Tết Hàn Thực năm 2023 vào ngày 22/3 dương lịch (thứ 7). Đây là một ngày lễ truyền thống của người Việt. Vào ngày này, các gia đình làm bánh trôi, bánh chay cúng ông bà, tổ tiên.

Mâm cúng lễ Tết Hàn Thực gồm những gì?

Tùy điều kiện, hoàn cảnh và nơi sống mà mâm cúng lễ Tết Hàn thực sẽ gồm những thứ khác nhau. Nhưng thông thường sẽ thường có: nhang, hoa, quả tươi, trầu cau. Trên bàn thờ cũng phải có 1 ly nước sạch thể hiện tâm trong sạch, thanh tịnh của gia chủ khi làm lễ.

Quan niệm của dân gian là con số đĩa, bát bánh trôi, bánh chay để dâng cúng luôn là 5 hoặc 3. Người ta cũng thường thắp hương là 1-3 hoặc 5 nén hương chứ không thắp số chẵn.

Trên mâm cúng Tết Hàn Thực nên để 3 hoặc 5 bát bánh trôi, bánh chay.

Bên cạnh đó, trong lễ cúng dù to hay nhỏ, mâm cúng của người Việt đều có hoa tươi và trầu cau, 3 chén nước thanh thủy. Trên ban thờ tổ tiên, tùy từng mùa, tùy điều kiện mỗi nhà, các gia đình còn mua thêm 5 loại quả với năm màu sắc khác nhau đại diện cho ngũ hành. Mâm cúng tổ tiên dịp Tết Hàn Thực không cần chuẩn bị "mâm cao, cỗ đầy" mà chỉ cần thể hiện lòng hiếu thảo, thành tâm và ước mong những điều tốt lành.

Ngày nay, nhiều người còn thích thú với việc nặn bánh trôi chay ngũ sắc để dâng lên ông bà tổ tiên. Tuy vậy, theo các chuyên gia văn hóa, điều này không phù hợp với nguyên gốc và ý nghĩa của ngày lễ Hàn Thực. Bởi vì bánh trôi, bánh chay nguyên bản là màu trắng, hình tròn đầy thể hiện cho khát vọng về những điều tốt đẹp, viên mãn, tinh khiết trong cuộc sống.

Theo quan niệm dân gian, bánh trôi thường có nhân đường cắt hình vuông, bên ngoài bột vỏ nặn tròn. Dương sinh âm cũng như câu 'mẹ tròn con vuông'. Bánh chay nhân đậu xanh màu vàng thể hiện âm, vỏ bánh cũng tròn màu trắng để thể hiện tính dương và đó là tính chất của âm dương giao hòa. Hàn Thực là để mong muốn cho thời tiết thuận lợi hài hòa, cũng như mùa hè không quá nóng bức.

Bài văn khấn Tết Hàn Thực được sử dụng nhiều nhất

Con lạy chín phương trời, mười phương Phật, chư Phật mười phương.

Con kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ, chư vị Tôn Thần.

Con kính lạy ngài Bản Cảnh Thành Hoàng, ngài Bản Xứ Thổ Địa, ngài Bản Gia Táo Quân cùng chư vị Tôn Thần.

Con kính lạy Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ, thúc bá, huynh đệ, cô dì, tỷ muội họ nội, họ ngoại.

Tín chủ chúng con là...

Ngụ tại...

Hôm nay là ngày 3 tháng 3 năm..., gặp tiết Hàn Thực, tín chủ chúng con cảm nghĩ thâm ân trời đất, chư vị Tôn Thần, nhớ đức cù lao tiên tổ, thành tâm sắm lễ, quả cau lá trầu, hương hoa trà quả, đốt nén tâm hương, dâng lên trước án.

Chúng con kính mời ngài Bản Cảnh Thành Hoàng, chư vị Đại Vương, ngài Bản Xứ Thần Linh Thổ Địa, ngài Bản Gia Táo Quân, Ngũ Phương, Long Mạch, Tài Thần giáng lâm trước án chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật.

Chúng con kính mời các cụ Tổ Khảo, Tổ Tỷ, chư vị hương linh gia tiên nội ngoại họ... (họ của gia chủ) cúi xin thương xót cho con cháu giáng về chứng giám tâm thành thụ hưởng lễ vật.

Tín chủ con lại kính mời các vị vong linh, các vị Tiền Chủ, Hậu Chủ ngụ trong nhà này, đất này đồng lâm án tiền, đồng lai âm hưởng, phù hộ cho toàn gia chúng con luôn luôn mạnh khỏe, mọi sự bình an, vạn sự tốt lành, gia đình hòa thuận, trên bảo dưới nghe.

Nam mô A Di Đà Phật!

Nam mô A Di Đà Phật!

Nam mô A Di Đà Phật! (cúi lạy 3 lần)

* Thông tin trong bài viết mang tính chất tham khảo