Quan sát lỗ đen, kính viễn vọng bất ngờ bị "dội bom"

Một hiện tượng kỳ quặc được các nhà khoa học Harvard mô tả như "tiếng ợ hơi của vũ trụ" đã được ghi lại bởi hệ thống kính viễn vọng vô tuyến Very Large đặt tại New Mexico - Mỹ trong khi quan sát một lỗ đen bí ẩn.

Theo Daily Mail, lỗ đen bí ẩn AT2018hyz đã được quan sát từ năm 2018, cũng là năm các nhà khoa học phát hiện nó nuốt chửng một ngôi sao. Nhưng thay vì phun trả ra ngoài không gian một lượng vật chất nhất định, lỗ đen bí ẩn bất ngờ "ngủ đông" trong vòng 3 năm.

Thế nhưng đến năm 2021, hệ thống Very Large bất ngờ bị "dội bom" bởi lỗ đen kỳ quặc bất ngờ bùng nổ suốt vài tháng. Các sóng vô tuyến phụt ra từ nó dữ dội và được xác định chính là vật chất của ngôi sao bị nó xé nhỏ và nuốt chửng vài năm trước.

Quan sat lo den, kinh vien vong bat ngo bi

Hệ thống kính viễn vọng vô tuyến Very Large đặt tại New Mexico - Mỹ - Ảnh: NRAO

Sự kiện bí ẩn đã được nhóm nghiên cứu từ nhiều viện, trường, trung tâm trực thuộc Đại học Harvard - Mỹ xem xét.

Theo tiến sĩ Yvette Cendes từ Trung tâm Vật lý Thiên văn Harvard, tác giả chính của một nghiên cứu vừa công bố trên Astrophysical Journal, đây là lần đầu tiên hiện tượng lỗ đen "ngậm" bữa ăn suốt nhiều năm mới phun ra vật chất phản hồi được ghi nhận.

Hiện tượng lỗ đen ăn cái gì đó rồi phun ra vật chất nói chung xảy ra khi một ngôi sao xui xẻo tiếp cận gần lỗ đen và bị xé toạc, sau đó hóa thành sợi mì dài nóng bỏng, còn được gọi là "gián đoạn thủy triều" (TDE), sẽ khiến lỗ đen bừng sáng ngoạn mục.

Điểm đặc biệt của TDE lần này không chỉ là độ trễ 3 năm, mà còn là tốc độ ngoài sức tưởng tượng - thay vì có tốc độ trung bình là 10% tốc độ ánh sáng, tốc độ của dòng vật chất lần này lên tới 50% tốc độ ánh sáng.

Quan sat lo den, kinh vien vong bat ngo bi

Hình ảnh đồ họa mô tả một lỗ đen phun ra vật chất sau bữa ăn - Ảnh: SCIENCE COMMUNICATION

Lỗ đen là một trong những vật thể bí ẩn nhất vũ trụ bởi thực ra các nhà khoa học không thể trực tiếp "nhìn" nó, mà chỉ quan sát được gián tiếp thông qua ánh sáng từ vật chất nó nhả ra trong các bữa ăn. Vì thế một hiện tượng lạ lùng, chưa có tiền lệ như điều vừa xảy ra với AT2018hyz sẽ mở ra cánh cửa thú vị để nghiên cứu rõ ràng hơn hành vi của các lỗ đen.

AT2018hyz là một lỗ đen cách Trái Đất 665 triệu năm ánh sáng. Ngôi sao nó nuốt chửng có khối lượng khoảng 1/10 Mặt Trời của chúng ta.

Ảnh gần 500 con cá voi chết la liệt trên bãi biển New Zealand

Trong những ngày gần đây, khoảng 477 con cá voi hoa tiêu đã chết sau khi mắc cạn trên hai bãi biển hẻo lánh của New Zealand, nhà chức trách nước này cho biết.

