Phát hiện chất cấm Sibutramine trong thực phẩm chức năng giảm béo

Ngày 23/7, PGS.TS Nguyễn Thanh Phong - Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) cho biết, đơn vị này đã có Công văn số 3811/ATTP-SP gửi Giám đốc Sở Y tế các tỉnh thành phố trực thuộc Trung ương, Trưởng ban Quản lý An toàn thực phẩm các tỉnh, thành phố: Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Bắc Ninh... về việc giám sát sản phẩm thực phẩm giảm béo có chứa Sibutramine.

Một trong những sản phẩm thực phẩm chức năng giảm béo chứa chất cấm Sibutramine từng bị cơ quan chức năng thu hồi . Ảnh minh họa: Internet.

Theo đó, Sibutramine là chất cấm, đã được Cơ quan Dược phẩm Châu Âu (AMEA), cơ quan quản lý thuốc và thực phẩm Mỹ (FDA) và các cơ quan quản lý dược một số nước trên thế giới khuyến cáo về khả năng làm tăng nguy cơ tim mạch đối với các thuốc chứa hoạt chất này. 

Ngày 14/4/2011 Cục Quản lý Dược đã ban hành công văn thông báo đình chỉ lưu hành và thu hồi các thuốc chứa hoạt chất Sibutramine do có tác dụng không mong muốn và quyết định về việc rút số đăng ký của tất cả các thuốc có chứa hoạt chất Sibutramine ra khỏi Danh mục các thuốc được cấp số đăng ký lưu hành trên thị trường Việt Nam.

Tuy nhiên trong thời gian vừa qua, thông qua chương trình giám sát chủ động, các cơ quan chức năng đã phát hiện nhiều sản phẩm giảm cân chứa chất cấm Sibutramine trên thị trường, các sản phẩm này đã bị thu hồi và xử lý theo quy định. 

Để tiếp tục triển khai công tác kiểm tra giám sát an toàn thực phẩm, thực hiện nghiêm Chỉ thị số 17/CT-TTg ngày 19/6/2018 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại, sản xuất - kinh doanh hàng giả, hàng kém chất lượng thuộc nhóm hàng dược phẩm, mỹ phẩm, thực phẩm chức năng, dược liệu và vị thuốc y học cổ truyền, tăng cường công tác kiểm tra giám sát bảo đảm an toàn thực phẩm, bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng, Cục An toàn thực phẩm - Bộ Y tế đề nghị Giám đốc Sở Y tế, Trưởng Ban quản lý An toàn thực phẩm các tỉnh thành phố chỉ đạo các cơ quan chức năng trên địa bàn triển khai lấy mẫu trên diện rộng, tập trung vào nhóm sản phẩm giảm cân là thực phẩm chức năng để đánh giá chất lượng và an toàn của sản phẩm, ưu tiên giám sát chỉ tiêu Sibutramine.

Tác hại của thuốc giảm cân chứa Sibutramine

Sibutramine được Cơ quan Quản lý Dược phẩm và Thực phẩm Hoa Kỳ (FDA) cấp phép từ tháng 11/1997. Tháng 11/2009, kết quả một nghiên cứu đã chỉ ra có sự gia tăng nguy cơ của các biến cố tim mạch đối với bệnh nhân có tiền sử về bệnh này khi sử dụng thuốc chứa sibutramine liên tục trong thời gian dài. Chính vì vậy, các quốc gia EU tạm treo giấy phép lưu hành sibutramine để xem xét lại kết quả nghiên cứu này. Tháng 10/2010, vì lý do an toàn Sibutramine đã bị loại bỏ khỏi thị trường.

Sibutramine là hoạt chất có tác dụng giúp người béo phì giảm cân, được chỉ định cho các bệnh nhân có BMI > 30kg/m2 hoặc >27kg/m2. Sibutramine giúp người thừa cân béo phì tự kiềm chế được cảm giác thèm ăn của mình thông qua cơ chế làm mau no và tiêu hao mức năng lượng, do vậy thích hợp với người lúc nào cũng đói và thèm ăn. Ngoài ra, Sibutramine còn có khả năng tác động lên các mô mỡ làm tăng phân hủy mỡ và do đó làm tăng mức tiêu hao năng lượng.

Tuy nhiên, Sibutramine đặc biệt nguy hiểm đối với người tiêu dùng, nhất là người có tiền sử bệnh tim mạch và huyết áp.

Nghiên cứu Tác động Tim mạch của Sibutramine (Sibutramine Cardiovascular Outcomes Trial - SCOUT) cho thấy có sự gia tăng (16%) nguy cơ các sự kiện nghiêm trọng về tim mạch như đau tim, đột quỵ không tử vong, sự cần thiết phải hồi sức cấp cứu sau ngưng tim và tử vong ở những bệnh nhân bị bệnh tim từ trước.

Tại Việt Nam, ngày 14/4/2011, Cục Quản lý Dược cũng đã ban hành công văn số 5149/QLD-CL thông báo đình chỉ lưu hành và thu hồi các thuốc chứa hoạt chất Sibutramine do có tác dụng không mong muốn và Quyết định số 120/QĐ-QLD về việc rút số đăng ký của tất cả các thuốc có chứa hoạt chất Sibutramine ra khỏi danh mục các thuốc được cấp số đăng ký lưu hành trên thị trường Việt Nam.

Với những tác hại khôn lường, có thể nguy hiểm đến sức khỏe thậm chí tính mạng, cơ quan chức năng khuyến cáo mọi người nên thận trọng khi tìm hiểu và chọn mua các sản phẩm giảm cân, tốt nhất nên hỏi ý kiến chuyên gia để có được những tư vấn phù hợp và an toàn.