Tại sao vua Càn Long được gọi là “hoàng đế phong lưu“?

(Kiến Thức) - So với tổ phụ Khang Hy thì số phi tần và con cái của Càn Long ít hơn nhưng ông vẫn luôn bị coi là “phong lưu hoàng đế”.

Tuyết Mai (tổng hợp) 05/11/2014 08:00

Hoàng đế Càn Long tuần thú Giang Nam

Càn Long là vị hoàng đế trường thọ nhất lịch sử Trung Quốc, cũng là vị hoàng đế tại vị lâu nhất. Ông thọ 89 tuổi, tại vị trong vòng 60 năm sau đó truyền ngôi cho hoàng thập ngũ tử Ngung Diễm, đổi niên hiệu là Gia Khánh. Nhưng việc nhường ngôi của Càn Long là chuyện bất đắc dĩ. Khi Càn Long đăng cơ, ông đã từng nói rằng, tổ phụ Khanh Hy đã vô cùng coi trọng ông, để báo đáp ân đức với tổ phụ, nên nhất định không được tại vị lâu hơn tổ phụ. Trước Càn Long, Khang Hy đã lập kỷ lục tại vị trong suốt 61 năm. Chính vì thế Càn Long chỉ nắm quyền trong vòng 60 năm, mặc dù sức khỏe vẫn dẻo dai, tinh thần vẫn minh mẫn nhưng vì muốn giữ lời hứa của mình, nên ông đã nhường ngôi và làm thái thượng hoàng.

Tuy làm thái thượng hoàng nhưng thực tế ông vẫn nắm quyền triều chính. Niên hiệu “Gia Khánh” thực ra chỉ để sử dụng đối ngoại, còn những việc giao dịch trong nội cung vẫn chiểu theo lệ cũ dùng niên hiệu “Càn Long”. Mãi đến năm 1799, thái thượng hoàng Càn Long băng hà thì mới dùng niên hiệu Gia Khánh. Nếu tính trên thực tế thì thời gian nắm quyền điều hành triều chính của hoàng đế Càn Long lên đến 63 năm 4 tháng, cho nên có thể nói Càn Long mới là vị hoàng đế tại vị lâu nhất trong lịch sử Trung Quốc.

Khang Hy cũng là vị hoàng đế luôn là người được hậu thế ca tụng về đại nghiệp trị quốc. Khang Hy đăng cơ khi mới 8 tuổi. Ông vốn là một thần đồng thông minh xuất chúng, nhưng ban đầu cũng không thể lo nổi đại nghiệp trị quốc mà đều phải dựa vào sự trợ giúp của mẫu hậu là Hoàng thái hậu Hiếu Trang Văn và văn võ bã quan mới có thể xây dựng được một đại nghiệp vẻ vang rực rỡ như vậy.

Tranh chân dung hoàng đế Càn Long.

Càn Long 25 tuổi mới đăng cơ, tuy được tiếp nối luôn cơ đồ của Khang Hy và Ung Chính để lại, cộng thêm với tài trí thông minh và năng lực cuả mình ông đã đạt được thành tựu vĩ đại trong đại nghiệp an bang trị quốc bình thiên hạ. Nếu nói một cách công bằng thì hoàng đế Càn Long mới là là vị hoàng đế lập nên đại nghiệp phi phàm trong lịch sử Trung Quốc.

Cuộc sống nơi hậu cung của Càn Long không thể bằng Tổ phụ Khang Hy. Sinh thời Khang Hy có 55 hậu phi, chưa kể đến những "thường tại", "đáp ứng" và 55 người con. Nếu tính theo ghi chép lịch sử thì đây là hoàng đế đông phi tần, lắm con cái nhất trong 10 hoàng đế triều Thanh. Tuy vậy lại rất hiếm người nói Khang Hy là kẻ háo sắc đa tình. Trong khi hoàng đế Càn Long có 41 hậu phi thì lại luôn bị hậu nhân gọi là “phong lưu hoàng đế”.

