Các nhà khoa học Việt lai tạo giống ngô ngọt ăn liền

Giống ngô SSW18 siêu ngọt được lai đơn giữa hai dòng bố mẹ, do nhóm nghiên cứu chọn tạo trong nước, không sử dụng biến đổi gene.

Sau 7 năm phát triển, nhóm nghiên cứu thuộc Học viện Nông nghiệp Việt Nam vừa cho ra đời giống ngô SSW18 có thể ăn trực tiếp mà không cần luộc, hấp, nướng.
Cac nha khoa hoc Viet lai tao giong ngo ngot an lien
ThS Nguyễn Văn Hà.
Ăn liền như trái cây
Bằng phương pháp lai hữu tính truyền thống, ThS Nguyễn Văn Hà cùng cộng sự Học viện Nông nghiệp Việt Nam tạo thành công giống ngô SSW18 có thể ăn trực tiếp sau khi hái trên cây xuống, có màu trắng sữa, mềm, độ ngọt hơn trái cây.
ThS Nguyễn Văn Hà, Phó Trưởng phòng Nghiên cứu cây trồng cạn, Viện Nghiên cứu và Phát triển cây trồng, Học viện Nông nghiệp Việt Nam, cho hay điểm đặc biệt của giống ngô này có hàm lượng nước cao, tinh bột thấp, khi ăn trực tiếp có vị như hoa quả chín.
So với ngô thông thường (độ ngọt khoảng 12-15 độ Brix), giống ngô mới có độ ngọt 18 độ Brix, trong điều kiện canh tác tốt có thể lên tới 20% (như trồng tại Sapa). Hàm lượng đường trong ngô cao, tuy nhiên không giống ảnh hưởng như đường glucose, đường mía nên những người bị tiểu đường, người ăn kiêng hoàn toàn có thể sử dụng được.
Mặt khác, hạt ngô có hàm lượng tinh bột thấp, không cần quá trình chế biến để làm chín tinh bột, nên có thể ăn sống mà không có vị ngái. Đây là hướng nghiên cứu mới mà nhóm muốn giới thiệu với bà con, có thể tiếp nhận và thưởng thức sản phẩm này. Bước đầu nhóm chọn được giống, đang hoàn thiện và cải thiện một số tính trạng để đưa ra thương mại hóa.
“Đối tượng chúng tôi hướng tới là người dân mong muốn trải nghiệm sản phẩm lành mạnh cho sức khỏe hoặc du lịch trải nghiệm. Ngoài ăn tươi, ngô có thể xay làm nước ép, sữa, sinh tố, nước ép mà không làm mất đi hàm lượng vitamin trong ngô.
Ngô cũng có thể để trong tủ lạnh từ 7 - 10 ngày mà vẫn giữ được độ tươi, ngọt như các loại hoa quả khác. Đây chính là điểm mạnh của giống ngô hoa quả. Ngô bảo quản được trong ngăn mát tủ lạnh thời gian dài sẽ phục vụ rất tốt cho người dân” - ThS Hà cho biết.
Sẽ phát triển vùng trồng rộng rãi
Giống ngô siêu ngọt này vẫn tiếp tục được nghiên cứu, hoàn thiện quy trình sản xuất, lựa chọn vùng canh tác áp dụng công nghệ cao để nâng cao chất lượng ngô, độ ngọt và chống chịu tốt với sâu bệnh. Với ưu điểm độ ngọt cao, sản lượng của loại ngô này không cao như ngô nếp, ngô tẻ. Theo nhóm nghiên cứu, ngô SSW18 như một loại trái cây, giúp bổ sung nhiều dinh dưỡng thiết yếu và chất xơ dễ tiêu, phù hợp cho mọi lứa tuổi, không bị mất đi các chất dinh dưỡng do chế biến.
