Ngày 26/11, biến chủng Omicron được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) phân loại là biến chủng Covid-19 đáng lo ngại trên toàn cầu và có mức độ nguy cơ rất cao. Mới đây, tại Mỹ, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) cho biết Omicron hiện là biến chủng phổ biến nhất ở nước này khi nó chiếm gần 3/4, tương đương 73%, trong tổng số các trường hợp Covid-19 được báo cáo vào tuần trước.

Mặc dù có rất nhiều điều chúng ta vẫn chưa biết về Omicron, các nhà khoa học trên toàn thế giới đang chạy đua để giải mã loại biến chủng mới được cho là có tốc độ lây lan nhanh này. Cho đến nay, các nhà nghiên cứu cũng phát hiện được vài điểm khác biệt của triệu chứng bệnh và tốc độ lây lan giữa biến chủng Omicron và Delta.

Cả Omicron và Delta đều là biến chủng của SARS-CoV-2 ban đầu, loại virus gây ra Covid-19. Tiến sĩ William Schaffner, chuyên gia về bệnh truyền nhiễm và là giáo sư tại Trường Đại học Y Vanderbilt (Mỹ), giải thích mỗi khi virus này xâm nhập vào một người mới, nó sẽ nhân lên hàng triệu lần. Điều đó tạo cơ hội cho nó đột biến.

"Hầu hết biến chủng đều là đột biến cụt, có nghĩa là chúng không gây hại gì nhiều. Nhưng thỉnh thoảng sẽ xuất hiện một loại biến chủng làm thay đổi đặc tính của virus. Nó giống việc bạn phát hiện ra mình có một người anh họ mới liên quan gia đình bạn nhưng có tính cách và đặc điểm riêng", vị chuyên gia này chia sẻ.

CDC Mỹ cho biết nhìn chung, các triệu chứng của Covid-19 vẫn khá ổn định, bất kể biến chủng nào. Chúng bao gồm sốt hoặc ớn lạnh; ho; khó thở; mệt mỏi; đau nhức cơ hoặc cơ thể; đau đầu; mất vị giác hoặc khứu giác; viêm họng; nghẹt mũi hoặc chảy nước mũi; buồn nôn hoặc nôn mửa; tiêu chảy.

Tuy nhiên, với bệnh nhân nhiễm biến chủng Omicron, các triệu chứng thường nhẹ, phổ biến nhất là ho, mệt mỏi, nghẹt mũi hoặc chảy nước mũi. Trong khi đó, biến chủng Delta gây ra các triệu chứng nhẹ, với sốt, mệt mỏi và ho và mất khứu giác là phổ biến.

Tiến sĩ Angelique Coetzee, Chủ tịch Hiệp hội Y tế Nam Phi, chuyên gia đầu tiên cảnh báo cho giới chức y tế Nam Phi về biến chủng mới, cho biết hầu hết bệnh nhân nhiễm biến chủng Omicron của bà chỉ có triệu chứng vừa và nhẹ. Trong đó, bệnh nhân đầu tiên có triệu chứng ngứa cổ họng nhưng không ho hoặc mất vị giác và khứu giác.

"Triệu chứng nặng nhất mà tôi gặp phải ở những bệnh nhân của mình chỉ là tình trạng kiệt sức kéo dài 1-2 ngày, sau đó là đau đầu, đau cơ", bác sĩ Coetzee nói.

Theo Independent, Giáo sư Tim Spector, từ ứng dụng ZOE Covid của Anh, cho biết khi theo dõi các triệu chứng được báo cáo trên ứng dụng ZOE Covid, các nhà khoa học không tìm thấy sự khác biệt rõ rệt về các triệu chứng ban đầu giữa Delta và Omicron.

Tuy nhiên, họ phát hiện các triệu chứng khác với những dấu hiệu phổ biến của Covid-19 (sốt, ho, mất khứu giác…). Theo đó, 5 triệu chứng hàng đầu được báo cáo trong khoảng thời gian này với cả Omicron và Delta (người nhiễm đã tiêm vaccine) là sổ mũi, đau đầu, mệt mỏi, hắt hơi và đau họng.

Tiến sĩ Spector cảnh báo các triệu chứng trên giống cảm lạnh và điều này có thể khiến mọi người bỏ qua. "Các triệu chứng hiện tại ở hầu hết người bệnh, trên 50%, giống cảm lạnh, có thể nhẹ hoặc nặng. Vì vậy, nhiều người không chú ý tới và không nhận ra là Covid-19 nếu họ không đi xét nghiệm", chuyên gia này khuyến cáo.

Đồng quan điểm, Christina Marriott, Giám đốc điều hành của Hiệp hội Y tế Công cộng Hoàng gia (RSPH), cho biết bằng chứng ngày càng tăng cho thấy những người đã tiêm hai liều vaccine thường có các triệu chứng ít nghiêm trọng hơn, chẳng hạn nhức đầu, sổ mũi, hắt hơi, đau họng và mất mùi.

"Vì vậy, điều quan trọng với những người đã được tiêm chủng đầy đủ là phải cảnh giác với triệu chứng giống cảm lạnh và đi xét nghiệm nếu họ đang sống hoặc làm việc xung quanh người có nguy cơ mắc bệnh cao hơn", bà Christina nói.

Mới đây, ngày 20/12, ông Tedros Adhanom Ghebreyesus, Tổng giám đốc WHO, cảnh báo đã có bằng chứng chắc chắn cho thấy biến chủng Omicron lây lan nhanh hơn đáng kể so với Delta. Ông Tedros cũng khẳng định biến chủng này có khả năng lây bệnh cao hơn cho những người đã tiêm vaccine hoặc từng mắc Covid-19 trước đó.

Trong khi đó, trả lời The Guardian, tiến sĩ Susan Hopkins, cố vấn y tế chính tại Cơ quan An ninh Y tế Vương quốc Anh, nhận định giá trị R (chỉ số xác định số người có thể bị lây nhiễm từ người khác) của Omicron nằm trong khoảng từ 3 đến 5. Điều này có nghĩa là trung bình một người sẽ lây nhiễm cho 3-5 người khác với biến chủng Omicron.

Tuy nhiên, tiến sĩ Hopkins cho biết vẫn chưa có đủ dữ liệu về biến chủng Omicron để xác định đầy đủ về mức độ lây lan của nó. Cho đến nay, số ca mắc liên quan đến virus dường như đang tăng gấp đôi mỗi ngày.

Theo tờ Deseret của Mỹ, các nhà khoa học chưa thể chắc chắn liệu Omicron gây ra triệu chứng nặng hay nhẹ hơn so với các biến chủng khác hay không. Đây là lý do tiến sĩ Soumya Swaminathan, nhà khoa học trưởng của WHO, cho rằng việc kết luận biến chủng Omicron chỉ gây ra các triệu chứng nhẹ là không hợp lý. Theo tiến sĩ Soumya, điều này có thể là do biến chủng đang trốn tránh các phản ứng miễn dịch.

"Chúng tôi nhận thấy Omicron có khả năng chống lại sự trung hòa của huyết thanh rõ rệt, không chỉ từ bệnh nhân đang hồi phục mà còn từ những người được tiêm chủng. Ngay cả huyết thanh của những người được tiêm chủng và tăng cường bằng vaccine mRNA cũng cho thấy hoạt động trung hòa chống lại B.1.1.529 bị giảm đáng kể", chuyên gia WHO nhận định.