Diễn biến bệnh của ca mắc đậu mùa khỉ tử vong ở Việt Nam

Theo Sở Y tế TP HCM, người đàn ông bị nhiễm trùng toàn thân, suy đa tạng và không qua khỏi sau 18 ngày điều trị tích cực. Đây là ca tử vong đầu tiên có liên quan đến đậu mùa khỉ tại Việt Nam.

Ngày 25/10, Sở Y tế TP HCM đã có thông tin nhanh về ca tử vong đầu tiên có liên quan đến đậu mùa khỉ tại Việt Nam. Báo cáo tóm tắt của Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP HCM cho thấy đây là một bệnh nhân nam, sinh năm 1994, ngụ tại Long An.  

Người bệnh nhập viện ngày 2/10 vì sốt, nổi mụn nước 9 ngày. Sau đó, bệnh nhân được nhập viện cách ly điều trị, xét nghiệm sang thương mụn nước có kết quả PCR dương tính với Mpox (virus đậu mùa khỉ). Bệnh nhân có tình trạng suy giảm miễn dịch nặng với xét nghiệm HIV dương tính và tế bào TCD4 1/uL.  

Quá trình điều trị, người bệnh bị nhiễm trùng toàn thân nặng với nhiễm nấm Candida xâm lấn, nhiễm Pneumocystis jirovecii, lao lan tỏa, sau đó diễn tiến vào tình trạng sốc nhiễm trùng, suy đa tạng nặng.

Các bác sĩ đã tiến hành điều trị tích cực với kháng sinh, kháng nấm, kháng lao, thở máy, lọc máu. Tuy nhiên tình trạng diễn tiến nặng, người bệnh tử vong sau 18 ngày điều trị tích cực.

Sở Y tế TP HCM cho biết đã chỉ đạo bệnh viện thành lập Hội đồng chuyên môn để có kết luận và báo cáo chính thức về trường hợp này.

Tính đến nay, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP HCM đang điều trị cho 20 ca đậu mùa khỉ, trong đó 18 ca đồng nhiễm HIV. Hai trường hợp đang diễn tiến nặng với chẩn đoán nhiễm trùng huyết, viêm mô tế bào, nhiễm trùng tầng sinh môn, giang mai ác tính, áp xe phổi/mủ màng phổi đang dẫn lưu, nhiễm trùng da... 

Theo Tổ chức Y tế thế giới, đậu mùa khỉ sẽ tự thải trừ hoàn toàn virus và lành bệnh nếu người bệnh có miễn dịch tốt. Bệnh diễn tiến nặng, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng đối với người suy giảm miễn dịch (AIDS, xơ gan, tiểu đường,…).

Các triệu chứng nặng của đậu mùa khỉ bao gồm tổn thương da lớn hơn, lan rộng hơn (đặc biệt ở miệng, mắt và bộ phận sinh dục), nhiễm trùng thứ phát ở da dẫn đến nhiễm trùng máu và viêm phổi nặng.

Hiện nay, đậu mùa khỉ không còn là tình trạng khẩn cấp về y tế công cộng gây lo ngại trên toàn cầu, được dỡ bỏ mức cảnh báo cao nhất vào ngày 11/5.

Tại Việt Nam, Bộ Y tế xếp bệnh đậu mùa khỉ vào danh mục các bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm B. Bệnh lây từ người sang người qua tiếp xúc gần với người bệnh, bao gồm tiếp xúc mặt với mặt, da với da, miệng với miệng hoặc miệng với da, quan hệ tình dục.

Đa số người bệnh sẽ khỏi sau 10-14 ngày với cơ địa có miễn dịch bình thường và hết lây lan sau 21 ngày, một số trường hợp chuyển biến nặng.

Các triệu chứng thường gặp là sốt, đau đầu, đau cơ, đau lưng, sưng hạch bạch huyết, ớn lạnh, mệt mỏi, phát ban nhìn giống như mụn nước trên mặt, trong miệng hoặc ở các bộ phận khác của cơ thể như bàn tay, bàn chân, ngực, bộ phận sinh dục, hậu môn.

Đậu mùa khỉ có thể lây lan qua không khí

Trong một số trường hợp mắc đậu mùa khỉ, lây truyền qua không khí là lời giải thích duy nhất.

Từ ngày 13/5 đến 6/6, thế giới đã ghi nhận hơn 1.000 ca đậu mùa khỉ ở khoảng 30 quốc gia ngoài châu Phi - nơi lưu hành phổ biến của bệnh. Trong đó, Vương quốc Anh có nhiều bệnh nhân nhất (302 người), tiếp theo là Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Canada và Đức.

Dau mua khi co the lay lan qua khong khi

Ảnh minh họa: Reuters

Một sự thay đổi đột ngột trong hướng dẫn của Trung tâm Ngăn ngừa và Kiểm soát Dịch bệnh Mỹ (CDC) đưa ra hiện tượng ít được biết đến: Đôi khi, đậu mùa khỉ có thể lây truyền qua aerosol (giọt bắn siêu nhỏ) giống như Covid-19.

CDC khuyến nghị: “Hãy đeo khẩu trang. Đeo khẩu trang có thể giúp bảo vệ bạn khỏi nhiều bệnh, bao gồm cả đậu mùa khỉ”. Tối muộn 6/6, đề xuất đó đã bị xóa.

