Đó là ý kiến của TS.Phạm Sỹ Liêm, Phó chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam, nguyên Thứ trưởng thường trực Bộ Xây dựng, khi trao đổi với Kiến Thức về vấn đề chất lượng tồi tệ của các công trình tiền khủng.

Thời gian vừa qua, người dân liên tục phản ánh tình trạng, hàng loạt các công trình được đầu tư tiền tỷ nhưng chỉ hoạt động được một thời gian ngắn là xuống cấp, hư hỏng. Có thể kể đến những công trình cầu, đường, đê kè... được đầu tư với số tiền hàng trăm tỷ, thậm chí cả nghìn tỷ nhưng kém chất lượng, mới hoạt động chưa lâu đã hỏng hóc, hư hại.

Ví dụ như: công trình cầu dây võng dài nhất Việt Nam - cầu Phước Thuận ở Đà Nẵng với nguồn vốn đầu tư 1.000 tỷ đồng mới được đưa vào sử dụng chưa đầy 4 năm đã xuất hiện vết nứt, ổ gà khiến người dân tham gia giao thông e ngại.

Mặt cầu Thuận Phước gồ ghề, biến dạng gây nguy hiểm cho các phương tiện tham gia giao thông. (Ảnh: NLĐ)

Hoặc, dự án bờ kè sông Cần Thơ với tổng mức đầu tư 711 tỷ đồng, bị sạt lở nghiêm trọng. Vụ sạt lở hơn 50m bờ kè và một cột điện bị kéo xuống sông đã cắt đứt hoàn toàn giao thông của hàng ngàn hộ dân ở khu vực trên vào ngày 30/5/2013.

Hay, hàng loạt các dự án trường học, bệnh viện, cầu, đường… với kinh phí hàng chục tỷ đồng liên tục được ghi nhận là đang trong tình trạng xuống cấp trầm trọng.

Xung quanh vấn đề này, TS.Phạm Sỹ Liêm, nhận định: “Tình trạng các công trình xây dựng được đầu tư số tiền lớn nhưng chất lượng kém rất nhiều, trong đó bao gồm cả các công trình của trung ương và địa phương. Tuy vậy, ở địa phương thường có những công trình được đầu tư số tiền lớn hơn và mức độ tùy tiện cao hơn. Vốn đầu tư là do địa phương quyết định, việc chọn đơn vị nào thực hiện phụ thuộc nhiều vào quyết định của người đứng đầu địa phương đó. Nếu như các công trình ở trung ương phải trải qua nhiều bước thì ở địa phương, các vấn đề đấu thầu, chọn đơn vị thi công... nếu có, thường chỉ là hình thức và không có người giám sát kỹ lưỡng”.

TS.Phạm Sỹ Liêm, Phó chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam.

Theo TS Liêm, nguyên nhân cụ thể gây ra “tai họa” cầu, đường hỏng hóc, ổ gà, ổ trâu… mỗi nơi, mỗi công trình một khác. Có công trình lỗi lớn ở khâu thiết kế, hoặc có công trình “lỗi” ở khâu thi công…

“Tuy vậy, theo quy định, nếu để xảy ra những hiện tượng đó thì chủ đầu tư, chủ dự án phải chịu trách nhiệm. Chủ dự án sẽ mời các hội đồng phân tích lỗi, sau đó, các bộ phận liên quan trực tiếp sẽ có trách nhiệm đền bù, bồi thường thiệt hại cho chủ đầu tư. Vấn để ở chỗ là ai nêu ra vấn đề để khởi kiện, xử lý? Không có ai cả”, ông Liêm, nói.

Ông Liêm phân tích cụ thể: “Bản chất của vấn đề là ở chỗ, sự phân cấp trong quyết định các vấn đề đầu tư, nếu không có sự giám sát của cơ quan chức năng chuyên môn thì chủ dự án, chủ đầu tư dễ tự tung tự tác. Nhắc tới phân cấp thì thường phải đi đôi với hai điều kiện: Một là, cấp được phân có đủ năng lực thực hiện nhiệm vụ, và thứ hai, người ra lệnh phân cấp có đủ năng lực giám sát cấp dưới thực hiện nhiệm vụ được phân hay không. Việc phân cấp có nhiều lỗ hổng chính là nguyên nhân gây ra tình trạng này”.

TS Liêm cho rằng, để giải quyết vấn đề này: “Trước hết, cần phải đưa ra các vụ việc cụ thể để xét, để thấy nguyên nhân và người làm sai sẽ phải chịu trách nhiệm. Đừng ậm ừ cho qua. Nếu cứ đầu tư hàng chục, hàng trăm tỷ cho công trình, rồi chất lượng kém cũng… kệ, thì khi thực hiện những công trình sau, việc gì họ phải trách nhiệm”.

“Chúng ta cũng có luật phòng chống lãng phí, muốn ngăn chặn phải đưa luật vào áp dụng xử lý những người để xảy ra sự lãng phí. Tôi cho rằng, nếu đưa ra xét xử thì sẽ thấy được cả việc tham nhũng lớn. Thế nhưng, giờ có nhiều người nói hay mà không làm được, chuyện xảy ra không ai chịu trách nhiệm”, ông Liêm thẳng thắn bày tỏ.