Cac nha khoa hoc Viet lai tao giong ngo ngot an lien-Hinh-2
Giống ngô ăn liền như trái cây.
Trải nghiệm thử ngô hoa quả, chị Mai Anh (Gia Lâm, Hà Nội) chia sẻ: “Ngô ăn có cảm giác mọng nước, vị ngọt hơn dưa hấu mà không bị sượng. Cảm giác khi ăn giống một loại hoa quả chín.
Ngô hoa quả sẽ rất tiện lợi nếu như tôi không kịp chuẩn bị đồ ăn vào buổi sáng. Ngoài ra, loại ngô này có thể dùng ăn kèm với các loại salad sẽ rất thơm, bùi và tạo vị cho món ăn”.
Qua nhiều thử nghiệm, ngô siêu ngọt SSW18 phát triển khỏe, nhanh. Thời gian từ gieo trồng đến thu hoạch bắp ngô tươi là 70 - 80 ngày tùy từng vùng, vụ trồng, thời tiết. Năng suất bắp tươi đạt từ 10 - 12 tấn/ha.
Thực tế, nhóm đang phát triển giống ngô hoa quả này trên các vùng cao, khí hậu mát mẻ như Mộc Châu (Sơn La), Sa Pa, Bắc Hà (Lào Cai)... Đây là các vùng trồng ngô truyền thống, phát triển tốt du lịch, xóa đói giảm nghèo và có thể trở thành cây đặc sản địa phương.
Ngoài ra, các nhà nghiên cứu tin tưởng việc tự chủ được giống ngô, công nghệ, quy trình sản xuất thì Việt Nam sẽ bớt phụ thuộc một phần vào nhập khẩu ngô đường từ Philippines, Mỹ, Thái Lan.
Với đời sống ngày một nâng cao, nhu cầu sử dụng ngô như một thực phẩm giàu dinh dưỡng, ít tốn công chế biến ngày một tăng. Chọn tạo giống ngô trái cây là hướng đi cần thiết và đúng đắn đón đầu xu thế tiêu dùng thực phẩm này.
Đặc biệt khi tổ chức vùng trồng, sẽ áp dụng mô hình canh tác hữu cơ, tạo ra sản phẩm ngô giàu dinh dưỡng, giống như một loại rau quả bổ sung chất khoáng cần thiết cho cơ thể.
“Ngoài ứng dụng làm thực phẩm thì ngô ngọt còn có thể dùng để sản xuất đường lỏng dùng trong công nghiệp sản xuất bánh kẹo, nước ngọt… Nhóm nghiên cứu sẽ tiếp tục cải tiến để gia tăng năng suất, chất lượng, tạo ra giống ngô đem lại giá trị kinh tế cao cho người nông dân”, ThS Nguyễn Văn Hà chia sẻ.
Bên cạnh đó, nhóm cũng xây dựng quy trình canh tác hữu cơ, đảm bảo an toàn sử dụng, không ảnh hưởng chất hóa học trong quá trình nuôi trồng. Hiện các nhà khoa học đang thử nghiệm giống ở các địa bàn sinh thái khác nhau để chọn vùng canh tác áp dụng công nghệ cao, nâng cao chất lượng ngô, độ ngọt và chống chịu tốt với sâu bệnh.
Nhóm cho biết, sẵn sàng hợp tác trao đổi và đầu tư hoàn thiện công nghệ, hỗ trợ doanh nghiệp, Nhà nước để có thể đưa giống ra thị trường.

