Với môi trường khô cằn và lạnh giá độc đáo của dãy Andes, kết hợp với nghi lễ chôn cất cao cấp thời cổ đại khoảng 1.000 năm trước đã tạo ra điều kiện tốt nhất để bảo quản xác ướp tự nhiên. Từ trang phục cho đến bữa ăn trước khi qua đời đều giúp các nhà khảo cổ hiểu rõ hơn về cuộc sống của người cổ đại.

Xác ướp Andes được coi là bảo quản tốt nhất, là điểm khởi đầu để khám phá những biến đổi vi sinh trong cơ thể con người theo thời gian. Mẫu vật được lấy từ bụng một xác ướp thiếu nữ, được phát hiện ở Peru, có niên đại từ năm 980-1170 sau Công nguyên, các nhà khoa học đã có thể phân tích vi sinh vật bên trong thi thể và tìm ra nguyên nhân tử vong.

Điều thú vị là họ phát hiện ra các vi khuẩn này chứa gen liên quan đến kháng sinh, cho thấy tính trạng này đã tồn tại trước khi kháng sinh được sử dụng trong điều trị. Phát hiện này đã được công bố trên tạp chí PLOS One.

Xác ướp này ban đầu được phát hiện ở thành phố Cuzco của người Inca ở Peru và sau đó được chuyển đến Ý vào nửa sau thế kỷ 19. Người phụ nữ được cho là qua đời khi mới 20 tuổi, bị trói ở tư thế bào thai, đặt trong một chiếc rọ, chỉ có mặt và một phần bàn tay lộ ra ngoài. Do môi trường khô cằn, lạnh giá quanh Cuzco, mặc dù phần đầu khô quắt nhưng những phần còn lại trên cơ thể vẫn nguyên vẹn.

Khi tiến hành khám nghiệm xác ướp, người ta phát hiện một số manh mối về nguyên nhân thiếu nữ trẻ này qua đời. Tin, thực quản và đại tràng của cô phình to, đặc biệt là đại tràng chứa một lượng lớn "phân cổ" - tất cả những dấu hiệu này đều chỉ ra căn bệnh Chagas mãn tính. Đây là bệnh do ký sinh trùng Trypanosoma cruzi gây ra, hiện đang lan rộng ở khu vực miền nam nước Mỹ và trên thế giới có khoảng 7 triệu người mắc. Sau khi phân tích DNA từ mẫu, họ cuối cùng đã xác định chuỗi Trypanosoma trong xác ướp, xác nhận những nghi ngờ trước đây.