Một góc Ethanol Phú Thọ bị hoang phế nhiều năm.

Cùng với đó, ông Đinh La Thăng và Trịnh Xuân Thanh còn bị truy tố về tội lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ.

Gây thiệt hại hơn 500 tỷ đồng

Ông Đinh La Thăng (trái), ông Trịnh Xuân Thanh tại một phiên tòa trước đây

Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao vừa ban hành cáo trạng đề nghị truy tố 12 bị can, gồm: Ông Đinh La Thăng, nguyên Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN); Trịnh Xuân Thanh, Chủ tịch Tổng Công ty CP xây lắp Dầu khí Việt Nam (PVC), cùng 10 đồng phạm trong vụ án “vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng” và “lợi dụng chức vụ quyền hạn khi thi hành công vụ”, xảy ra tại Công ty CP Hóa dầu và nhiên liệu sinh học dầu khí (PVB) và dự án nhiên liệu sinh học Ethanol Phú Thọ.

Theo cáo trạng, ngày 17/7/2007, HĐQT PVN có nghị quyết giao tổng giám đốc PVN xây dựng đề án đầu tư xây dựng nhà máy sản xuất Ethanol nhiên liệu ở phía Bắc. Ba tháng sau, ông Đinh La Thăng, Chủ tịch HĐQT PVN, đã ký nghị quyết “chấp thuận chủ trương đầu tư nhà máy sản xuất ethanol khu vực phía Bắc” với phương thức thực hiện thành lập công ty cổ phần làm chủ đầu tư dự án.

Đến tháng 9/2007, ông Đinh La Thăng đã ký chấp thuận chủ trương đầu tư xây dựng nhà máy sản xuất Ethanol nhiên liệu ở phía Bắc, chọn phương thức thực hiện thành lập công ty cổ phần làm chủ đầu tư dự án.

Thời điểm này, bị can Trịnh Xuân Thanh đã ký văn bản gửi PVB đề nghị hạ một số tiêu chí đánh giá về năng lực kỹ thuật, năng lực tài chính, kinh nghiệm nhà thầu nhưng không được chấp thuận. Tiếp đó PVC đã thành lập liên danh PVC/Alfa Laval/Delta-T để nộp hồ sơ dự tuyển gói thầu này.

Tại thời điểm đóng thầu có 6 nhà thầu tham gia nhưng kết quả chấm sơ tuyển thì cả 6 nhà thầu đều chưa đạt đủ các tiêu chí. Trong đó liên danh PVC/Alfa Laval/Delta-T chưa đạt các tiêu chí về năng lực kỹ thuật, năng lực tư vấn...

Mặc dù biết PVC chưa từng thực hiện dự án nào về lĩnh vực Ethanol, nhưng từ trước khi PVB triển khai lựa chọn nhà thầu, với vai trò chủ tịch HĐQT PVN, bị can Đinh La Thăng đã chủ trì nhiều cuộc họp để định hướng việc giao thầu cho PVC theo như đề nghị của bị can Trịnh Xuân Thanh.

Cụ thể, trong các cuộc họp định kỳ hàng tháng (từ tháng 5 đến tháng 9/2009) của PVN, ông Đinh La Thăng và Trần Thị Bình (Phó Tổng Giám đốc PVN) đều kết luận, chỉ đạo PVB, PVC hoàn tất thủ tục chỉ định thầu và ký hợp đồng với liên danh PVC/Alfa Laval/Delta-T. Thực hiện chỉ đạo của ông Đinh La Thăng, PVB đã không tổ chức đấu thầu theo kế hoạch mà lập hồ sơ để chỉ định thầu cho PVC/Alfa Laval/Delta-T.

Một tình tiết đáng chú ý khác, PVB tiếp tục thẩm tra và đánh giá liên danh này không đạt rất nhiều tiêu chí để thực hiện dự án.

Viện KSND Tối cao xác định do sai phạm về chỉ định thầu, liên danh PVC/Alfa Laval/Delta-T không đủ năng lực nên dự án nhà máy Ethanol Phú Thọ liên tục bị chậm tiến độ.

Đến tháng 3/2013, PVC dừng thi công dự án mà chưa hoàn thành hạng mục nào. Tính đến thời điểm khởi tố vụ án, chủ đầu tư đã sử dụng gần 1.500 tỷ đồng để thực hiện dự án, trong đó PVB đã vay ngân hàng tổng số 754 tỷ đồng.

