Lỗ đen khổng lồ "ngủ quên" hàng chục năm thức giấc

Lỗ đen khổng lồ có kích thước lớn gấp 12 lần Mặt trời và cách Trái đất khoảng 8.000 năm ánh sáng.

Lỗ đen khổng lồ đã “ngủ yên” trong suốt 26 năm nhưng ngày 15/6 vừa qua, các nhà du hành vũ trụ đã phát hiện dấu hiệu dường như cho thấy lỗ đen đã “thức giấc”, theo tin tức từ Business Insider.

Ngày nay, các nhà khoa học khắp thế giới thường sử dụng các thiết bị tinh vi để tìm hiểu kỹ về lỗ đen bí ẩn này trước khi nó lại trở về trạng thái tĩnh.

Lo den khong lo
 Lỗ đen là một vùng trong không-thời gian mà trường hấp dẫn ngăn cản mọi thứ, bao gồm cả ánh sáng cũng không thể thoát ra.

Cụ thể, ngày 15/6, một trong số các vệ tinh của cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA) đã thu được một dòng tia X do lỗ đen phát ra.

“Tương đương với tuổi thọ của các đài thiên văn vũ trụ, những lần phun trào của lỗ đen hiếm khi xảy ra”, Neil Gehrels, chuyên gia điều tra về Swift, một vệ tinh của NASA đầu tiên xác định hiện tượng lỗ đen phun trào.

“Do vậy, khi chúng tôi nhìn thấy một trong các lỗ đen phun trào, chúng tôi thử ném tất cả mọi thứ vào nó, theo dõi qua quang phổ, từ sóng radio tới các tia gamma”, Neil cho biết.

Lo den khong lo
 
Được biết, lỗ đen phun trào lần này là một phần của lỗ đen có tên gọi V404 Cygni. "Bạn đồng hành" của nó là một ngôi sao nhỏ hơn Mặt trời.

Trước đó, lỗ đen của V404 Cygni từng phun trào. Tuy nhiên, khi các nhà du hành vũ trụ chứng kiến lỗ đen phun trào cách đây hơn 77 năm, vào năm 1938, họ không có nhiều thiết bị như bây giờ. Lỗ đen phun trào trở lại vào năm 1956 và lần tiếp theo diễn ra vào năm 1989.

Mặc dù vào năm 1989, thời điểm lỗ đen V404 Cygni phun trào đã có nhiều thiết bị nhưng nó lại không được nghiên cứu kỹ như sự kiện diễn ra trong năm nay.

Những vụ phun trào như thế này thường chỉ kéo dài vài tuần cho đến vài tháng, do vậy, các nhà du hành vũ trụ đã sử dụng tổng cộng 9 thiết bị trên vũ trụ và mặt đất để nghiên cứu lỗ đen về độ dài sóng, từ năng lượng rất thấp như sóng radio đến năng lượng cao như tia gamma, trước khi hết thời gian.

Một số thiết bị mà họ sử dụng bao gồm Đài quan sát tia X Chandra, vệ tinh INTEGRAL của Cơ quan Vũ trụ châu Âu, kính thiên văn quang học Gran Telescope Canarias,…

“Đây thực sự là một cơ hội hiếm có trong đời”, Erik Kuulkers, nhà khoa học của dự án INTEGRAL cho biết.

Những lỗ đen siêu khổng lồ với sức mạnh kinh hoàng

(Kiến Thức) - Ngoài vũ trụ có những lỗ đen khổng lồ, nặng hơn Mặt trời cả chục tỉ lần, cư trú ở các thiên hà cách Trái đất hàng triệu năm ánh sáng.

