Nhiều nghiên cứu cho thấy mối liên hệ nhất quán giữa nguy cơ ung thư vú và hoạt động thể chất. Tuy nhiên, mối liên hệ giữa thời gian ngồi nhiều và nguy cơ ung thư vú ít rõ ràng và ít được nghiên cứu hơn.

Hầu hết nghiên cứu xem xét mối liên hệ giữa ung thư vú và hoạt động thể chất hoặc thời gian ngồi nhiều đều mang tính chất quan sát. Điều này có nghĩa thay vì cung cấp một mối quan hệ nhân quả, nghiên cứu chỉ đưa ra được bằng chứng về một mối tương quan có thể do thành kiến.

Gần đây, các nhà nghiên cứu đã phân tích dữ liệu chăm sóc sức khỏe từ 76 nghiên cứu để xác định liệu có mối liên hệ nhân quả giữa mức độ hoạt động và ung thư vú. Họ phát hiện mức độ hoạt động thể chất nhiều hơn và ít ngồi lâu có thể làm giảm nguy cơ ung thư vú.

“Những phát hiện mới này ủng hộ thêm cho các khuyến nghị hiện tại rằng hoạt động thể chất tốt cho sức khỏe bao gồm giảm nguy cơ ung thư vú”, tiến sĩ I-Min Lee, giáo sư y khoa tại Trường Y Harvard, người không tham gia nghiên cứu, cho biết trong cuộc trò chuyện với Medical News Today (MNT).

Tiến sĩ Brigid Lynch, Phó trưởng Bộ phận Dịch tễ học Ung thư tại Hội đồng Ung thư Victoria, Australia, một trong những tác giả của nghiên cứu, nói với MNT: “Ngay cả sự gia tăng khiêm tốn trong hoạt động thể chất ở mức độ dân số cũng sẽ làm giảm số lượng chẩn đoán ung thư vú mới được thực hiện mỗi năm”.

Tương quan như thế nào?

Các nhà nghiên cứu đã phân tích dữ liệu từ 130.957 phụ nữ có nguồn gốc châu Âu từ Hiệp hội Ung thư Vú (BCAC).

Tổng cộng 69.838 phụ nữ có khối u ung thư vú xâm lấn, khối u đã di căn cục bộ, 6.667 người có khối u tại chỗ chưa di căn và 54.452 người không bị ung thư vú được đưa vào nghiên cứu để so sánh.

Các nhà nghiên cứu đã sử dụng phương pháp thống kê gọi là phương pháp ngẫu nhiên Mendel để đánh giá mối quan hệ giữa nguy cơ và loại ung thư cũng như các yếu tố di truyền liên quan đến hoạt động thể chất và hành vi ngồi lâu.

Các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng mức độ hoạt động thể chất cao hơn - dựa trên dự đoán về mặt di truyền - có liên quan đến nguy cơ ung thư vú xâm lấn thấp hơn 41%, bất kể tình trạng mãn kinh, loại khối u, giai đoạn hoặc cấp độ.

Họ cũng phát hiện ra rằng những phụ nữ có hoạt động thể chất - theo dự đoán về mặt di truyền - vào 3 ngày trở lên trong tuần có nguy cơ ung thư vú trước và tiền mãn kinh thấp hơn 38%. Nhưng đó không phải là nguy cơ sau mãn kinh so với những người tự cho biết không hoạt động thể chất mạnh mẽ.

Các nhà nghiên cứu cũng phát hiện ra biến thể di truyền dẫn đến thời gian ngồi lâu hơn có liên quan đến nguy cơ ung thư vú bộ ba âm tính cao hơn 104% ở các loại khối u hormone âm tính.

Tuy nhiên, họ lưu ý rằng bằng chứng liên kết hành vi ngồi lâu với việc tăng nguy cơ ung thư vú nói chung là rất yếu.

Hoạt động, hormones và ung thư

Khi được hỏi làm thế nào một lối sống ít ngồi lâu có thể làm giảm nguy cơ ung thư vú, tiến sĩ Lee cho biết: “Hoạt động thể chất cao và ngồi ít có thể làm giảm nguy cơ ung thư vú bằng cách giảm tình trạng béo phì (mô mỡ trong cơ thể), ảnh hưởng có lợi đến nồng độ hormone giới tính, cải thiện rối loạn chức năng trao đổi chất và giảm viêm”.

“Có ít sự chắc chắn về vai trò của thời gian ngồi. Các nghiên cứu quan sát đã đưa ra những phát hiện trái ngược nhau, nhưng nghiên cứu ngẫu nhiên Mendel cho thấy rằng ngồi lâu làm tăng nguy cơ ung thư vú. Kết quả nghiên cứu của chúng tôi đảm bảo việc kiểm soát ung thư tập trung vào việc tăng cường hoạt động thể chất và giảm hành vi ngồi lâu”, tiến sĩ Lynch nói thêm.

Một số hạn chế của nghiên cứu

Mặc dù nghiên cứu chỉ ra mối liên hệ nhân quả giữa mức độ hoạt động và ung thư vú, nó vẫn có một số hạn chế.

Tiến sĩ Lynch lưu ý: “Tất cả phương pháp nghiên cứu, bao gồm cả phương pháp ngẫu nhiên Mendel, đều có những hạn chế. Các công cụ di truyền mà chúng tôi sử dụng dự đoán một tỷ lệ biến đổi nhỏ trong mức độ hoạt động thể chất thực sự. Tuy nhiên, chúng tôi mong đợi công cụ này sẽ khiến kết quả không có ảnh hưởng".

“Bởi vì kết quả của nghiên cứu ngẫu nhiên Mendel tương tự (mặc dù mạnh hơn) với những kết quả mà nghiên cứu quan sát ghi nhận, chúng tôi có thể tin rằng có một tác động nhân quả giữa hoạt động thể chất và ung thư vú”, tiến sĩ Lynch nói thêm.

Tiến sĩ Lee chỉ ra rằng nghiên cứu chỉ bao gồm một số lượng nhỏ các gen liên quan đến hoạt động thể chất và hành vi ngồi lâu. Nhưng có thể còn nhiều gen khác nữa.

“Tuy nhiên, điều này không phủ nhận những phát hiện của nghiên cứu. Nếu chúng ta có kiến thức tốt hơn về gen, kết quả có thể còn chắc chắn hơn nữa”, bà lưu ý.

Tiến sĩ Zeynep Madak-Erdogan, phó giáo sư dinh dưỡng tại Đại học Illinois Urbana Champaign, người không tham gia vào nghiên cứu, cũng nói với MNT:

“Những gì được báo cáo trong nghiên cứu này là sự kết hợp toán học. Các nghiên cứu cơ học sâu hơn cần được tiến hành để chỉ ra mối quan hệ giữa công cụ di truyền và nguy cơ ung thư vú. Hơn nữa, công cụ di truyền ban đầu được xác định ở nam giới. Sự kết hợp của những thứ này với hoạt động thể chất ở phụ nữ được đảm bảo”.