Xét nghiệm 21 mẫu bệnh phẩm truy tìm nguyên nhân

Cơ quan đầu mối thực hiện Điều lệ Y tế quốc tế - Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế vừa đưa ra thông tin ban đầu về chùm bệnh nhân tử vong tại Liberia. Theo thông tin ngày 07/5/2017 của Cơ quan đầu mối thực hiện Điều lệ Y tế quốc tế của WHO, ngày 25/4/2017, Bộ Y tế Liberia đã thông báo về một chùm ca tử vong đột ngột không rõ nguyên nhân tại tỉnh Sinoe. Sự kiện này bắt đầu ngày 23/4/2017 khi một trẻ 11 tuổi nhập viện với biểu hiện tiêu chảy, nôn và rối loạn tâm thần sau khi dự đám tang của một nhà lãnh đạo tôn giáo (22/4/2017). Trẻ tử vong một giờ sau khi nhập viện.

Đến ngày 4/5/2017, tại Liberia đã ghi nhận 12 tử vong trong số 28 trường hợp mắc (tỷ lệ tử vong là 43%). Trong đó, 26 trường hợp (gồm 10 trường hợp tử vong) được báo cáo từ tỉnh Sinoe đã tham dự đám tang. Hai trường hợp tử vong không rõ nguyên nhân khác ở thủ đô Monrovia thuộc tỉnh Montserrado. Trường hợp đầu tiên ở Monrovia đã tham dự tang lễ tại tỉnh Sinoe và có biểu hiện sốt, nhức đầu, nôn ngày 27/4/2017 và tử vong tại một bệnh viện ở Monrovia. Ngày 29/4/2017, bạn tình của anh ta- người không tham dự tang lễ cũng mắc bệnh và qua đời cùng ngày.

Cho đến nay, 21 mẫu bệnh phẩm đã xét nghiệm là âm tính với vi rút Ebola và sốt Lassa. Các mẫu bệnh phẩm của từng trường hợp (mẫu máu, nước tiểu, trực tràng, …) và môi trường, bao gồm cả mẫu thực phẩm đang được phân tích.

Ảnh minh họa.

Đáp ứng y tế công cộng

Đội Y tế tỉnh Sinoe đang điều phối việc đáp ứng với sự hỗ trợ của WHO, UNICEF, USCDC, Mạng lưới Thông tin về dịch tễ học thực địa Châu Phi và các đối tác khác. Đội đáp ứng nhanh và hệ thống quản lý sự kiện (Incident Management System) đã được kích hoạt để quản lý sự kiện.

Các trường hợp bệnh từ Sinoe đang được quản lý tại bệnh viện địa phương ở Greenville, thủ phủ của tỉnh Sinoe. Đội đáp ứng nhanh đã tiến hành điều tra ban đầu, tìm kiếm các ca bệnh chủ động đang được triển khai tại khu vực bị ảnh hưởng, cộng đồng xung quanh và những người đã tham dự tang lễ. Tại tỉnh Montserrado, 42 người đã tham gia chôn cất ở Greenville ngày 22/4/2017 đang được theo dõi chặt chẽ. Ngoài ra, các trường hợp tiếp xúc gần với 02 trường hợp tử vong tại tỉnh Montserrado cũng đang được theo dõi chặt chẽ.

Ủy ban quốc gia về Chuẩn bị và đáp ứng do Viện Y tế công cộng quốc gia Liberia là đầu mối đã được kích hoạt để hỗ trợ đáp ứng. Các nhóm quốc gia đa ngành đã đến khu vực bị ảnh hưởng để hỗ trợ kỹ thuật. Hoạt động giám sát được tăng cường thông qua lập danh sách ca bệnh, phát hiện các trường hợp tiếp xúc và theo dõi, chủ động tìm kiếm và thu thập mẫu thực phẩm, đồ uống để kiểm tra độc tính. Những người tham dự tang lễ và các địa chỉ liên lạc đã được lập danh sách theo dõi. Phân tích xét nghiệm đang được tăng cường. Kiểm tra nguồn nước tại khu vực bị ảnh hưởng đã được tiến hành với kết quả ban đầu loại trừ nguyên nhân tủ vong do nhiễm khuẩn. Xét nghiệm kim loại nặng và hóa chất đang tiến hành.

Ảnh minh họa.

Chính phủ đã yêu cầu WHO, US CDC và MSF hỗ trợ việc xét nghiệm độc tính ở nước ngoài. Các mẫu bệnh phẩm sẽ gửi đến các phòng thí nghiệm khác để xét nghiệm bổ sung. Sự tham gia của cộng đồng đang được củng cố với sự hỗ trợ của UNICEF, thông qua hiểu biết của người dân, huy động các nhà lãnh đạo địa phương và sự tham gia của thành viên cộng đồng. Các biện pháp phòng, chống nhiễm khuẩn đang được thực hiện, chủ yếu là vệ sinh bàn tay, các khu vực xét nghiệm nước và chôn cất an toàn.

Đánh giá nguy cơ của WHO

Trong giai đoạn này, nguy cơ lây lan của sự kiện là rất thấp. Sự kiện này tập trung ở nhóm người đã tham dự tang lễ. Thêm vào đó, số trường hợp mắc và tử vong được báo cáo từ ngày 25/4/2017 đã giảm đáng kể. Những phát hiện này đã cho thấy nguồn lây nhiễm. Khả năng là do ô nhiễm thực phẩm/nước uống/nước đang được điều tra tích cực và xét nghiệm độc chất sẽ làm sáng tỏ giả thuyết này. Một nghiên cứu bệnh chứng để xác định khả năng phơi nhiễm liên quan đến sự kiện cũng đang được tiến hành.

Việc triển khai hiệu quả và đáp ứng kịp thời với sự kiện này là kết quả có được sau khi nhiễm vi rút Ebola bùng phát và lan rộng tại Liberia vào năm 2014. Điều này đã xác định nhanh sự kiện, kiểm tra và loại trừ nhiễm vi rút Ebola như là tác nhân gây bệnh, xác định các trường hợp tiếp xúc, theo dõi đang triển khai với sự phối hợp với các đối tác tiến hành xét nghiệm các mẫu bệnh phẩm trên người và môi trường để xác định nguyên nhân.