Liên danh PVC đã sử dụng số vốn này để thực hiện dự án nhưng thực hiện dở dang, dẫn đến hậu quả dự án không được đưa vào vận hành, xuống cấp nghiêm trọng. Toàn bộ số tiền lãi phát sinh mà PVB đã trả và còn phải trả cho các ngân hàng từ khi dự án dừng thi công đến ngày khởi tố là 543 tỷ đồng.

Lấy tiền công ty mua đất cho người thân?

Ngoài chỉ ra những sai phạm trong dự án Ethanol Phú Thọ, cáo trạng của Viện KSND tối cao cũng làm rõ những thủ đoạn của bị can Trịnh Xuân Thanh và đồng phạm trong việc dùng tiền dự án mua 3.400m2 đất rồi chuyển nhượng lòng vòng để hưởng lợi.

Cụ thể năm 2009, bị can Trịnh Xuân Thanh đã chỉ đạo bị can Đỗ Văn Hồng (Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc Công ty CP đầu tư và xây lắp dầu khí Kinh Bắc - PVC Kinh Bắc) - thành viên của PVC, sử dụng tiền thi công tại dự án Nhà máy Polyester Đình Vũ - Hải Phòng mua lô đất 3.400 m2 tại huyệnTam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc.

Thời điểm này, PVC là nhà thầu dự án Nhà máy Polyester Đình Vũ và PVC Kinh Bắc là thầu phụ. Các bị can đã bàn bạc thống nhất PVC cho PVC Kinh Bắc tạm ứng 25 tỷ đồng, sau đó PVC Kinh Bắc sử dụng 24 tỷ đồng để mua đất.

Để hợp thức hóa khoản tiền này, Trịnh Xuân Thanh chủ trương tăng vốn điều lệ của PVC Kinh Bắc từ 50 tỷ đồng lên 150 tỷ đồng và sử dụng khoản tiền tạm ứng nêu trên thành tiền góp vốn của PVC tại PVC Kinh Bắc.

Với mục đích sở hữu khu đất 3.400m2, Trịnh Xuân Thanh đã đề nghị Đỗ Văn Hồng chuyển nhượng lại cho mình với giá 23,8 tỷ đồng. Để thực hiện, Trịnh Xuân Thanh đã thành lập Công ty Mai Phương và nhờ bố đẻ mình là ông Trịnh Xuân Giới đứng tên chủ sở hữu. Sau đó, Đỗ Văn Hồng đã ký hợp đồng chuyển nhượng thửa đất 3.400 m2 cho Công ty Mai Phương.

Tuy nhiên, Trịnh Xuân Thanh đã lợi dụng chức vụ chủ tịch HĐQT PVC, có sự chi phối ảnh hưởng đến hoạt động của PVC Kinh Bắc nên chỉ trả tiền mua thửa đất trên là 20,8 tỷ đồng, còn 3 tỷ đồng không trả.

Đến nay trên hệ thống sổ sách kế toán của PVC Kinh Bắc vẫn hạch toán số tiền 3 tỷ đồng là khoản phải thu của Công ty Mai Phương.

Sau khi nhận chuyển nhượng từ PVC Kinh Bắc, ông Trịnh Xuân Giới tiếp tục chuyển nhượng toàn bộ Công ty Mai Phương gồm cả thửa đất trên cho vợ của Trịnh Xuân Thanh là Trần Dương Nga. Đến tháng 6/2016, bà Nga tiếp tục chuyển nhượng công ty cho người khác với giá 45 tỷ đồng.

Trong vụ án này, bị can Trịnh Xuân Thanh được xác định vai trò chủ mưu, bị can Đỗ Văn Hồng có vai trò đồng phạm về tội danh lợi dụng chức vụ quyền hạn khi thi hành công vụ.

Cuối năm 2017, Cơ quan điều tra đã tiến hành kê biên biệt thự tại khu đất ở Tam Đảo nói trên của Trịnh Xuân Thanh.

Đến tháng 6/2018, cơ quan an ninh điều tra Bộ Công an đã hủy bỏ quyết định này nhưng gửi công văn đề nghị Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Vĩnh Phúc cùng các đơn vị chức năng tạm ngừng việc giao dịch, chuyển nhượng thửa đất.