Nhung lo den sieu khong lo voi suc manh kinh hoang
Lỗ đen khủng có ảnh hưởng trực tiếp đến sự tồn vong của các ngôi sao trong các thiên hà. Thậm chí, nhiều nhà khoa học còn cho rằng lỗ đen có thể điều tiết sự vận động và hình thành của chính các thiên hà. Trong lịch sử nghiên cứu vũ trụ, nhiều lỗ đen đáng sợ đã được ghi nhận. 
Nhung lo den sieu khong lo voi suc manh kinh hoang-Hinh-2
Lỗ đen càng nặng, thì sức hủy diệt của nó càng tàn khốc và vùng ảnh hưởng càng rộng lớn. Những lỗ đen khủng nhất thiên hà có lẽ phải kể đến hai lỗ đen do McConnell và cộng sự phát hiện năm 2011.  
Nhung lo den sieu khong lo voi suc manh kinh hoang-Hinh-3
Hai lỗ đen lớn nằm ở hai thiên hà: thiên hà NGC3842 và thiên hà NGC4889. Thiên hà NGC 3842 chứa lỗ đen lớn có khối lượng gấp 9,7 tỉ lần khối lượng Mặt trời. 
Nhung lo den sieu khong lo voi suc manh kinh hoang-Hinh-4
NGC 4889 - thiên hà sáng nhất trong cụm thiên hà Coma, cách Trái đất 335 triệu năm ánh sáng chứa một lỗ đen có khối lượng xấp xỉ lỗ đen trong thiên hà NGC 3842. Các lỗ đen hấp thụ khí và “xơi tái” các vì sao của các thiên hà lân cận, và trở nên cực nặng. 
Nhung lo den sieu khong lo voi suc manh kinh hoang-Hinh-5
Lỗ đen ULAS J1120+0641, được sinh ra từ 770 triệu năm sau khi vụ nổ Big Bang xảy ra cách đây 13,7 tỷ năm tạo ra dải thiên hà. Nó có khối lượng gấp 2 tỉ lần Mặt trời.  
Nhung lo den sieu khong lo voi suc manh kinh hoang-Hinh-6
Hai lỗ đen nằm ở trung tâm thiên hà NGC 3393, trong đó một lỗ đen lớn gấp 30 khối lượng Mặt trời và lỗ đen còn lại có khối lượng ít nhất là lớn gấp 1 triệu lần khối lượng Mặt trời. 
Nhung lo den sieu khong lo voi suc manh kinh hoang-Hinh-7
Hai lỗ đen nằm gần trung tâm của thiên hà xoắn ốc NGC 3393 chỉ nằm cách nhau 490 năm ánh sáng và nhiều khả năng chúng là những gì còn lại của một vụ hợp nhất giữa hai thiên hà có khối lượng không đồng đều cách đây 1 hoặc hơn 1 tỷ năm. 
Nhung lo den sieu khong lo voi suc manh kinh hoang-Hinh-8
Lỗ đen SBH, được đặt tên NGC 1365, có vận tốc quay tối đa đạt tới 84% tốc độ quay tốc độ ánh sáng. Nó được cho là một trong những lỗ đen có kích thước lớn nhất trong vũ trụ, với khối lượng gấp hàng triệu thậm chí là hàng tỷ lần khối lượng của Mặt trời. 
Nhung lo den sieu khong lo voi suc manh kinh hoang-Hinh-9
Lỗ đen "siêu khổng lồ" nằm trong dải thiên hà M60-UCD1 cách Trái đất khoảng 50 triệu năm ánh sáng. Lỗ đen chiếm diện tích 15% dải thiên hà và có trọng lượng tương đương với 20 triệu Mặt trời và nặng gấp 5 lần so với hố đen ở trung tâm của dải Ngân hà Milky Way. 
Nhung lo den sieu khong lo voi suc manh kinh hoang-Hinh-10
Hệ đôi lỗ đen tên là GRS 1915+105 là một trong số các lỗ đen khổng lồ trong thiên hà của chúng ta. Nó nặng gấp 14 lần Mặt trời và cách Trái đất 35.000 năm ánh sáng. Quay quanh nó là một ngôi sao duy nhất. 
Nhung lo den sieu khong lo voi suc manh kinh hoang-Hinh-11
Sgr A* - siêu hố đen của dải Ngân hà, được ước tính có khối lượng bằng 4 triệu ngôi sao.

Chuyện gì xảy ra khi con người rơi xuống lỗ đen?

Cho đến nay, câu hỏi con người sẽ ra sao nếu rơi xuống lỗ đen vẫn còn gây nhiều tranh cãi.

Lỗ đen là một trong những không gian kỳ lạ có kích cỡ lớn mà nó làm biến dạng không gian và thời gian, và vì có mật độ vật chất dày đặc mà tâm của nó được gọi là “điểm vô hạn” hay “điểm kỳ dị”. Đây cũng là nơi tối đen như mực do không một dạng vật chất nào, kể cả ánh sáng có thể thoát khỏi nó. Vậy điều gì sẽ xảy ra nếu con người rơi xuống lỗ đen?