Trên thực tế, những câu chuyện của Càn Long và các hậu phi không thể lãng mạn bằng Tằng tổ phụ Thuận Trị, cũng chẳng quan tâm công bằng được như tổ phụ Khang Hy, nguyên nhân chủ yếu là do Càn Long rất đa tình, trăng hoa. Những chuyện sinh ly tử biệt giữa ông và đám hậu phi, thậm chí những tiếng sét ái tình hay những cuộc tình phong lưu ngoài nhân gian luôn khiến cho người ta cảm thấy có chút tiếc nuối, thù hận.

Khi Càn Long còn là hoàng tử Tứ A Ca, vào năm Ung Chính thứ 5, Tứ A Ca mới 17 tuổi. Nhưng do sắp xếp nên đã kết hôn cùng Phúc Sát Thị - con gái của tổng quản Sát Cáp Nhĩ Lý Vinh Bảo, sau đó lại lập tiếp thêm 2 trắc phúc tấn (thê) và một số nàng có thân phận thấp hơn. Mới 17 tuổi mà bên cạnh đã có 7,8 thê thiếp, chưa kể ngoài ra còn có 10 nàng. Trong số 10 nàng này, ngoài 1 người lớn tuổi là “ma ma” ra thì còn lại 6 người là “quan nữ tử”. Đám “quan nữ tử” này được chọn trong nội vụ phủ, nên đều là các nàng đang phơi phới tuổi xuân, xinh đẹp rạng rỡ. Năm Ung Chính thứ 9, đám thê thiếp của Tứ A Ca đã có nàng sinh con, lúc này ông ta cũng có quan hệ tình cảm với một “quan nữ tử” khiến nàng có mang, tuy việc này được thái giám tổng quản thông báo nhưng trong sử sách không thấy ghi chép lại về đứa trẻ này.

Vào năm đó chỉ thấy ghi chép Thứ phi Phúc Sát Thị (sau này đươc phong là Triết Mẫn hoàng quý phi) đã hạ sinh công chúa thứ 2 vào giờ Dần ngày 27/4 nhưng đến giờ Thân ngày 27/5 thì mất. Đến ngày 27/5 Phúc tấn Phúc Sát Thị (sau này được phong là Hiếu Hiền hoàng hậu) đã sinh công chúa thứ 3. Từ đó đến năm thứ 10 Ung Chính không thấy ghi chép lại việc sinh nở của các thê thiếp trong phủ Tứ A Ca, chỉ thấy chép rằng ngày 30/7 năm thứ 10 Ung Chính tổng quản Trần Phúc thông báo 1 quan nữ tử trong phủ Tứ A Ca đã bệnh chết, đây cũng có thể chính là vị nữ tử đã có bầu với Tứ A Ca.

Tháng giêng mùa xuân năm Quý Sửu, tức năm thứ 11 Ung Chính, Tứ A Ca được phong là Hòa Thạc Bảo Thân Vương. Vào năm đó thái giám tổng quản trong phủ cũng thông báo có một quan nữ tử có thai cần bà đỡ, nhưng cũng không có ghi chép nào về đứa trẻ được sinh ra. Rất có thể vì các quan nữ tử là người có thân phận thấp hèn, sẽ làm mất thể diện của Bảo Thân Vương cho nên đã cố tình không ghi chép chuyện này trong sử sách. Nếu theo thông báo của thái giám tổng quản trong phủ Bảo Thân Vương thì có hai nàng mang thai.Vậy số phận của các nàng ra sao? Điều này có lẽ vẫn là bí mật. Trên thực tế có rất nhiều hoàng đế đã dùng quyền lực của mình thay đổi cả lịch sử. Những điều gì không có lợi và lưu lại tiếng xấu cho mình thì đều không được ghi trong sử sách. Nhưng cho dù là triều đại nào thì cũng không thể ghi chép được đầy đủ và chi tiết cuộc sống nơi hoàng cung, và cũng không thể xóa sạch được mọi thứ.

