Ngày 27/2, theo báo cáo được công bố bởi Tổng thanh tra Đặc biệt về Tái thiết Afghanistan (SIGAR), số lượng khí tài Mỹ bỏ lại sau khi rút quân ít nhất gồm có: 8 máy bay trị giá hơn 923 triệu USD, hơn 9.500 tên lửa không đối đất trị giá 6,5 triệu USD, hơn 40.000 phương tiện, 300.000 vũ khí cá nhân cùng thiết bị nhìn đêm, giám sát, liên lạc và sinh trắc học.

Theo SIGAR cho biết Mỹ đã chi gần 90 tỷ USD để hỗ trợ cho Lực lượng An ninh và Quốc phòng Afghanistan (ANDSF) từ năm 2002 với mục tiêu là xây dựng độc lập, chống lại những đe dọa từ bên ngoài.

Tuy nhiên, ANDSF đã sụp đổ nhanh chóng vào năm 2021 vì sự xuất hiện của Taliban (một phong trào nổi lên do sinh viên tôn giáo và những người được giáo dục trong trường học Hồi giáo truyền thống). Bên cạnh đó, nguyên nhân của ANDSF sụp đổ cũng đến từ những sai lầm trong chiến lược Mỹ đưa ra trước đó.

Lính Taliban trên thiết giáp M117 trong lễ duyệt binh tại Kabul, Afghanistan tháng 11/2021. Nguồn ảnh: Reuters.

Vào năm 2020, thỏa thuận do chính quyền cựu tổng thống Trump ký với Taliban khiến cho giới chức, binh sĩ và cảnh sát Afghanistan cảm thấy không được tôn trọng và từ đó dẫn đến một loạt những sự kiện theo sau.

Hiện nay, hầu hết số khí tài có thể sử dụng được của Mỹ đều rơi vào tay của lực lượng Taliban sau khi tổ chức này giành được quyền lực từ Afghanistan. Tuy nhiên, chưa có một thông tin nào xác nhận liệu tổ chức này có đủ năng lực để sử dụng khí tài đó hay không?

Mỹ cũng đã quyết định rút hợp đồng bảo trì tại chỗ ở  Afghanistan vào tháng 5/2021 khiến năng lực không vận để chuyển vũ khí và vật tư tới các địa phương ở Afghanistan bị hạn chế. Hậu quả là nhiều đơn vị an ninh và quân đội nước này bị thiếu đạn dược, thực phẩm, nhu yếu phẩm để chống lại tổ chức Taliban và bị mất quyền lực trong tay.

Lực lượng an ninh của Afghanistan phụ thuộc hoàn toàn vào viện trợ và trợ cấp của Mỹ, do đó chính quyết định rút toàn bộ binh linh của Nhà Trắng đã làm sụp đổ hoàn toàn tinh thần của binh linh Afghanistan.

SIGAR được ủy quyền báo cáo sau khi quân đội Mỹ rút khỏi Afghanistan vào tháng 8/2021. SIGAR thông báo rằng Lầu Năm Góc không hợp tác đầy đủ trong cuộc điều tra, phía Bộ Ngoại giao Mỹ không phản hồi khi được yêu cầu cung cấp lý do vì sao quân đội chính phủ Afghanistan sụp đổ vào năm 2021.

Nguồn ảnh: USAToday

Bộ Quốc phòng phản ánh lại báo cáo của SIGAR có những kết luận gây tranh cãi dù có đề cập đến thông tin quan trọng.

Taliban bắt đầu tiếp quản Afghanistan từ tháng 8/2021, tuy nhiên Mỹ và các nước Phương Tây không công nhận chính quyền mới này. Đây là lý do Mỹ cắt toàn bộ nguồn viện trợ cho nước này đồng thời đóng băng toàn bộ tài sản của ngân hàng trung ương Afghanistan ở nước ngoài.