Khoảng 60 năm trước, một nhà khảo cổ học đã chụp được những bức ảnh về một số bộ xương được chôn cất trong những ngôi mô 8.000 năm tuổi ở miền Nam Bồ Đào Nha. Gần đây, các nghiên cứu chỉ rằng những xác ướp lâu đời nhất thế giới có thể không đến từ Ai Cập hay Chile mà là Châu Âu.

Bằng chứng về quá trình ướp xác đến từ một số cuộn phim ảnh với các bức ảnh đen trắng của 13 ngôi mộ từ thời kỳ đồ đá cũ, hay thời kỳ đồ đá được tìm thấy trong số đồ đạc của một nhà khảo cổ học người Bồ Đào Nha, Manuel Farinha dos Santos, người đã qua đời vào năm 2001. Ông đã nghiên cứu các bộ hài cốt người được khai quật từ Thung lũng Sado vào đầu những năm 1960.

Xác ướp 8.000 năm tuổi được cho là đã bị trói lại trước khi được thực hiện ướp xác. Nguồn: Peyroteo-Stjerna et al/European Journal of Archaeology.

Các nhà nghiên cứu sau khi phân tích các tư liệu liên quan đến bãi chôn cất một chục xác ướp cổ đại được tìm thấy ở Thung lũng Sado, phía Nam của Bồ Đào Nha trong các cuộc khai quật vào những năm 1960, cho biết ít nhất một trong số những thi thể đó đã được ướp xác để có thể vận chuyển dễ dàng hơn trước khi chôn cất.

Các thi thể khác được chôn cất tại địa điểm này cũng đã được ướp xác, điều đó cho thấy tập tục này có thể đã phổ biến ở khu vực này vào hàng ngàn năm trước.

Có vẻ như người chết đã được cột lên và có thể được đặt trên một cấu trúc cao, chẳng hạn như bệ nâng, để cho phép chất lỏng phân hủy tiếp xúc với cơ thể. Giới chuyên gia cho rằng quy trình ướp xác có thể bao gồm việc sử dụng lửa để làm khô tử thi và các dây buộc trên cơ thể được thắt chặt dần theo thời gian, từ đó giữ được tính toàn vẹn về mặt giải phẫu đồng thời tăng khả năng dẻo dai của các chi.

Việc đánh giá các ngôi mộ cổ cũng dựa trên những phát hiện từ các thí nghiệm phân hủy của con người được thực hiện tại Cơ sở Nghiên cứu Nhân chủng học Pháp y tại Đại học Bang Texas.

Nhà khảo cổ học Michael Parker Pearson thuộc Đại học College London, người không tham gia nghiên cứu Thung lũng Sado, cho biết nhóm của ông đã phát triển các kỹ thuật này để xác định phương pháp ướp xác trong các bộ xương thời tiền sử gần 20 năm trước: "Tôi thấy thật thú vị khi thấy phương pháp này được công nhận ở những nơi khác ở châu Âu, "ông nói.

Xác ướp mới được tìm thấy ở Bồ Đào Nha được cho là xác ướp lâu đời nhất, phá vỡ kỉ lục về niên đại xác ướp được tìm thấy trước đó ở vùng ven biển của sa mạc Atacama của Chile- khoảng 1.000 năm.