xôi xéo "nhanh như chớp" ở Hà Nội (Ảnh: David Hoffmann).

Không chỉ có khách Hàn Quốc mê mẩn với món xôi này mà rất nhiều du khách đến từ các nước khác như Mỹ cũng đã từng tìm đến đây để thưởng thức.

David Hoffmann, du khách người Mỹ, từng chia sẻ, anh thấy ngỡ ngàng khi một quán xôi bé xíu mà nhiều người vây quanh đến vậy. Thú vị hơn, khi anh chứng kiến tốc độ bán xôi thần tốc của chủ quán, đặc biệt là kỹ thuật thái đậu xanh nhanh như chớp.

Còn khi thưởng thức món xôi xéo đầy đủ topping, vị du khách người Mỹ này thực sự ấn tượng bởi thịt kho mềm, béo ngậy, vị như sườn heo.

* Tiêu đề bài viết đã được biên tập lại