SSW18 siêu ngọt được lai đơn giữa hai dòng bố mẹ, do nhóm nghiên cứu chọn tạo trong nước, không sử dụng biến đổi gene. Hình thái bề ngoài giống ngô nếp, tuy nhiên khi cắt lát bên trong, hạt ngô có màu trong của thạch, hàm lượng nước cao.

Tiến sỹ Lê Văn Tri: Người “đặt cược” tài sản để kinh doanh bằng khoa học

Là tác giả của vài chục sáng chế, tiến sỹ (TS) Lê Văn Tri đồng thời là doanh nhân, đứng đầu một tập đoàn có doanh thu hàng trăm tỷ đồng mỗi năm.

Ông luôn trung thành với một nguyên tắc: Chỉ kinh doanh trên nền tảng khoa học của mình.

GS Ngô Việt Trung: Cơ chế tự chủ đào tạo tiến sĩ giúp các "lò ấp" hồi sinh

Nếu chấp nhận tiêu chuẩn thấp như Quy chế đào tạo tiến sĩ hiện hành thì chất lượng giảng dạy và nghiên cứu khoa học của chúng ta sẽ suy yếu chỉ sau vài thế hệ.

Những ngày này, dư luận sôi sục chuyện 'luận án tiến sĩ cầu lông'. Đầu tiên người ta tưởng là chuyện đùa nhưng té ra là thật. Không những thế còn có ít nhất 6 'luận án cầu lông' khác.

Sau đấy người ta lại phát hiện ra hàng loạt luận án kiểu "Quá trình chuyển biến kinh tế xã hội tỉnh ..." của Viện Hàn lâm Khoa học xã hội.

GS Ngo Viet Trung: Co che tu chu dao tao tien si giup cac

Dư luận cho rằng các luận án này chỉ là những báo cáo chuyên đề về địa phương nào đấy, cán bộ hành chính nào cũng soạn được. Hơn thế nữa, các luận án đều có lời lẽ và nội dung na ná giống nhau kiểu "chép và dán". Nếu tìm thêm chắc còn nhiều luận án kiểu thế này.

Nếu chúng ta không xác định được nguyên nhân của hiện tượng này và các cơ quan quản lý không đưa ra những biện pháp đúng đắn thì những câu chuyện tương tự sẽ tiếp tục xảy ra, thậm chí còn tinh vi hơn.

Lỗi hệ thống

Trước tiên phải thấy đây là lỗi hệ thống, không phải từ các cá nhân hay hội đồng bảo vệ luận án tiến sĩ.

Có phải 'tiến sĩ cầu lông' làm luận án vì háo danh? Anh ta là giảng viên đại học nên có nhu cầu chính đáng trở thành tiến sĩ để phục vụ công tác giảng dạy.

Ở các nước phát triển, bằng tiến sĩ là yêu cầu tối thiểu đối với giảng viên đại học. Theo quan niệm của thế giới, tiến sĩ là bằng cấp học thuật cao nhất đòi hỏi người có học vị "phải có những kết quả nghiên cứu độc đáo vượt khỏi các tri thức đã biết". Khác với bằng cấp đại học là chứng chỉ về kiến thức, bằng tiến sĩ được coi là chứng chỉ về khả năng nghiên cứu sáng tạo kiến thức, không phải cứ học là được. Vì thế người ta thường dùng từ "làm tiến sĩ" chứ không phải "học tiến sĩ".

Vậy thì luận án của 'tiến sĩ cầu lông' có xứng đáng là luận án tiến sĩ không?

Theo quan điểm nhiều nhà khoa học, luận án chỉ xứng tầm luận án tốt nghiệp đại học. Vấn đề ở đây là người hướng dẫn và hội đồng bảo vệ gồm những chuyên gia trong ngành đã thông qua luận án. Họ không hiểu yêu cầu đối với luận án tiến sĩ hay sao? Tất cả đều thực hiện theo đúng quy trình. Bộ GD-ĐT có tiến hành hậu kiểm đi nữa cũng phải dựa ý kiến của các chuyên gia trong ngành. Liệu họ có dám kết luận các đồng nghiệp của mình không đủ trình độ hay không.

Tất cả những điều này phản ánh thực tế là nền khoa học Việt Nam quá yếu kém, không đủ sức đánh giá chất lượng thực sự của luận án trong nhiều chuyên ngành. Việc hậu kiểm của Bộ GD-ĐT chắc chắn không giải quyết được vấn đề này.

Chúng ta còn nhớ có thời kỳ Viện Hàn lâm Khoa học xã hội đào tạo cứ 3 ngày được 2 tiến sĩ. Bộ GD-ĐT đã tiến hành thanh tra năm 2017 và kết luận những sai phạm tại Viện Hàn lâm Khoa học xã hội, nhưng không có tiến sĩ nào bị rút bằng hay cơ sở nào bị đình chỉ đào tạo cả.

Vậy làm thế nào có thể đánh giá chất lượng các luận án tiến sĩ một cách khách quan?

