Tìm ra bí mật gây sốc ở trung tâm dải Ngân hà

(Kiến Thức) - Các nhà thiên văn học bị sốc khi phát hiện các hạt “năng lượng” phun ra từ lỗ đen ở trung tâm thiên hà Milky Way.

Các lỗ đen khổng lồ ở trung tâm của dải Ngân hà có thể đang sản xuất ra các hạt bí ẩn, được gọi là siêu hạt neutrino, các nhà nghiên cứu vũ trụ cho biết. Nếu phát hiện này được xác nhận, đây sẽ là lần đầu tiên các nhà khoa học theo dõi được các hạt sơ cấp neutrino phát ra từ một lỗ đen.

Các nhà nghiên cứu nói rằng phát hiện này có thể giúp giải thích sự hình thành của các tia vũ trụ và tìm ra bí ẩn về cách thức vũ trụ hoạt động.

Siêu hạt neutrino được quan sát thấy sinh ra từ lỗ đen trong dải Ngân hà.
Siêu hạt neutrino được quan sát thấy sinh ra từ lỗ đen trong dải Ngân hà.
Bằng chứng về các hạt năng lượng neutrino được thu thập từ ba vệ tinh quan sát của Cơ quan Hàng không & Vũ trụ Mỹ (NASA) gồm Đài quan sát Chandra X-ray, kính thiên văn vũ trụ Swift, và kính thiên văn vũ trụ NuSTAR.

Nhà khoa học Yang Bai, một trong những tác giả của nghiên cứu, cho biết: “Việc tìm ra nguồn gốc của các hạt năng lượng cao neutrino, biết được chúng đến từ đâu là một trong những khám phá to lớn nhất trong ngành vật lý thiên văn hiện nay. Chúng ta đã có được bằng chứng đầu tiên cho thấy các lỗ đen siêu lớn của dải Ngân hà có thể sản xuất ra những neutrino tràn đầy năng lượng”.

Neutrino là thành phần nhỏ nhất của một thực tại vật chất. Nó có tính tương tác yếu với electron và proton nên các neutrino rất khó nắm bắt được. Không giống như ánh sáng hoặc các hạt tích điện, neutrino có thể xuất hiện sâu bên trong vũ trụ và đi du lịch trong vũ trụ mà không bị hấp thụ bởi các hạt tích điện hay lệch hướng bởi từ trường.

Neutrino năng lượng cao chủ yếu sinh ra trong các va chạm hạt năng lượng cao, được tạo ra trong các sự kiện mạnh mẽ nhất trong vũ trụ như các vụ sáp nhập thiên hà, vật liệu rơi xuống hố đen khổng lồ, và những cơn gió xoay quanh các ngôi sao dày đặc gọi là pulsar.

Một ý kiến cho rằng hạt neurtrino có thể sinh ra khi các hạt xung quanh lỗ đen được gia tốc bằng một sóng xung kích, như một sự bùng nổ âm, sản xuất ra các hạt tích điện phân hủy thành neutrino.

Kết quả nghiên cứu mới nhất này cũng đóng góp vào kho tri thức nhân loại, giải đáp một câu đố lớn trong vật lý thiên văn: nguồn gốc của các tia vũ trụ năng lượng cao.

Hình ảnh choáng ngợp về cụm thiên hà khổng lồ

(Kiến Thức) - Bản đồ 3D mới tiết lộ hình ảnh choáng ngợp về cụm thiên hà “siêu khủng” Laniakea, chứa khoảng 100.000 thiên hà trong nó.

