Gáo vốn là một loại quả dại. Cây gáo xuất hiện ở các tỉnh miền Tây, miền Bắc.

Cây gáo được tìm thấy khá nhiều tại các khe suối hoặc chân đồi hoặc được trồng làm hàng rào ở Ninh Bình. Ngày nay, quả gáo được coi là một trong những đặc sản ở Ninh Bình.

Quả gáo hình tròn, vỏ ngoài khá sần sùi, nhìn qua nhiều người lầm tưởng đây là trái chôm chôm non. Nhưng khi xẻ ra, bên trong ruột lại vàng ươm trông như trái dứa.

Có 2 loại gáo là gáo vàng và gáo trắng. Trong đó, gáo vàng da láng, quả không tròn. Còn gáo trắng thì quả tròn, ngoài da có gai mềm giống như chôm chôm.

Quả gáo hình tròn, vỏ ngoài khá sần sùi, nhìn qua nhiều người lầm tưởng đây là trái chôm chôm non. Ảnh: Tri Thức và Cuộc Sống

Chị Hoàng Quyên (ở thành phố Ninh Bình) chia sẻ trên Người Đưa Tin: "Ở quê tôi, cây gáo mọc nhiều lắm. Trước đây, nó mọc hoang ở khe suối hoặc chân đồi, nhiều nhà mang về trồng làm hàng rào vừa để làm cảnh lại lấy quả để làm món cá kho.

Hồi đó, trái gáo là một thứ quả quê dân dã, không ai mang ra bán ở chợ mà đi đâu cũng có thể hái được. Gáo để kho cá phải chọn quả còn tươi vừa chín đến, sau đó rửa sạch từng quả rồi xắt mỏng thành từng lát. Xếp gáo dưới đáy niêu rồi lần lượt thêm một lớp cá, lại một lớp gáo xen kẽ, nêm nếm gia vị là có thể bắc lên bếp để kho. Kho đến khi gần cạn nước là được, càng nấu lâu thịt cá càng mềm và đậm đà hương vị.

Cá kho gáo có màu sắc rất hấp dẫn. Ảnh: Người Đưa Tin

Cá kho gáo sẽ có màu đẹp, thịt cá săn chắc, mềm và thơm, khác hẳn với các món cá kho khế hay sấu. Món này tuy đơn giản nhưng khi đưa cơm, đến giờ mỗi lần về quê, tôi đều nhờ mẹ nấu món này để nhớ lại hương vị của ngày xưa, thời còn nghèo khó".

Trước kia, loại quả này được ít người ăn. Gần đây, thứ quả quê này đã được biết tới nhiều hơn, người dân thành phố tìm mua quả gáo về thưởng thức.

Vào khoảng tháng 9 hàng năm là thời gian có nhiều tiểu thương gom bán trái gáo nhất.

Trên chợ mạng và chợ chung cư, nhiều người bán trái gáo với giá 100.000-120.000 đồng/kg. Những người bán quả gáo cho biết hàng có đến đâu khách đặt hết đến đó.

Không chỉ ngon, quả gáo còn có nhiều công dụng tốt cho sức khỏe mà không phải ai cũng biết.

Theo các bài thuốc nhân gian, vỏ gáo cực kỳ tốt cho việc hỗ trợ hạ sốt, hỗ trợ điều trị một số bệnh lý như tiêu chảy hoặc xơ gan cổ trướng, vết thương nhiễm khuẩn.