Theo báo Nikkei của Nhật Bản, Việt Nam đang tìm cách để tăng cường khả năng phòng thủ của mình, đặc biệt hơn là hiện nay Mỹ đã dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm vận vũ khí đối với Việt Nam.

Phía Việt Nam đặc biệt quan tâm để việc tăng cường khả năng tuần tra trinh sát trên biển nhằm đối phó với các hành động ngang ngược của Trung Quốc trên Biển Đông, đặc biệt là hành động xây dựng phi pháp trên các bãi đá ở quần đảo Trường Sa của Việt Nam. Một vấn đề đáng lưu ý là các trang thiết bị vũ khí của Mỹ như máy bay săn ngầm P-3C lại có giá thành quá đắt (dù chúng chỉ là máy bay cũ được tân trang lại). Thay vào đó, Việt Nam dường như đang tìm cách mua các máy bay P-3C cũ và rẻ hơn từ Lực lượng Phòng vệ mặt biển Nhật Bản (JMSDF).

Nhật Bản hiện có trong trang bị 73 chiếc P-3C, tương lai gần sẽ thay thế toàn bộ bằng mẫu P-1 tự phát triển.

Nikkei lưu ý rằng, bấy lâu nay Việt Nam đã thể hiện mong muốn mua sắm các máy bay tuần tra trinh sát chống ngầm. Và nhiều nhà phân tích cho rằng, một khi được chính quyền Mỹ dỡ bỏ lệnh cấm vận vũ khí, Việt Nam sẽ nhanh chóng mua sắm từ Mỹ trang bị này. Tuy nhiên, Nhật Bản đang nổi lên như một nhà cung cấp tiềm năng cho quân đội Việt Nam. Theo nguồn tin từ một quan chức Nhật Bản cho biết, Hải quân Việt Nam đã chính thức đề nghị phía Nhật Bản cung cấp các máy bay chống ngầm P-3C cũ đã loại biên của JMSDF.

Máy bay P-3C cũ của JMSDF là một phiên bản của máy bay tuần tra trinh sát chống ngầm P-3 Orion của Hoa Kỳ. Đây là sản phẩm của mối hợp tác giữa Lockheed Martin của Mỹ và Kawasaki Heavy Industries của Nhật Bản. Máy bay có khả năng tìm kiếm và phát hiện tàu ngầm ở diện rộng và rất hiệu quả. Hiện tại JMSDF đang sở hữu khoảng 80 máy bay này.

Trước đó, theo hãng thông tấn Reuters, Việt Nam đã đề nghị phía Lockheed Martin cung cấp các dữ liệu cần thiết cùng giá cả của 4-6 máy bay P-3 Orions cũ trong vài tháng tới. Tuy nhiên máy bay P-3 Orions của Mỹ sẽ có mức giá thấp nhất là 80 triệu USD/chiếc, điều đó sẽ khiến Việt Nam phải xem xét lại khả năng mua sắm trang bị này từ Mỹ.

Theo Nikkei, giá cả không phải là lý do duy nhất cho việt Việt Nam hướng đến Nhật Bản để mua các máy bay P-3C đã cũ. Thứ nhất, là JMSDF có nhiều máy bay P-3C sẵn có khi các máy bay P-1 đã thay thế các máy bay P-3C của JMSDF. Thứ hai, Việt Nam hy vọng sẽ được phía Nhật Bản đào tạo phi công và chuyển giao những kinh nghiệm, kỹ năng quý báu. Việt Nam có thể có được những kỹ năng chiến thuật và kinh nghiệm quý báu từ phía Nhật Bản một cách dễ dàng hơn các đối tác khác, nhất là trong bối cảnh mối quan hệ về chính trị và kinh tế giữa hai nước đang ở thời kỳ “thăng hoa”.

Không những vậy, phía Việt Nam còn hy vọng rằng có thể dễ dàng trau dồi các kỹ năng chiến thuật trên P-3C thông qua các cuộc diễn tập chung với JMSDF. Cần lưu ý rằng máy bay P-3C của JMSDF đã gé thăm Đà Nẵng trong vài năm qua. Dự kiến trong năm 2016 này, hai bên sẽ tổ chức một cuộc diễn tập tìm kiếm cứu nạn cũng nhau. Đối với JMSDF, diễn tập chung là cơ hội thể họ thể hiện các nhiệm vụ nhân đạo, trong khi đó với phía Việt Nam là giúp họ có làm quen trước với máy bay P-3C.