Cụm thiên hà “siêu khủng” Laniakea “nuốt gọn” toàn bộ dải Ngân hà Milky Way, chứa khoảng 100.000 thiên hà lớn nhỏ trong đó và có khối lượng lớn bằng hàng nghìn triệu mặt trời.
Cụm thiên hà “siêu khủng” Laniakea “nuốt gọn” toàn bộ dải Ngân hà Milky Way, chứa khoảng 100.000 thiên hà lớn nhỏ trong đó và có khối lượng lớn bằng hàng nghìn triệu  mặt trời
Cụm thiên hà được các nhà khoa học đặt tên là Laniakea, có đường kính trải dài 500 triệu năm ánh sáng, được thiết kế vẽ thành bản đồ 3D mới tuyệt đẹp.
Cụm thiên hà được các nhà khoa học đặt tên là Laniakea, có đường kính trải dài 500 triệu năm ánh sáng, được thiết kế vẽ thành bản đồ 3D mới tuyệt đẹp. 
Theo lý thuyết khoa học vũ trụ, các thiên hà có khuynh hướng co cụm vào nhau thành những cấu trúc khổng lồ mà giới thiên văn gọi là các siêu chòm. Siêu chòm Laniakea lần đầu tiên được vẽ thành một bản đồ chi tiết.
Theo lý thuyết khoa học vũ trụ, các thiên hà có khuynh hướng co cụm vào nhau thành những cấu trúc khổng lồ mà giới thiên văn gọi là các siêu chòm. Siêu chòm Laniakea lần đầu tiên được vẽ thành một bản đồ chi tiết. 
Trước đây, các nhà khoa học từng nỗ lực vẽ bản đồ khu vực xung quanh của Dải Ngân hà, nhưng đều không xác định được những thiên hà nào kết lại với nhau bằng trọng lực để hình thành siêu chòm Laniakea.
Trước đây, các nhà khoa học từng nỗ lực vẽ bản đồ khu vực xung quanh của Dải Ngân hà, nhưng đều không xác định được những thiên hà nào kết lại với nhau bằng trọng lực để hình thành siêu chòm Laniakea. 
Các nhà nghiên cứu xác định biên giới của Laniakea và cư dân của nó bằng việc phân tích cách thức các thiên hà di chuyển trong không gian. Tiến sĩ Brent Tully của Đại học Hawaii ở Honolulu, người dẫn đầu nhóm nghiên cứu, cho biết họ xác định ranh giới cụm thiên hà “khủng” Laniakea bằng cách đo vận tốc của các thiên hà quanh nó.
Các nhà nghiên cứu xác định biên giới của Laniakea và cư dân của nó bằng việc phân tích cách thức các thiên hà di chuyển trong không gian. Tiến sĩ Brent Tully của Đại học Hawaii ở Honolulu, người dẫn đầu nhóm nghiên cứu, cho biết họ xác định ranh giới cụm thiên hà “khủng” Laniakea bằng cách đo vận tốc của các thiên hà quanh nó. 
Dải Ngân hà Milky Way (chấm đen) của chúng ta nằm gần rìa của siêu chòm Laniakea.
Dải Ngân hà Milky Way (chấm đen) của chúng ta nằm gần rìa của siêu chòm Laniakea. 
Chi tiết bản vẽ 3D mặt trong của cụm thiên hà “siêu khủng” Laniakea.
Chi tiết bản vẽ 3D mặt trong của cụm thiên hà “siêu khủng” Laniakea. 
Cụm thiên hà Laniakea có nghĩa là thiên đường vô hạn, đặt tên theo ngôn ngữ địa phương của Hawaii, Mỹ.
Cụm thiên hà Laniakea có nghĩa là thiên đường vô hạn, đặt tên theo ngôn ngữ địa phương của Hawaii, Mỹ.

Ảnh 3D về tiến hóa của thiên hà trên 10,8 tỷ năm

(Kiến Thức) - Ảnh 3D cho thấy sự tiến hóa của vũ trụ khi mới xuất hiện khoảng 3 tỷ năm sau vụ nổ Big Bang.