Anh gan 500 con ca voi chet la liet tren bai bien New Zealand

Ảnh: AP

Hãng AP đưa tin, số cá voi trên bị mắc cạn trên đảo Chatham, nơi có 600 người sinh sống và nằm cách các đảo chính của New Zealand khoảng 800km về phía đông. Cơ quan bảo tồn nước này cho biết, có 232 con cá voi mắc cạn tại bãi biển Tupuangi vào cuối tuần trước và thêm 245 con mắc cạn tại Vịnh Waihere vào ngày 10/10.

Vụ việc mới nhất này xảy ra khoảng hai tuần sau khi 200 con cá voi hoa tiêu chết ở Australia do mắc cạn trên bãi biển Tasmanian xa xôi.

Anh gan 500 con ca voi chet la liet tren bai bien New Zealand-Hinh-2

Ảnh: AP

Ông Daren Grover, Tổng giám đốc Dự án Johah - một tổ chức phi lợi nhuận chuyên giúp giải cứu cá voi cho biết, do vị trí hẻo lánh và sự hiện diện của cá mập ở các vùng nước xung quanh khiến họ không thể huy động những người tình nguyện đưa cá voi trở lại biển. Do đó, tất cả các con cá voi mắc cạn đều chết, hoặc chết tự nhiên hoặc chết êm dịu.

Anh gan 500 con ca voi chet la liet tren bai bien New Zealand-Hinh-3

Ảnh: AP

Việc cá voi hoa tiêu mắc cạn hàng loạt là khá phổ biến ở New Zealand, đặc biệt là vào những tháng mùa hè. Các nhà khoa học không biết đích xác nguyên nhân tại sao cá voi mắc cạn dù có vẻ như hệ thống định vị của nó bị nhầm lẫn.

Anh gan 500 con ca voi chet la liet tren bai bien New Zealand-Hinh-4

Ảnh: AP

Theo ông Grover, quanh đảo Chatham có rất nhiều thức ăn cho cá voi và khi chúng bơi gần đất liền, chúng sẽ nhanh chóng đi từ vùng nước rất sâu tới vùng nước nông. "Cá voi định vị dựa vào tiếng vang và do đó nó không biết đang đi vào vùng nước cạn. Chúng tới gần bờ hơn rồi mất phương hướng. Sau đó, thủy triều rút và chúng bị mắc cạn trên bờ".

Anh gan 500 con ca voi chet la liet tren bai bien New Zealand-Hinh-5

Ảnh: AP

Ông Grover nói, do các bãi biển trên xa xôi nên xác cá voi sẽ không được chôn cất hay kéo ra biển mà để đó cho tự phân hủy. “Thiên nhiên là một nhà máy tái chế tuyệt vời và tất cả năng lượng được lưu trữ trong cơ thể của cá voi sẽ được trả lại tự nhiên khá nhanh".

Anh gan 500 con ca voi chet la liet tren bai bien New Zealand-Hinh-6

Ảnh: AP

Anh gan 500 con ca voi chet la liet tren bai bien New Zealand-Hinh-7

Ảnh: AP

Mổ xẻ sự khác biệt giữa iPhone 15 Plus và iPhone 15 Pro Max

Trong khi độ hot của iPhone 14 Plus và iPhone 14 Pro Max vẫn chưa giảm nhiệt thì những thông tin về iPhone 15 Plus và iPhone 15 Pro Max cũng đã xuất hiện và khiến giới công nghệ quan tâm khá nhiều.

Mo xe su khac biet giua iPhone 15 Plus va iPhone 15 Pro Max
Theo chiến lược phân hóa các thiết bị cơ bản và cao cấp của Apple trong những năm gần đây,  iPhone 15 Plus có thể vẫn sẽ trang bị hai ống kính thay vì ba như iPhone 15 Pro Max

Đọc nhiều nhất

Tin mới

Lợi ích sức khoẻ tuyệt vời từ quả sung

Lợi ích sức khoẻ tuyệt vời từ quả sung

Trong Đông y, quả sung có tính bình, vị ngọt giúp kiện tỳ thanh tràng (kích thích tiêu hóa, làm sạch ruột), giải độc, tiêu thũng, thường được dùng để chữa các bệnh về tiêu hóa, kiết lỵ, viêm ruột, táo bón, trĩ.