Theo truyền thuyết, mỗi khi ra khơi, ngư dân thường cầu khấn cho chuyến đi thuận buồm xuôi gió và mong được Cá Ông giúp đỡ nếu chẳng may biển động mạnh. Khi ghe sắp chìm Cá Ông xuất hiện, kề lưng đỡ thuyền giúp ngư dân lướt qua sóng gió, vượt cơn nguy cấp.

Và câu chuyện tưởng như huyền bí Cá Ông cứu người này do nhân chứng sống ở xứ cồn Bửng (huyện Thạnh Phú, tỉnh Bến Tre) - nơi có những cồn cát rộng hơn trăm hécta kể lại.

Bí ẩn “cá thần”cứu người

Bộ xương cá Ông khổng lồ tại miếu thờ cồn Bửng. (Ảnh: Thu Ngân/Vietnam+)

Ông Phạm Đình Chiêm, 81 tuổi, người trông giữ khu Di tích Lăng Ông có hiểu biết và từng chứng kiến nhiều câu chuyện Cá Ông cứu người trong vùng. Đặc biệt, bà Đoàn Thị Xê, ở xã Thạnh Hải là người được cá thần cứu mạng một cách kỳ diệu.

Lần đó, bà Út Xê theo ghe ra cửa biển chẳng may sóng lớn gặp nạn do ghe hỏng máy và bị lật giữa biển. Nhóm năm người chỉ hai người biết bơi may mắn thoát chết, 2 người chết mất xác, còn bà Xê vớ được mảnh gỗ bung ra từ ghe theo sóng trôi ra khơi xa.

Vào khoảnh khắc chống chọi giữa sự sống và cái chết, sắp kiệt sức lịm đi bà Xê nhẩm cầu cá thần cứu mạng. Kỳ diệu thay Cá Ông ở đâu xuất hiện đã nâng bà khỏi mặt nước và đẩy vào bờ.

Theo lời bà Xê kể lại, nơi chồng tìm thấy bà cũng rất đặc biệt, là địa điểm bí mật vận chuyển vũ khí của đoàn tàu Không số từ Bắc vào Nam. Dù biết chắc cơ hội sống sót của vợ không cao, nhưng trong hành trình tìm vợ, người đàn ông ấy vẫn khấn vái mong Đức Ông cứu vợ mình. Và có lẽ, lời cầu khẩn đã linh ứng.

Bộ xương Cá Ông được ngư dân thờ phụng mỗi ngày. (Ảnh: Thu Ngân/Vietnam+)

Năm 2004, sau những nghiên cứu câu chuyện Cá Ông cứu người, giáo sư, tiến sỹ Vũ Gia Hiền, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng Văn hóa-Du lịch, giảng viên trường Chính trị Quốc gia, người luôn dành nhiều tâm huyết và đau đáu về mảnh đất Bến Tre đã chỉ ra rằng, vùng đất này nằm giữa năm cửa sông, thế ngũ hành, nên ông cảm nhận thấy linh khí rất mạnh.

Khảo sát kỹ hơn nữa, giáo sư Hiền phát hiện nơi đây có tới bốn điểm hạ vũ khí của đoàn tàu Không số từ Bắc chuyển vũ khí vào Nam, cả ngàn chiến sỹ đã hy sinh mất xác ngoài khơi cồn Bửng này. Và ý tưởng xây dựng một nghĩa trang mà ông đặt tên là “Nghĩa trang không hài cốt” ra đời từ đó.

Ý tưởng được lãnh đạo tỉnh ủng hộ, dự án “Công viên nghĩa trang đường Hồ Chí Minh trên biển”đã được triển khai ngay tại Cồn Bửng. Kỳ lạ là, cũng trong năm này, trong hai lần ông trở lại Bến Tre cũng là hai lần có hai Ông cá lụy bờ.

Cồn Bửng từ đó trở thành vùng đất thiêng, nơi Ông cá lụy được lựa chọn là nơi thờ cá Ông hay còn gọi là miếu Ông (lăng Ông). Hằng năm, người dân xứ Cồn Bửng, Thạnh Phú tổ chức lễ tế, rước, cúng bái Nghinh Ông nhằm tưởng nhớ công ơn của “vị thần” biển cả.

Lễ hội Nghinh Ông lớn nhất lịch sử

Với những ý nghĩa tâm linh đó, người dân xứ Cồn Bửng nói riêng và nhân dân tỉnh Bến Tre đều thống nhất nguyện vọng xây dựng, trùng tu Lăng Ông – không chỉ làm nơi thờ cúng, mà còn là địa chỉ cho đông đảo du khách thập phương đến chiêm bái, thẩm thấu giá trị văn hóa tâm linh đặc biệt của vùng đất này.

Được biết, ngày 14/1 (Âm lịch) năm nay, sẽ diễn ra lễ hội Nghinh Ông lớn nhất từ trước tới nay. Đây cũng là ngày Uỷ ban nhân dân tỉnh Bến Tre phối hợp với các sở, ban, ngành cùng đông đảo người dân tổ chức lễ động thổ công trình Lăng Ông-Miếu Bà, thuộc quần thể chung của dự án bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị lịch sử Đường Hồ Chí Minh trên Biển. Đây là dự án được Đảng và Nhà nước chủ trương xây dựng phát triển du lịch, kinh tế, xã hội nhằm nâng cao đời sống cho người dân.

Quy mô hoành tráng của khu Lăng Ông. (Ảnh: Thu Ngân/Vietnam+)

Lăng Ông ở Bến Tre có quy mô xây dựng rất lớn, trị giá 30 tỷ đồng, thờ hai Cá Ông (mỗi ông dài từ 22-24m, nặng hàng chục tấn và hiện còn lưu giữ bộ xương sống). Diện tích công trình lên tới hơn 2.600m2, với công suất thiết kế phục vụ từ 250.000 khách du lịch trở lên, gồm nhà chính (tiền sảnh, điện thờ, khu chứa cốt) và các hạng mục phụ khác.

Từ bao đời nay, Lễ hội Nghinh Ông vào ngày rằm tháng Giêng được người dân quan tâm và tôn quý hơn cả Tết cổ truyền. Những người con của đất Thạnh Phú rất quý trọng và luôn nhớ tới ngày Lễ hội truyền thống đậm nét riêng của con người miền biển. Dù có đi đâu xa nhưng những người con nơi đây vẫn nhớ về quê mẹ, đất biển mặn mà yêu thương. Hàng năm, cứ vào ngày lễ hội Nghinh Ông có hàng ngàn lượt du khách đến với Cồn Bửng để tham quan.