Ngày 17-3, TAND TP.HCM tuyên án vụ vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng đối với ông Trần Phương Bình (cựu tổng giám đốc Ngân hàng Đông Á - DAB), Phùng Ngọc Khánh (cựu tổng giám đốc Công ty cổ phần M&C) cùng sáu đồng phạm bị cáo buộc gây thiệt hại cho DAB hơn 5.500 tỉ đồng.
Không đủ điều kiện nhưng vẫn cho vay
Theo đó, HĐXX tuyên phạt bị cáo Trần Phương Bình 20 năm tù về tội vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng. Tổng hợp với ba bản án trước (hai bản án tù chung thân và một bản án 10 năm tù), ông Bình phải chấp hành hình phạt chung là tù chung thân.
Hai bị cáo Trần Phương Bình (phải) và Phùng Ngọc Khánh tại tòa. Ảnh: HỮU ĐĂNG
Cùng tội danh trên, bị cáo Phùng Ngọc Khánh (cựu tổng giám đốc Công ty cổ phần M&C) bị tuyên phạt 19 năm tù, tổng hợp hình phạt chung là 30 năm tù. Các bị cáo còn lại bị tuyên phạt từ một năm sáu tháng tù đến bảy năm tù. Tổng hợp với bản án trước đó, các bị cáo này phải chấp hành hình phạt chung từ năm năm sáu tháng tù đến 27 năm tù.
HĐXX nhận định đến hạn trả nợ, nhóm Công ty cổ phần M&C không có khả năng thanh toán cho DAB nên Phùng Ngọc Khánh đã bàn bạc với ông Trần Phương Bình lập hồ sơ vay khống của năm công ty do Khánh đứng tên và nhờ người thân đứng tên. Tài sản bảo đảm cho các khoản vay là quyền sử dụng hơn 62.000 m2 đất thuộc dự án 7,6 ha ở phường An Phú (quận 2, nay là TP Thủ Đức) nhưng hợp đồng thế chấp chưa được công chứng và đăng ký giao dịch bảo đảm.
Bị cáo Bình với vai trò tổng giám đốc, chủ tịch HĐQT DAB, là người có vị trí cao nhất trong DAB, biết rõ khả năng tài chính của nhóm Công ty cổ phần M&C không có khả năng thanh toán nhưng vẫn đồng ý cho Phùng Ngọc Khánh lập hồ sơ vay khống.
Đối với bị cáo Khánh, với vai trò tổng giám đốc Công ty cổ phần M&C đã có hành vi bàn bạc, thống nhất với Trần Phương Bình cho các khoản vay. Mặc dù không đủ điều kiện vay vốn nhưng bị cáo vẫn lập hồ sơ khống để vay tiền từ DAB, sau đó sử dụng tiền vào mục đích trả nợ cho các khoản nợ trước và sử dụng vào mục đích cá nhân.
Hành vi của các bị cáo đã vi phạm quy định về đăng ký giao dịch bảo đảm, vi phạm quy định về điều kiện bảo lãnh.
Các bị cáo còn lại là cán bộ, nhân viên của DAB đã có hành vi vi phạm quy định về hoạt động cho vay với vai trò đồng phạm giúp sức mang tính phụ thuộc. Tuy nhiên, trong vụ án này, các bị cáo không được hưởng lợi và chỉ làm theo chỉ đạo của cấp trên nên xem xét trách nhiệm khi lượng hình.
Ai phải bồi thường 5.500 tỉ?
HĐXX cũng xác định cáo trạng của VKSND Tối cao truy tố đối với các bị cáo là có căn cứ. Trong vụ án này, tội phạm hoàn thành ngay khi DAB giải ngân xong các khoản vay cho các công ty và kéo dài đến khi vụ án bị phát hiện nên việc tính thiệt hại xảy ra theo kết quả điều tra và cáo trạng truy tố là có căn cứ theo quy định của pháp luật.
Do đó, đối với ý kiến bào chữa của các luật sư cho rằng thiệt hại được xác định là phải khấu trừ đi giá trị tài sản bảo đảm, phong tỏa là không có căn cứ.
Đối với yêu cầu của bị hại trong vụ án là Ngân hàng Đông Á (DAB), buộc các thành viên HĐQT của các công ty phải liên đới bồi thường, HĐXX cho rằng không có cơ sở để chấp nhận.
Về trách nhiệm dân sự, HĐXX tuyên buộc bị cáo Khánh phải bồi thường hơn 5.500 tỉ đồng (trong đó số tiền gốc là 1.826 tỉ đồng, còn lại là tiền lãi phát sinh) vì bị cáo Khánh là người trực tiếp chiếm đoạt toàn bộ số tiền của DAB cho vay và sử dụng vào mục đích cá nhân.
Ngoài ra, HĐXX còn tuyên kê biên 18 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất diện tích khoảng 41 ha tại phường An Phú, TP Thủ Đức do Công ty cổ phần M&C đứng tên để đảm bảo thực hiện nghĩa vụ thi hành án. Cạnh đó, kê biên và xác định giá trị tại thời điểm thi hành án đối với 2,6 triệu cổ phần của Công ty cổ phần M&C để phục vụ thi hành án; phong tỏa diện tích đất khoảng 9 ha của Công ty cổ phần M&C đã nhận chuyển nhượng của các hộ dân chưa được cấp giấy chứng nhận tại phường An Phú, TP Thủ Đức.