Các nhà nghiên cứu thuộc nhóm dẫn đầu bởi Tiến sĩ Khee-Gan tại Viện thiên văn học Max Planck ở Đức đã quan sát thấy một chùm sáng bút chì (pencil beam) của lưới vũ trụ. Hình ảnh động này cho thấy một lát cắt của bầu trời đêm. Khu vực dày đặc là vùng ánh sáng, trong khi vùng màu tối hơn là khoảng trống giữa các thiên hà. Ảnh 3D cho thấy vũ trụ khi mới xuất hiện khoảng 3 tỷ năm sau vụ nổ Big Bang (khoảng 13,8 tỷ năm trước đây).
Các nhà nghiên cứu thuộc nhóm dẫn đầu bởi Tiến sĩ Khee-Gan tại Viện thiên văn học Max Planck ở Đức đã quan sát thấy một chùm sáng bút chì (pencil beam) của lưới vũ trụ. Hình ảnh động này cho thấy một lát cắt của bầu trời đêm. Khu vực dày đặc là vùng ánh sáng, trong khi vùng màu tối hơn là khoảng trống giữa các thiên hà. Ảnh 3D cho thấy vũ trụ khi mới xuất hiện khoảng 3 tỷ năm sau vụ nổ Big Bang (khoảng 13,8 tỷ năm trước đây). 
Các thiên hà xuất hiện dựa trên mật độ của vật chất và vật chất tối tại một số khu vực của vũ trụ - lưới vũ trụ - trước khi các thiên hà hình thành.
Các thiên hà xuất hiện dựa trên mật độ của vật chất và vật chất tối tại một số khu vực của vũ trụ - lưới vũ trụ - trước khi các thiên hà hình thành. 
Các phân đoạn được nhìn thấy ở đây là khoảng 100 triệu năm ánh sáng trong chiều dài, 2,5 triệu năm ánh sáng trong chiều rộng và 6 triệu năm ánh sáng chiều cao. Các nhà nghiên cứu sử dụng dữ liệu từ đài quan sát Keck I để nhìn chăm chú và sâu hơn vào không gian, và tạo nên hình ảnh này.
Các phân đoạn được nhìn thấy ở đây là khoảng 100 triệu năm ánh sáng trong chiều dài, 2,5 triệu năm ánh sáng trong chiều rộng và 6 triệu năm ánh sáng chiều cao. Các nhà nghiên cứu sử dụng dữ liệu từ đài quan sát Keck I để nhìn chăm chú và sâu hơn vào không gian, và tạo nên hình ảnh này.  
Đoạn vũ trụ nhìn thấy ở đây có niên đại khoảng 10,8 tỷ năm. Qua đó có thể dự đoán nơi các thiên hà sẽ xuất hiện dựa vào mật độ của vật chất và vật chất tối trong một số khu vực lưới vũ trụ.
 Đoạn vũ trụ nhìn thấy ở đây có niên đại khoảng  10,8 tỷ năm. Qua đó có thể dự đoán nơi các thiên hà sẽ xuất hiện dựa vào mật độ của vật chất và vật chất tối trong một số khu vực lưới vũ trụ. 
Các nhà nghiên cứu sử dụng kính viễn vọng Keck tại Đài quan sát WM Keck (ảnh) tại Mauna Kea, Hawaii, Mỹ thu thập dữ liệu để lập bản đồ. Họ đã có thể quan sát các phân đoạn trong không gian suốt bốn tiếng đồng hồ. Vào tháng 12 tới, họ sẽ cố gắng thực hiện những quan sát lâu hơn.
Các nhà nghiên cứu sử dụng kính viễn vọng Keck tại Đài quan sát WM Keck (ảnh) tại Mauna Kea, Hawaii, Mỹ thu thập dữ liệu để lập bản đồ. Họ đã  có thể quan sát các phân đoạn trong không gian suốt bốn tiếng đồng hồ. Vào tháng 12 tới, họ sẽ cố gắng thực hiện những quan sát lâu hơn. 
Đây là lần đầu tiên lưới vũ trụ được lập bản đồ tại một khoảng cách lớn như vậy. Bản đồ có thể cho thấy giai đoạn đầu hình thành cấu trúc vũ trụ khi mới chỉ bằng ¼ tuổi hiện nay.
Đây là lần đầu tiên lưới vũ trụ được lập bản đồ tại một khoảng cách lớn như vậy. Bản đồ có thể cho thấy giai đoạn đầu hình thành cấu trúc vũ trụ khi mới chỉ bằng ¼ tuổi hiện nay.

Đọc nhiều nhất

Tin mới

Lợi ích sức khoẻ tuyệt vời từ quả sung

Lợi ích sức khoẻ tuyệt vời từ quả sung

Trong Đông y, quả sung có tính bình, vị ngọt giúp kiện tỳ thanh tràng (kích thích tiêu hóa, làm sạch ruột), giải độc, tiêu thũng, thường được dùng để chữa các bệnh về tiêu hóa, kiết lỵ, viêm ruột, táo bón, trĩ.