Theo kế hoạch, công tác giải phóng mặt bằng (GPMB) 12 dự án cao tốc Bắc - Nam (giai đoạn 2021-2025) được khởi động từ 15/3, kéo dài 15 tháng 17 ngày, hoàn thành vào quý II/2023.

Hiện, một số địa phương ghi nhận khó khăn trong khâu giải phóng mặt bằng do thiếu thông tin phản hồi từ Bộ Quốc phòng và ban quản lý dự án.

Đơn cử, Sở GTVT Quảng Bình cho biết Bộ Quốc phòng chưa thống nhất giao cho địa phương hơn 2,2 ha đất quốc phòng thuộc dự án thành phần Bùng - Vạn Ninh để thực hiện dự án.

Địa phương này phản ánh các ban quản lý dự án (chủ đầu tư) chưa chỉ đạo tư vấn xây dựng kế hoạch cụ thể để bàn giao, tiếp nhận hồ sơ cắm mốc GPMB cho địa phương. Ban Quản lý dự án 6 mới bàn giao chiều dài 26,83/93,39 km cọc tim tuyến và 8,3/93,39 km cọc GPMB cho cả 2 đoạn Vũng Áng - Bùng và Bùng - Vạn Ninh.

"Do đó, rất khó khăn cho các địa phương trong việc quản lý Nhà nước về trật tự xây dựng trên địa bàn cũng như tuyên truyền vận động người dân ủng hộ chủ trương đầu tư xây dựng dự án", Sở GTVT Quảng Bình nêu.

Trong cuộc họp với lãnh đạo Bộ GTVT ngày 13/4 về tiến độ cao tốc Bắc - Nam, ông Nguyễn Hồng Lĩnh, Phó chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh, cho biết điều cần nhất vẫn là mốc GPMB.

Đến nay, tỷ lệ bàn giao mốc GPMB rất thấp. Trong khi đó, đến 30/11, địa phương phải bàn giao 70% mặt bằng sạch để khởi công công trình.

Trước tình thế gấp gáp, lãnh đạo tỉnh Hà Tĩnh đề nghị Bộ GTVT và ban quản lý dự án sớm giao hết mốc GPMB cho địa phương.

Về tình hình chuẩn bị đầu tư 12 dự án cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2021-2025, Cục Quản lý xây dựng và Chất lượng công trình giao thông (QLXD - Bộ GTVT) cho biết đang thống nhất với 12 địa phương và đơn vị thuộc Bộ Quốc phòng về hồ sơ mốc giới GPMB của dự án thành phần.

Hiện, Bộ Quốc phòng có ý kiến về 9/10 dự án đi qua khu vực đất quốc phòng. Riêng dự án Hậu Giang - Cà Mau chưa thể thống nhất hướng tuyến vì vướng 2,79 ha đất quốc phòng đang nuôi trồng thủy sản.

Hôm 26/3, Ban Quản lý dự án Mỹ Thuận có công văn gửi Quân khu 9 và Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Cà Mau đề nghị rà soát, thu hồi diện tích đất quốc phòng nêu trên nhưng chưa nhận được phản hồi.

Từ khó khăn nêu trên, Cục QLXD kiến nghị Bộ GTVT chỉ đạo Ban Quản lý dự án Mỹ Thuận khẩn trương làm việc với Quân khu 9 để thỏa thuận hướng tuyến đi qua đất quốc phòng và yêu cầu hoàn thành trong tháng 4.

Đối với các đoạn đã được Bộ GTVT chấp thuận hồ sơ thiết kế, ban quản lý dự án cần khẩn trương phê duyệt hồ sơ cắm cọc GPMB và bàn giao ngay cho địa phương.

Trong cuộc họp với địa phương ngày 13/4, Thứ trưởng Bộ GTVT Lê Đình Thọ nhấn mạnh hướng tuyến của 12 dự án thành phần đã chốt, bước sang khâu bàn giao mốc giới giải phóng mặt bằng. Đây là điều kiện tiên quyết quyết định đến tiến độ chất lượng dự án sau này.

Để thực hiện công tác GPMB, Bộ GTVT đã thống nhất tách nội dung bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thành tiểu dự án riêng và giao cho UBND tỉnh, thành phố làm chủ đầu tư tiểu dự án GPMB, tổ chức thực hiện theo quy định. UBND các tỉnh, thành phố đã thành lập Hội đồng GPMB và giao đơn vị đầu mối triển khai.

Về khung chính sách giải phóng mặt bằng đối với dự án đi qua 2 tỉnh, thành phố trở lên, Bộ GTVT xác định có 6 dự án nằm trên địa giới 2 tỉnh. Đến nay, 6/6 dự án đã được chuyển hồ sơ cho Bộ TN&MT thẩm tra.

Các ban quản lý dự án đã lập văn phòng tại hiện trường, hoàn thành khảo sát địa hình, địa chất, thủy văn của 12/12 dự án. PMU đang hoàn thành công tác khảo sát mỏ vật liệu và bãi đổ thải, dự kiến hoàn thành ngày 25/4.