Nhiều nước thường quy định luận án tiến sĩ phải có công bố trong những tạp chí quốc tế có sự đảm bảo về chất lượng chính vì họ muốn có một sự thẩm định từ bên ngoài. Quy chế đào tạo tiến sĩ năm 2017 của Bộ GD-ĐT cũng quy định luận án tiến sĩ phải có ít nhất một công bố trên các các tạp chí quốc tế có uy tín và một công bố trong nước. Ngoài ra, người hướng dẫn luận án tiến sĩ cùng phải có công bố quốc tế. Quy chế 2017 đã góp phần nâng cao chất lượng đào tạo tiến sĩ ở tất cả các cơ sở đào tạo. Các "lò ấp" tiến sĩ không tuyển được nhiều nghiên cứu sinh nữa vì các luận án kiểu trên không thể công bố được ở các tạp chí quốc tế nghiêm túc.

Mặc dù Quy chế 2017 mới được áp dụng từ năm 2020 cho các nghiên cứu sinh tuyển vào từ năm 2017, nhưng Bộ GD-ĐT đã ban hành Quy chế đào tạo tiến sĩ mới năm 2021. Quy chế mới không yêu cầu bắt buộc có công bố quốc tế như Quy chế 2017. Thậm chí, nó cho phép luận án tiến sĩ và người hướng dẫn chỉ cần có công bố trên các tạp chí làng nhàng trong nước thấp hơn cả tiêu chuẩn đầu ra của quy chế trước năm 2017 là thời kỳ có nhiều tiêu cực.

Khi ban hành quy chế Quy chế đào tạo tiến sĩ 2021, Bộ GD-ĐT giải thích là Quy chế 2017 “thắt chặt đào tạo tiến sĩ” và “bối cảnh đã thay đổi” nên Quy chế mới chỉ “đưa ra yêu cầu tối thiểu cho tất cả các cơ sở giáo dục đại học và các ngành” theo cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm. Làm như vậy Bộ đã vô tình hợp pháp hoá việc đào tạo tiến sĩ chất lượng thấp, đi ngược lại mục tiêu nâng cao chất lượng đào tạo theo các chuẩn mực quốc tế do chính Bộ đặt ra khi bắt đầu soạn thảo quy chế 2021.

Các luận án được nhắc đến ở trên cho thấy nhiều cơ sở đào tạo hàng đầu của đất nước sẵn sàng cho ra lò các luận án tiến sĩ chất lượng ngờ nghệch đến nỗi dư luận bị "choáng".

Tóm lại, có thể kết luận cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm không có tác dụng đào thải trong đào tạo tiến sĩ, không ngăn cản được việc các "lò ấp" tiến sĩ hồi sinh.

Xã hội sẽ không còn ai tin vào học vị tiến sĩ nữa?

Có một số ý kiến nói rằng nền khoa học chúng ta yếu kém, chế độ đãi ngộ lại thấp nên tiêu chuẩn đầu ra tiến sĩ cũng chỉ nên thấp thôi. Tiến sĩ trình độ thấp sẽ đào tạo các tiến sĩ trình độ thấp hơn nữa. Nếu chấp nhận tiêu chuẩn thấp như Quy chế 2021 thì chất lượng giảng dạy và nghiên cứu khoa học của chúng ta sẽ suy đồi chỉ sau vài thế hệ.

Đúng ra, Bộ GD-ĐT phải đặt chuẩn đầu ra của tiến sĩ tiệm cận dần trình độ thế giới. Ngay yêu cầu công bố quốc tế của Quy chế 2017 vẫn còn thấp hơn một số nước quanh ta. Với việc quy chế 2021 không còn yêu cầu công bố quốc tế, có thể khẳng định giáo dục đại học ở Việt Nam sẽ còn tụt hậu hơn nữa so với các nước Đông Nam Á.

Nhiều ý kiến cho rằng đang tồn tại các chính sách khuyến khích việc háo danh thông qua việc sử dụng bằng tiến sĩ. Tuy nhiên, cần phải thấy rằng tiến sĩ là một cấu thành không thể thiếu được trong hệ thống giảng dạy và nghiên cứu khoa học ở bất kỳ nước nào. Đó chỉ là chứng chỉ năng lực cho những người làm việc trong các cơ sở đào tạo và viện nghiên cứu.

