Tàn tích gây choáng ngợp của nền văn minh lâu đời nhất châu Mỹ
Xã hội có tổ chức phức tạp ở Caral-Supe xuất hiện một thiên niên kỷ sau văn minh Sumer ở vùng Lưỡng Hà, cùng thời với sự xuất hiện các kim tự tháp Ai Cập và có trước văn minh Olmec ở Trung Mỹ gần hai thiên niên kỷ.
T.B (tổng hợp)
Phát triển rực rỡ từ thiên niên kỷ 4 đến thiên niên kỷ 2 TCN ở khu vực ngày nay là vùng Norte Chico, duyên hải bắc trung bộ Peru, văn minh Caral-Supe (còn gọi là văn minh Norte Chico) chính là nền văn minh lâu đời nhất châu Mỹ. Ảnh: Inca Trail Machu.Cái tên Caral-Supe có nguồn gốc từ thành phố cổ Caral ở thung lũng Supe, một địa điểm khảo cổ lớn và được nghiên cứu kỹ lưỡng của nền văn minh này. Ảnh: Escaped Travel. ;Theo các chuyên gia, đô thị đầu tiên của nền văn minh Caral-Supe đã hình thành vào khoảng năm 3.500 TCN. Từ khoảng năm 3.200 TCN trở đi, các khu định cư quy mô lớn và công trình xây dựng cộng đồng đã định hình rõ ràng. Vào thời điểm hưng thịnh, văn minh có tới 30 trung tâm dân cư lớn. Ảnh: My Guide Peru.Đối chiếu niên đại với các nền văn minh lớn khác, xã hội có tổ chức phức tạp ở Caral-Supe xuất hiện một thiên niên kỷ sau văn minh Sumer ở vùng Lưỡng Hà, cùng thời với sự xuất hiện các kim tự tháp Ai Cập và có trước văn minh Olmec ở Trung Mỹ gần hai thiên niên kỷ. Ảnh: Wikipedia.Thành tựu ấn tượng nhất của nền văn minh Caral-Supe là các công trình kiến trúc đồ sộ còn lưu dấu đến ngày nay, bao gồm các gò đống nhân tạo có cấu trúc rất phức tạp và quảng trường tròn được xây lõm xuống. Ảnh: Lonely Planet.Di tích đầu tiên của văn minh Caral-Supe được các nhà khảo cổ học xác định từ năm 1905 và việc khai quật có quy mô được tiến hành vào thập niên 1940 tại vùng bờ biển. Những thập niên sau đó, nhiều di tích được tìm thấy phía trong nội địa. Ảnh: Sihpromatum.Vào cuối thập niên 1990, các nhà khảo cổ học Peru đã dựng nên được bức tranh hoàn chỉnh đầu tiên về nền văn minh Caral-Supe. Nhưng lúc đó, niên đại của nền văn minh này vẫn chưa được xác định rõ ràng. Ảnh: Titilaka.Phải đến đầu những năm 2000, thông qua việc định tuổi carbon phóng xạ trên một khu vực rộng lớn, các nhà nghiên cứu mới khẳng định Caral-Supe là nền văn minh cổ xưa châu Mỹ. Khám phá này đã khiến giới nghiên cứu thời điểm đó chấn động. Ảnh: Latin American Studies.Đến năm 2009, các tàn tích của nền văn minh Caral-Supe đã được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa thế giới với tên gọi chính thức là Thành phố thiêng Caral-Supe. Ảnh: ThoughtCo.
00:0000:0000:00
00:00
Mời quý độc giả xem video: Ai Cập phát hiện thêm kho báu cổ đại với hơn 100 quan tài chứa xác ướp 2.500 năm | VTV24.
Gốc gỗ sưa có đường kính gốc khoảng 1m, chiều rộng của rễ ở gốc 2,5m và nặng hơn 2,1 tấn được người dân phát hiện tại khu vực suối Khe Tróoc (Quảng Bình).
Cây thị có tuổi đời khoảng 700 năm tuổi nằm trong khuôn viên trụ sở của hạt ở khu phố 1, thị trấn Yên Cát (huyện Như Xuân, Thanh Hóa) được công nhận là di sản Việt Nam vào năm 2022.
Những ngày cận Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, làng nghề làm hương tại xã Quảng Phú Cầu (Hà Nội) lại tất bật. Khắp các xưởng, không khí lao động trở nên hối hả, máy móc hoạt động hết công suất.
Dưa hấu Densuke chỉ trồng được ở phía bắc Hokkaido (Nhật Bản) có màu đen bóng, có phần thịt quả giòn, độ ngọt cao hơn các giống dưa hấu khác và ít hạt hơn.
Ngôi nhà nằm ẩn mình trên khu đất rộng 1.35 mẫu Anh trong khu phố La Rancheria của Thung lũng Carmel với lối xây dựng nguyên khối, thiết kế mái dốc độc đáo mang đến một nơi nghỉ dưỡng yên tĩnh, thanh bình.
Nhiều người đã tinh ý nhận ra Vũ Văn Thanh cùng bạn gái đã thực hiện bộ ảnh đôi chào Tết khi cả hai cùng diện mẫu áo dài đôi, xuất hiện trong cùng một không gian chụp ảnh.
Kinh Dịch không chỉ là một cuốn sách bói toán đơn thuần, mà là một hệ thống triết học sâu sắc phản ánh sự biến đổi và mối quan hệ giữa con người, vũ trụ và thiên nhiên.
Nhiều loại hạt có khả năng duy trì sức khỏe tim mạch, giảm cholesterol, giảm viêm và cung cấp nhiều chất dinh dưỡng thiết yếu, chất xơ và chất chống ô xy hóa.
Dọn dẹp nhà cửa là công việc quen thuộc của mỗi gia đình khi Tết đến. Nếu lo ngại dùng các loại chất tẩy rửa chứa hóa chất có thể tham khảo công thức làm nước lau bếp từ những nguyên liệu siêu đơn giản.
Theo tử vi 12 cung hoàng đạo 23/1/2025, Song Tử áp lực tài chính cao, nên tiết kiệm, Cự Giải đào hoa xấu, đừng vội vàng chọn bừa, Sư Tử công việc thuận lợi, trôi chảy.