"Nếu tại phiên tòa tái thẩm tới đấy, đối tượng Lý Nguyễn Chung bị tuyên phạm tội Giết người, cướp tài sản (như lời y đã khai) thì mức hình phạt cao nhất là tử hình. Tuy nhiên, tại thời điểm gây án, Lý Nguyễn Chung nằm trong khoảng 14-16 tuổi. Nếu áp dụng quy định tại khoản 2, Điều 74 thì đối tượng này chỉ phải chịu mức án phạt cao nhất là 12 năm tù giam", Luật sư Hà Thị Thanh nhận định.

Đối tượng Lý Nguyễn Chung.

- Thưa luật sư, nếu đúng Lý Nguyễn Chung thực sự là kẻ giết người, đối tượng này có phải bồi thường gì cho ông Chấn hay không?

Theo quy định của pháp luật hình sự thì việc chứng minh hành vi phạm tội, xác định tội phạm thuộc về trách nhiệm của các cơ quan tiến hành tố tụng. Trong trường hợp này, cơ quan tiến hành tố tụng đã không hoàn thành trách nhiệm của mình, không xác định đúng người phạm tội, làm oan sai cho ông Chấn thì cơ quan tiến hành tố tụng phải chịu trách nhiệm bồi thường oan sai cho ông Chấn.

- Lý Nguyễn Chung sinh năm 1988, tức khi gây án váo năm 2003, Chung chỉ khoảng 14-15 tuổi. Ở lứa tuổi này thì Chung có thể bị khung hình phạt như thế nào?

Nếu tại phiên tòa tái thẩm tới đấy, đối tượng Lý Nguyễn Chung bị tuyên phạm tội Giết người, cướp tài sản (như lời y đã khai) thì mức hình phạt cao nhất là tử hình. Tuy nhiên, tại thời điểm gây án, Lý Nguyễn Chung nằm trong khoảng 14-16 tuổi. Nếu áp dụng quy định tại khoản 2, Điều 74 thì đối tượng này chỉ phải chịu mức án phạt cao nhất là 12 năm tù giam.

Luật sư Hà Thị Thanh.

- Luật sư đánh giá thế nào về việc Lý Nguyễn Chung che dấu hành vi phạm tội, để ông Nguyễn Thanh Chấn phải chịu án oan trong 10 năm qua? Đây có phải là một tình tiết định khung tăng nặng theo luật pháp hay không?

Tâm lý chung của tội phạm thường là che giấu hành vi của mình và Lý Nguyễn Chung cũng không ngoại lệ. Như tôi đã nói, việc chứng minh tội phạm là trách nhiệm của cơ quan tiến hành tố tụng. Theo quy định tại điểm o, khoản 1, Điều 48, BLHS: có hành động xảo quyệt, hung hãn nhằm trốn tránh, che giấu tội phạm là một trong những tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự đối với bị cáo.

- Liên quan đến vụ án này, Cơ quan điều tra Viện Kiểm sát nhân dân tối cao đã có Lệnh bắt khẩn cấp, Quyết định tạm giữ đối với Lý Văn Chúc (SN 1950, bố của Lý Nguyễn Chung) về hành vi dọa giết bà Nguyễn Thị Lành (nhân chứng của vụ án). Vậy với hành vi đe dọa giết người, ông Lý Văn Chúc có thể phải nhận án phạt như thế nào?

Theo quy định tại Điều 103, tội đe dọa giết người có khung hình phạt cao nhất là 7 năm tù giam. Đối với trường hợp của ông Lý Chúc, hành vi đe dọa giết người nhằm che giấu tội giết người của con trai nên có thể sẽ bị khởi tố theo quy định tại khoản 2, với mức hình phạt từ 2 đến 7 năm tù giam.

- Luật sư đánh giá thế nào về mức độ nghiêm trọng của vụ việc? Xin luật sư cho thêm ý kiến, nhận định khác qua vụ án oan “động trời” này?

Trong các vụ án hình sự, việc khởi tố, truy tố và xét xử oan sai đối công dân sẽ để lại những hậu quả vô cùng nghiêm trọng, không chỉ đối với cá nhân, gia đình người bị oan mà còn làm mất niềm tin trong dư luận xã hội. Đối với vụ án này thì những tổn thất của gia đình ông Chấn là rất lớn: cá nhân ông Chấn bị tù oan 10 năm, vợ ông Chấn phải vào viện tâm thần do kêu oan cho chồng, các con phải bỏ học, đánh mất nhiều cơ hội trong cuộc sống...

Những thiệt hại không thể bù đắp bằng vật chất được. Vì thế, cá nhân tôi cho rằng đây là sẽ “hồi chuông cảnh báo” cho các cơ quan tiến hành tố tụng sau này, việc khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử phải thật khách quan, nếu chưa đủ căn cứ thì “thà bỏ lọt tội phạm còn hơn làm oan sai”.

- Xin cảm ơn luật sư!