Để khám phá ra điều kỳ lạ những hòn đá bọt tự nổi trên măt nước, các nhà khoa học đã sử dụng tia X để tìm ra những bí ẩn đằng sau một số tảng đá trôi nổi trên mặt nước trong nhiều năm. Một nhóm nghiên cứu tại Phòng thí nghiệm Quốc gia Lawrence Berkeley (Berkeley Lab) ở Mỹ đã quét các mẫu đá núi lửa nhẹ, thủy tinh và xốp có tên là đá bọt.

Đá bọt là loại khoáng thạch có khả năng nổi trên mặt nước. Các nhà khoa học cho biết, bên trong loại đá này có rất nhiều bong bóng khí, giúp giảm khối lượng riêng và tăng sức nổi cho chúng. Tuy nhiên, cách những khối đá bọt giữ được không khí, ngăn việc rò rỉ trong suốt nhiều năm chỉ mới được phát hiện ra.

Hiện tượng đá bọt tự nổi trên mặt nước. Ảnh minh họa

Sau khi chụp X-quang đá bọt, các nhà khoa học khẳng định bóng khí bên trong có kích thước tương đối lớn và được kết nối với nhau. Nếu nước lọt vào chỉ một bóng khí, sẽ không có gì ngăn cản nó ngấm vào trong và làm hòn đá chìm. Một bí ẩn khác là nhiều cục đá bọt ngấm nước và chìm, nhưng lại nổi lên sau đó không lâu.

Câu trả lời nằm ở sức căng bề mặt của phần nước bên trong khối đá. Đây cũng là yếu tố giúp một số loài côn trùng nhỏ nổi trên mặt nước mà không bị chìm. Sức căng bề mặt đóng vai trò như một lớp vỏ ngăn khối nước biến dạng. Kích thước càng nhỏ thì hiệu ứng này càng dễ nhận thấy.

Nhà nghiên cứu Kristen Fauria cho biết, rất nhiều bóng khí có kích thước nhỏ, giống những sợi tóc gắn lại với nhau. Điều đó khiến sức căng bề mặt có tác dụng rất lớn. Sức căng bề mặt ngăn nước tràn vào bên trong các bóng khí. Hiện tượng chìm nổi xảy ra do không khí bên trong giãn nở trong thời tiết ấm.

Theo Michael Manga, giáo sư tại Đại học UC Berkeley giải thích: "Có hai quy trình khác nhau, một là cho phép đá bọt nổi và thứ hai là làm cho chúng chìm xuống". Các nhà khoa học kỳ vọng nghiên cứu này còn có thể tiết lộ cách những tảng đá bọt khổng lồ hình thành.

Đươc biết, đá bọt hình thành khi núi lửa phun trào trên mặt đất hoặc dưới nước. Lúc đó, dòng nham thạch nóng chảy sẽ bị đông cứng lại khi gặp nước và lưu giữ lại nhiều bóng khí bên trong giúp cho những khối đá bọt có thể nổi trên mặt nước.

Những tảng đá nổi có thể giúp chúng ta phát hiện ra núi lửa phun trào dưới nước như thế nào. Ngoài ra, đá bọt còn được biết đến là có chứa chất dinh dưỡng phong phú và có tác động không nhỏ đến đời sống của các sinh vật biến khác.

Tuy nhiên, đá bọt nổi dày đặc cũng có thể gây nguy hiểm cho tàu thuyền vì thành phần cấu tạo trong loại đá này có thể làm tắc nghẽn các động cơ.