Trước đây, nhà bác học vĩ đại của thế giới Albert Einstein từng cho rằng, nếu rơi vào lỗ đen, con người sẽ không cảm thấy nhiều thay đổi ở lúc đầu, nhưng dần dần trọng lực sẽ gia tăng mạnh mẽ tới một điểm nhất định và chúng ta không thể thoát ra khỏi hố đen đó nữa.

Chuyen gi xay ra khi con nguoi roi xuong lo den?
 
Tuy nhiên, vào thập niên 70, nhà vật lí nổi tiếng Stephen Hawking cũng dựa trên cơ học lượng tử và chứng minh rằng, lỗ đen vật chất có sự bốc hơi rất chậm. Phát hiện này đã phá vỡ các nguyên tắc trước đây.

Cho đến nay, khi đi sâu nghiên cứu, các nhà khoa học dần nhận thấy, quan điểm này của Hawking có vấn đề. Vấn đề nằm ở chỗ, lỗ đen vật chất có sự bốc hơi chậm, vậy chúng thoát ra khỏi lỗ đen bằng cách nào?

Theo quan điểm của Charles Liu, một nhà vật lý thiên văn làm việc tại Bảo tàng lịch sử tự nhiên Mỹ cho biết, khi bước vào lỗ đen, cơ thể bạn sẽ dần bị kéo căng. Lực hút mạnh hơn khi bạn tiến gần đến trung tâm hơn. Lực này được gọi là lực thuỷ triều đại dương,

Liu giải thích rằng khi một vật thể đi qua “chân trời sự kiện” của lỗ đen (bề mặt ảo xung quanh lỗ đen), ánh sáng không thể thoát ra được nữa và khi vật thể tiến gần hơn đến điểm kỳ dị, các lực thuỷ triều đó sẽ càng mạnh, kéo dài vật thể và xé tan nó.

Chuyen gi xay ra khi con nguoi roi xuong lo den?-Hinh-2
 
Tuy nhiên, mới đây, một nhà vật lí học Joe Polchinski từ ĐH California (Mỹ) đã bổ sung quan điểm mới. Theo đó, bên trong lỗ đen không hề tồn tại không gian vật chất nào. Khi con người rơi vào bên trong đó, các nguyên tử và phân tử tạo nên cơ thể chúng ta sẽ bị phân tách ra rồi tái sắp xếp lại, theo cách khác nhau. Điều này hoàn toàn phù hợp với thuyết cơ học lượng tử.

Theo đó, bên trong lỗ đen có sự phân tách về không gian, lấy ranh giới là thời điểm mà trọng lượng đủ lớn để vật chất không thể quay ra ngoài được nữa. Khi con người rơi vào lỗ đen, chúng ta không biến mất mà sẽ bị di chuyển tới đáy của vũ trụ trong cơn bão lửa của các hạt lượng tử.

Tuy nhiên, dù chưa thể đưa ra bất cứ lời giải thích nào, nhưng hầu hết mọi người trong giới nghiên cứu đều phản bác ý kiến của Joe Polchinski. Họ cho rằng, bên trong lỗ đen chắc chắn tồn tại một vật chất cụ thể gì đó. Còn vật chất đó là gì thì các nhà khoa học vẫn đang tiếp tục tìm hiểu. Họ hi vọng trong tương lai sẽ tìm ra được yếu tố phản biện lại quan điểm của Polchinski.

Nhưng có lẽ còn phải mất rất nhiều thời gian nữa con người mới biết được sự thực bên trong lỗ đen.

Đọc nhiều nhất

Tin mới

Lợi ích sức khoẻ tuyệt vời từ quả sung

Lợi ích sức khoẻ tuyệt vời từ quả sung

Trong Đông y, quả sung có tính bình, vị ngọt giúp kiện tỳ thanh tràng (kích thích tiêu hóa, làm sạch ruột), giải độc, tiêu thũng, thường được dùng để chữa các bệnh về tiêu hóa, kiết lỵ, viêm ruột, táo bón, trĩ.