“Chúng tôi loại bỏ khuyến nghị đeo khẩu trang khỏi thông báo phòng tránh đậu mùa khỉ vì gây ra sự nhầm lẫn”, CDC giải thích.

Tuy nhiên, cơ quan này vẫn nói rằng ở các quốc gia đang lây lan đậu mùa khỉ, những người tiếp xúc với bệnh nhân và nhân viên chăm sóc sức khỏe” nên cân nhắc việc đeo khẩu trang. Hướng dẫn đó cũng áp dụng cho những người có thể tiếp xúc gần với bệnh nhân.

Diễn biến trên đã đặt ra một khía cạnh ít được thảo luận của đợt bùng phát đậu mùa khỉ hiện nay: Virus có thể lây nhiễm trong không khí, ít nhất trong khoảng cách ngắn. Trong khi các chuyên gia cho biết, lây truyền qua không khí chỉ là một phần nhỏ trong sự lây lan tổng thể, không có ước tính chắc chắn về tỷ lệ.

Trong các đợt bùng phát trước đây, phần lớn các ca mắc mới đã tiếp xúc gần với bệnh nhân hoặc động vật nhiễm bệnh. Nhưng trong một số trường hợp, lây truyền qua không khí là cách giải thích duy nhất.

Đậu mùa khỉ được cho có đặc điểm giống với đậu mùa. Trong đánh giá về sự lây truyền bệnh đậu mùa, Tiến sĩ Donald Milton, Đại học Maryland (Mỹ), đã mô tả một số trường hợp lây truyền qua đường không khí.

Tiến sĩ Milton cho rằng, đó là lời giải thích hợp lý duy nhất trong đợt bùng phát bệnh đậu mùa ở New York (Mỹ) năm 1947, khi ca mắc mới ở cách bệnh nhân đầu tiên 7 tầng. Năm 1970, một trường hợp đã lây nhiễm cho nhiều người khác trên 3 tầng của một bệnh viện ở Meschede (Đức), nhờ sự hỗ trợ của luồng không khí trong tòa nhà.

Nhà virus học Mark Challberg, Viện Quốc gia về Dị ứng và Bệnh truyền nhiễm, cho biết: “Hầu hết mọi người nghĩ rằng bệnh đậu mùa thường lây truyền qua các giọt bắn lớn, nhưng vẫn có khả năng truyền qua aerosol”.

Tiến sĩ Milton cảnh báo, việc lập kế hoạch phòng ngừa nguy cơ lây truyền bệnh đậu mùa khỉ trong không khí đặc biệt quan trọng trong các bệnh viện.

Khi dịch đậu mùa khỉ tiếp tục bùng phát, nhiều bệnh nhân đang cách ly tại nhà do các triệu chứng nhẹ. Các thành viên trong gia đình có thể cần xem xét khả năng lây truyền qua đường không khí.

Vẫn còn nhiều câu hỏi chưa được giải đáp về đậu mùa khỉ, bao gồm cả tại sao đợt bùng phát hiện nay chỉ gây ra các ca bệnh nhẹ. Giới khoa học không biết con người có thể truyền virus khi không có triệu chứng hay không, virus đã lưu hành trong cộng đồng bao lâu và liệu lây truyền trong tinh dịch hoặc dịch tiết âm đạo hay không.

Có bằng chứng ghi nhận phụ nữ mang thai có nguy cơ truyền virus đậu mùa khỉ sang thai nhi. Trong một nghiên cứu trên 216 bệnh nhân ở Cộng hòa Dân chủ Congo, 4/5 phụ nữ mang thai đã bị sẩy thai. Các nhà nghiên cứu đã tìm thấy virus và các tổn thương do virus trong bào thai.

Mỹ xác nhận các ca mắc đậu mùa khỉ đầu tiên ở trẻ nhỏ

Mỹ đã xác nhận hai ca mắc đậu mùa khỉ đầu tiên ở trẻ nhỏ trong bối cảnh số ca lây nhiễm tiếp tục gia tăng ở quốc gia này.

Theo Giám đốc Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Mỹ, Rochelle Walensky, hai ca mắc đậu mùa khỉ ở trẻ em có thể là do lây nhiễm trong gia đình và các chuyên gia y tế đang tìm hiểu cách thức virus lan truyền sang trẻ nhỏ như thế nào. Cả hai trường hợp này đều có các triệu chứng lây nhiễm và đang được điều trị bằng thuốc kháng virus.

Cách phân biệt đậu mùa khỉ và tay chân miệng

Đậu mùa khỉ và tay chân miệng có điểm chung là đều gây ra các phát ban lan khắp cơ thể. Tuy nhiên, cách điều trị hai loại bệnh này khác nhau.

Đậu mùa khỉ là bệnh có thể lây nhiễm sang cả trẻ em. Sự xuất hiện của đậu mùa khỉ khiến nhiều phụ huynh lo lắng vì chúng có triệu chứng phát ban khá tương đồng, dễ lây nếu tiếp xúc gần.

Nguyên nhân gây bệnh

Đọc nhiều nhất

Tin mới