Theo tìm hiểu của PV Kiến Thức, kết luận của Thanh tra Bộ Tài Chính về việc chấp hành pháp luật về tài chính, kế toán và thuế tại Tổng Công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) đã chỉ rõ hàng loạt sai phạm trong quá trình hoạt động kinh doanh, quản lý đầu tư gây thất thoát tài sản Nhà nước. Trước đó, Thanh tra Chính phủ cũng đã chỉ ra nhiều dấu hiệu sai phạm của ACV.

Theo đó, kết luận thanh tra số 72/KL-TTr ngày 22/01/2019 của Thanh tra Bộ Tài Chính đã chỉ rõ sai phạm của ACV chưa xử lý để thu hồi 16,07 tỷ đồng là khoản tiền đã ứng và thanh toán cho các nhà thầu của một số hạng mục đã dừng thi công.

Kết luận thanh tra của Bộ Tài chính về việc chấp hành pháp luật về tài chính, kế toán và thuế tại Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV). Ảnh:  Bảo vệ pháp luật

Cụ thể tại công ty TNHH phát triển công nghệ BTK chưa thu hồi số tiền hơn 1 tỷ đồng, CTCP Công trình và Thương mại giao thông vận tải ACV cũng chưa thu hồi 8,85 tỷ đồng. Thêm vào đó, CTCP đầu tư phát triển nhà Hà Nội số 30 được ACV ứng 6,2 tỷ đồng để xây dựng hệ thống tường rào, đường công vụ Cảng hàng không Vinh từ năm 2012 nhưng cho đến thời điểm thanh tra là tháng 7/2018 dự án này chưa hề triển khai và đang tạm dừng thi công.

Trước đó, ngày 05/01/2019, Thanh tra Chính phủ đã có thông báo số 27/TB-TTCP kết luận thanh tra việc chấp hành chính sách, pháp luật về quản lý, sử dụng vốn, tài sản, cổ phần hóa, thoái vốn và tái cơ cấu ACV. Kết luận chỉ ra trách nhiệm thuộc về ACV và một số chi nhánh cảng hàng không khi cho thuê lại đất, góp vốn bằng quyền sử dụng đất sai mục đích, không đúng quy định của nhà nước cho thuê đất với tổng diện tích 2,931 ha đất. ACV cũng chưa làm thủ tục thuê 1,924 ha đất đối với nhà nước theo quy định khi chuyển sang hoạt động theo hình thức công ty cổ phần, dẫn đến chưa có cơ sở để nộp tiền thuê đất, chưa hoàn thành quyết toán cổ phần hóa.

Từ 2007 đến 2015, ACV chưa thực hiện nộp tiền thuê đất theo quy định vào ngân sách nhà nước (NSNN) số tiền hơn 326 tỷ đồng. Tính đến hết năm 2015, tống số tiền thuê đất ACV chưa thực hiện nghĩa vụ với NSNN là 344 tỷ đồng. ACV cũng có tên trong sai phạm trong việc thực hiện đền bù, giải phóng mặt bằng 7,63 ha đất quốc phòng để mở rộng Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất khi tăng sai quy định giá trị thực tế công trình số tiền là 61 tỷ đồng.

Về công tác quản lý nợ công của ACV, theo báo cáo tài chính hợp nhất năm 2017 của ACV, tổng số nợ tính đến thời điểm phải thu 31/12/2017 là hơn 7,3 nghìn tỷ đồng. Tại 5 doanh nghiệp được thanh tra, nợ phải thu tại thời điểm 31/12/2017 là 8.020 tỷ đồng. Tuy nhiên, kết quả thanh tra cho thấy, có 4/5 doanh nghiệp được thanh tra chưa thực hiện đối chiếu, xác nhận đầy đủ nợ phải thu với số tiền 943 tỷ đồng, chiếm 11,8% tổng nợ phải thu.

Thanh tra Bộ Tài chính cũng chỉ rõ, Công ty mẹ - Tổng công ty chưa kịp thời xử lý để thu hồi 16 tỷ đồng là khoản tiền đã ứng và thanh toán cho các nhà thầu của một số hạng mục đã dừng thi công. Dù đến tháng 7/2017, ACV đã đôn đốc, đối chiếu xác nhận công nợ, lập hồ sơ quyết toán, nhưng một số nhà thầu đã không còn hoạt động tại địa chỉ làm việc, do đó, khoản công nợ này khó có khả năng thu hồi.

Trong khi đó, nợ phải trả của ACV tính đến 31/12/2017 là 21.000 tỷ đồng. Qua thanh tra cho thấy, 4/5 doanh nghiệp đến cuối năm 2017 chưa thực hiện đối chiếu nợ phải trả với số tiền gần 5 nghìn tỷ đồng, chiếm hơn 21% số nợ phải trả. Trong đó, tiền sử dụng đất tạm xác định phải nộp ngân sách nhà nước (NSNN) là hơn 77 tỷ đồng...

Thanh tra Bộ Tài chính xác định nhiều sai phạm tại ACV. Ảnh: Thời đại

Trong việc thanh tra quản lý, sử dụng tài sản của doanh nghiệp tại ACV, Thanh tra Bộ Tài chính xác định, ACV chưa nộp vào NSNN chi phí đền bù giải phóng mặt bằng của dự án nhà ga T2 – Nội Bài số tiền hơn 291 tỷ đồng.

Cụ thể, theo báo cáo của Công ty ACV, dự án xây dựng nhà ga hành khách T2 - Cảng hàng không quốc tế Nội Bài do ACV thực hiện đầu tư theo Quyết định số 2499/QĐ-BGTVT ngày 27/8/2009 và quyết định số 2863/QĐ-BGTVT ngày 04/10/2010 của Bộ Giao thông vận tải, trong đó nguồn vốn để thực hiện đầu tư dự án, bao gồm nguồn vay ODA, vốn ACV và ngân sách nhà nước để thực hiện công tác đền bù, giải phóng mặt bằng.

Mặc dù tại thời điểm thanh tra, dự án đã được đưa vào sử dụng thế nhưng phía ACV chưa nộp vào NSNN số tiền 291,7 tỷ đồng tương ứng với diện tích đất giao không thu tiền sử dụng đất xác định là 419.702,10 m2.

Quá trình thanh tra cũng đã phát hiện 2 trong số 5 doanh nghiệp nhà nước được thanh tra hạch toán chưa đúng chi phí khấu hao tài sản cố định năm 2017, số tiền hơn 6,1 tỷ đồng. Trong đó, chỉ riêng ACV chiếm hơn 5,5 tỷ đồng của 20 tài sản cố định hữu hình. Nguyên nhân là do ACV xác định thời gian khấu hao tài sản cố định của nhà ga VIP, máy móc thiết bị…không nằm trong khung khấu hao theo quy định tại Thông tư 45/2013/TT-BTC của Bộ Tài chính.

Thanh tra Bộ Tài chính xác định, ACV phải nộp cho ngân sách Nhà nước số tiền gần 322 tỷ đồng và kiến nghị chỉ đạo thực hiện đối chiếu, đôn đốc thu hồi, xử lý các khoản nợ phải thu quá hạn, khó đòi nhằm bảo toàn và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của Tổng công ty.