Gan nhiễm mỡ là khi lượng mỡ trong gan chiếm trên 5% trọng lượng gan.
Các yếu tố nguy cơ của gan nhiễm mỡ là béo phì, đái tháo đường type 2 (thường gặp ở người lớn tuổi), nghiện rượu, thuốc lá, sử dụng nội tiết tố thay thế, thuốc steroid, người có chế độ ăn nhiều năng lượng, nhiều mỡ hoặc quá ít đạm.
Khi chẩn đoán gan nhiễm mỡ, cần được bác sĩ dinh dưỡng hoặc bác sĩ nội tổng quát khám để kiểm tra thêm những yếu tố hay bệnh lý liên quan như mỡ máu, chức năng gan, huyết áp, đái tháo đường, từ đó có hướng điều trị đúng.
Nguyên nhân của bệnh gan nhiễm mỡ
Do dinh dưỡng: ăn nhiều thực phẩm có nhiều chất béo, hấp thu quá nhiều đường, uống nhiều rượu bia, thói quenngồi nhiều, ít vận động, căng thẳng, di truyền nếu trong gia đình có nhiều người bị béo phì.
Do chất hóa học như uống quá nhiều bia rượu, nhiễm độc phospho, Arsenic, chì…
Do nội tiết, do bệnh tiểu đường…
Do miễn dịch.
Do dùng một số loại thuốc có thể dẫn đến bệnh như các loại corticide, Tetracyclin, các thuốc kháng ung thư, thuốc hocmon sinh dục nữ…
Do vi khuẩn, virus trong quá trình bị viêm gan siêu vi B, C thường có biến chứng gan nhiễm mỡ đặc biệt là viêm gan siêu vi C (nhiều khi còn gọi là hậu viêm gan siêu vi là gan nhiễm mỡ).
Bia rượu là nhóm thực phẩm cấm kỵ với người bị gan nhiễm mỡ. Uống rượu bia sẽ thúc đẩy quá trình chuyển từ gan nhiễm mỡ sang xơ gan thậm chí là ung thư gan. Việc đào thải mỡ cùng các chất độc hại từ rượu bia tạo gánh nặng rất lớn cho lá gan.
Dấu hiệu nhận biết gan nhiễm mỡ
Gan là cơ quan đóng vai trò quan trọng trong bài tiết, chuyển hóa cũng như nội tiết của cơ thể. Chính vì vậy khi lá gan bị tổn thương do nhiễm mỡ sẽ có một số triệu chứng điển hình như sau:
Cơ thể mệt mỏi, chán ăn, ăn uống không ngon miệng;
Luôn có cảm giác buồn nôn, đầy bụng;
Rối loạn nội tiết ở phụ nữ, nam giới;
Vàng da, thiếu hụt vitamin.
Ngoài ra siêu âm còn thấy tăng kích thước gan, hay bệnh nhân cảm thấy đau bụng.
Thực phẩm đại kỵ với người bị gan nhiễm mỡ
Điều trị bệnh gan nhiễm mỡ hiệu quả phải kết hợp với chế độ ăn uống khoa học, nên tránh ăn gì để hỗ trợ điều trị bệnh. Khi bị gan nhiễm mỡ, bạn cần thực hiện chế độ ăn uống nghiêm ngặt và hạn chế những loại thực phẩm sau đây:
 |
| Bệnh nhân bị gan nhiễm mỡ cũng không nên ăn thịt nhiều, đặc biệt là các loại thịt đỏ vì chất đạm (protein) cũng sẽ phải chuyển hóa ở gan, làm tăng gánh nặng cho gan. Ảnh minh họa: Internet |
Hạn chế ăn mỡ động vật
Trước hết, với người bị gan nhiễm mỡ cần hạn chế ăn mỡ động vật trong bữa ăn hàng ngày. Có như vậy mới làm giảm lượng mỡ trong máu, lượng mỡ vận chuyển qua gan giảm, qua đó giảm gánh nặng cho gan. Thay vì mỡ động vật, người bệnh nên sử dụng các loại dầu thực vật như dầu mè, dầu đậu nành, dầu olive,…
Kiêng ăn đồ ăn nhiều cholesterol
Người bệnh gan nhiễm mỡ cũng nên kiêng ăn các loại phủ tạng động vật, da động vật, lòng đỏ trứng… vì có chứa nhiều cholesterol. Hạn chế được các loại thức ăn này sẽ giúp người bệnh giảm được lượng mỡ thừa và phòng ngừa hoặc làm ổn định bệnh xơ vữa động mạch, cao huyết áp, tiểu đường, béo phì…
Không ăn quá nhiều thịt đỏ
Trong thịt đỏ chứa rất nhiều protein. Các thực phẩm này được chuyển hóa tại gan. Như vậy sẽ làm tăng gánh nặng cho gan. Gan không chuyển hóa được gây tăng lượng mỡ tồn đọng. Khiến bệnh gan nhiễm mỡ trở nên nghiêm trọng hơn.
 |
| Hàm lượng đường cao là nguyên nhân gây ra hàng loạt các căn bệnh như béo phì, tiểu đường, gan nhiễm mỡ. Fructose do gan chuyển hóa. Việc hạn chế các loại trái cây có fructose cao sẽ giúp giảm gánh nặng cho gan, phòng tránh bệnh gan nhiễm mỡ. Ảnh minh họa: Internet |
Không nên uống bia, rượu
Đây là nhóm thực phẩm cấm kỵ với người bị gan nhiễm mỡ. Uống rượu bia sẽ thúc đẩy quá trình chuyển từ gan nhiễm mỡ sang xơ gan thậm chí là ung thư gan. Việc đào thải mỡ cùng các chất độc hại từ rượu bia tạo gánh nặng rất lớn cho lá gan.
Khi bị bệnh mà người bệnh vẫn tiếp tục uống rượu, bia sẽ làm quá trình chuyển đến xơ gan và ung thư gan nhanh hơn rất nhiều. Đồng thời khi uống bia, rượu gan phải hoạt động nhiều hơn để đào thải các chất độc hại ở trong bia rượu ra khỏi cơ thể. Người bệnh cần đặc biệt kiêng bia rượu để việc điều trị bệnh nhanh có kết quả nhất.
Hạn chế gia vị cay nóng
Không chỉ những thực phẩm liên quan đến động vật mà những gia vị thông thường hằng ngày cũng được xếp vào danh sách kiêng cử đối với người mắc bệnh gan nhiễm mỡ. Những gia vị như: tiêu, ớt, tỏi, gừng, củ riềng…người bệnh cần cẩn thận khi sử dụng vì những gia vị này cay và nóng sẽ làm gan chúng ta “không khỏe”.
Những trường hợp gan nhiễm mỡ có kèm viêm gan vừa hoặc nặng, nên cẩn thận khi ăn những loại trái cây có chứa nhiều năng lượng và khó tiêu như sầu riêng, mít…
Kiêng ăn đồ ăn nhiều cholesterol
Người bệnh gan nhiễm mỡ cũng nên kiêng ăn các loại phủ tạng động vật, da động vật, lòng đỏ trứng… vì có chứa nhiều cholesterol. Hạn chế được các loại thức ăn này sẽ giúp người bệnh giảm được lượng mỡ thừa và phòng ngừa hoặc làm ổn định bệnh xơ vữa động mạch, cao huyết áp, tiểu đường, béo phì…
Các loại thực phẩm như cơm, bún, mì, phở, bánh mì nên ăn ít thì tốt hơn là ăn nhiều vì sẽ làm dư năng lượng, càng làm tăng mỡ trong gan và trong cơ thể.
