Từ xưa đến nay có nhiều giả thuyết về chức năng của chiếc lưỡi thò ra, thụt vào ở loài rắn. Từ việc tăng gấp đôi khả năng cảm nhận hương vị thức ăn, tới chiếc lưỡi rắn dùng bắt mồi và phun nọc độc vào kẻ thù... Tuy nhiên, sự thật không phải như vậy.

Rắn không có mũi nhưng chúng vẫn có thể đánh mùi được kẻ thù, rắn giao phối hoặc di chuyển xung quanh chính nhờ vào lưỡi của chúng và cơ quan xương sống mũi.

Lợi thế của việc có lưỡi chẻ đôi là có thể tiếp xúc với nhiều diện tích bề mặt hơn. Mỗi khi rắn thò lưỡi ra là thời điểm chúng thu thập "phân tử mùi". Khi lưỡi thụt vào, những "phân tử mùi" sẽ được đưa đến cơ quan xương sống mũi trong vòm miệng. Tại đây, cơ quan này sẽ phân tích mùi và gửi tín hiệu lên não, giúp rắn phân biệt được mùi.

Cũng tương tự như vậy, lưỡi chia làm hai của rắn cũng làm nhiệm vụ thu thập mùi từ hai vị trí khác nhau. Điều này giúp nó phát hiện được cụ thể mùi nào ở hướng nào và nhanh chóng di chuyển tới đích cần đến.

Mặt khác lưỡi rắn chia đôi giúp nó có thể ngửi thấy mùi trong ba chiều. Hiện tượng này cũng giống như loài cú sử dụng hai tai không đối xứng để có thể phát hiện ra âm thanh ba chiều.

Cả rắn và cú thường sử dụng mạch thần kinh tương tự nhau để so so sánh cường độ tín hiệu từ các bên của cơ thể và xác định hướng bằng mùi vị hoặc âm thanh. Thậm chí điều này còn giúp rắn săn tìm con mồi hoặc bạn tình tiềm năng theo những mùi quen thuộc.