Trên thực tế, bậc lương khởi điểm của tiến sĩ chỉ hơn bậc lương khởi điểm của người tốt nghiệp đại học một bậc lương, tương đương khoảng 500.000 đồng. Có bằng tiến sĩ cũng không có nghĩa sẽ trở thành phó giáo sư nếu không có nhiều công bố trong các tạp chí quốc tế có uy tín. Như vậy, không thể nói có chính sách khuyến khích háo danh thông qua việc sử dụng bằng tiến sĩ trong hệ thống giảng dạy và nghiên cứu.

Vấn đề ở đây là đầu ra thấp sẽ tạo điều kiện cho những người háo danh ở các cơ quan quản lý nhà nước gắn mác tiến sĩ, nhất là khi nhiều cơ quan có những quy định chuẩn hoá tiến sĩ cho các vị trí quản lý không cần gì đến khả năng nghiên cứu sáng tạo cả. Những người này sẽ tìm đến những "lò ấp" tiến sĩ để có được cái bằng. Chính chuẩn đầu ra thấp đã hợp thức hoá việc đào tạo tiến sĩ ở các cơ sở này. Nếu chúng ta đào tạo "tiến sĩ thật" theo các chuẩn mực quốc tế thì làm gì có chỗ cho nạn háo danh phát triển.

Cuối cùng, tôi muốn nhấn mạnh yêu cầu luận án tiến sĩ có công bố trong các tạp chí quốc tế có uy tín là tiêu chuẩn đánh giá khách quan duy nhất đối với một "tiến sĩ thật".

Có người sẽ thắc mắc tạp chí quốc tế cũng có thể mua được. Đúng là có nhiều tạp chí mới ra đời gần đây kinh doanh bằng cách duyệt bài “thần tốc” và bắt tác giả phải trả tiền. Bộ GD-ĐT chỉ cần loại bỏ các tạp chí này ra sẽ loại bỏ được hiện tượng mua bài. Trong bất kỳ chuyên ngành nào cũng có những tạp chí nghiêm túc không bắt tác giả phải trả tiền khi đăng bài. Cũng cần phải chú ý rằng, tạp chí quốc tế có uy tín ở đây cũng bao gồm các tạp chí trong nước được xếp hạng trong các danh mục tạp chí có chất lượng được quốc tế thừa nhận rộng rãi.

Không có một tiêu chuẩn khách quan thì những quy định đầu vào hay yêu cầu giải trình xã hội, liêm chính học thuật v.v. không thể ngăn cản được việc cho ra lò các “tiến sĩ rởm”. Điều tai hại nhất của Quy chế 2021 là tạo ra hành lang pháp lý cho việc này.

Chỉ cần vài năm đào tạo tiến sĩ theo Quy chế 2021 thì thật giả sẽ lẫn lộn, xã hội sẽ không còn ai tin vào học vị tiến sĩ nữa.

Tôi rất hy vọng Bộ GD-ĐT can đảm sửa lại Quy chế đào tạo tiến sĩ 2021 theo hướng nâng cao chất lượng đầu ra, giữ yêu cầu luận án có công bố quốc tế trên các tạp chí quốc tế có uy tín với những điều chỉnh thích hợp cho các ngành còn yêú về công bố quốc tế, nhưng vẫn đảm bảo tiếp cận các chuẩn mực quốc tế.

Trong một xã hội liêm chính thì có thể dùng cái tốt át cái xấu, còn trong một xã hội chưa liêm chính thì phải có chế tài không cho cái xấu phát triển!

GS.TSKH Ngô Việt Trung

(Bài viết thể hiện quan điểm của tác giả)

Chế tạo nam châm có lực kháng từ cao ngay tại Việt Nam

GS.TS Nguyễn Huy Dân và cộng sự chế tạo được nam châm có lực kháng từ cao và tích năng lượng cực đại đủ lớn ứng dụng trong mô tơ và máy phát điện.

Nam châm đất hiếm thay thế hàng nhập khẩu

Đọc nhiều nhất

Tin mới