Những chuyện trăng hoa của Càn Long thì được lưu truyền rất nhiều trong nhân gian. Trong chuyến đi Giang Nam ông ta đã bị tiếng sét ái tình với nàng Ngụy Giai Thị nhỏ hơn mình 16 tuổi. Nàng này lại rất tâm đầu ý hợp với Càn Long và không lâu sau thì vào cung đã rất nhanh từ quý nhân được tiến phong lên Lệnh phi rồi Lệnh quý phi.

Nhưng khi nàng giai nhân của tộc người thiểu số từ Tân Cương xa xôi đến kinh thành, với nhan sắc kiều diễm, và đặc biệt thân thể luôn tỏa ra một mùi hương đầy mê hoặc, đây có thể nói là đóa hoa dị thương nên đã khiến Càn Long chuyển sự say đắm từ Lệnh phi sang nàng. Để lấy lòng người đẹp, Càn Long còn phá lệ cho xây một khu mô phỏng theo phong cách của dân tộc thiểu số nơi cung cấm và sắp xếp cho một số người nhà của nàng vào cung sinh sống. Ngoài ra còn đón cả đầu bếp đao Hồi vào cung để phục vụ nàng. Đối với một hoàng đế có mấy chục phi tần thì việc si mê một nàng Hương Phi cũng không phải chuyện thường.

Trong bữa tiệc chúc mừng sinh nhật Hiếu Hiền hoàng hậu, Càn Long đã nổi tính trăng hoa khi nhìn thấy cô em dâu xinh đẹp của Hoàng Hậu (vợ của Phó Hằng em trai hoàng hậu). Càn Long đã tranh thủ cơ hội nàng ấy ngà ngà say được hoàng hậu lệnh cho cung nữ đưa ra ngoài nghỉ ngơi mà làm một việc vô cùng thất lễ mất mặt. Về sau chuyện này đến tai hoàng hậu, tuy rất giận dữ và đau đớn, nhưng nàng cũng không dám kêu ca đành phải ngậm đắng nuốt cay ôm hận trong lòng.

Khi Càn Long cho hoàng hậu cùng đi tuần thú phía đông, khi lên thuyền hoa Càn Long trắng trợn làm chuyện phong lưu ngay trên thuyền với mấy ả kỹ nữ chả thèm để ý đến hoàng hậu tức giận tím mày tím mặt.

Hoàng hậu thứ 2 là Ô Lạp Na Lạp Thị. Đây cũng là người con gái vô cùng thông minh xinh đẹp. Nàng lại rất giỏi xử lý mọi việc và luôn làm hoàng thái hậu vui vẻ. Khi Càn Long xuống Giang Nam cũng cho nàng theo hầu. Khi đến Kim Lăng, Hòa Thân đưa hoàng thượng đến sông Tần Hoài tìm kĩ nữ, trên thuyền hoa quan lại địa phương và diêm thương đã chuẩn bị sẵn các kỹ nữ xinh đẹp. Càn Long đã cùng đám kỹ nữ uống rượu hành lạc cả đêm không về hành cung (nơi ở của hoàng thượng khi xuất cung). Hoàng hậu biết chuyện nên tức giận đã lấy kéo cắt nát mái tóc dài của mình. Càn Long nổi giân lôi đình lệnh cho đám đại thần áp giải hoàng hậu về Bắc Kinh giam vào lãnh cung.

Đây có thể chỉ là những truyền thuyết trên nhân gian về thói đa tình của Càn Long nhưng nó cũng khiến cho người đời luôn coi ông là vị "phong lưu hoàng đế". Người đẹp bên Càn Long có thể không đếm xuể nhưng với ông vẫn có những người phụ nữ vô cùng quan trọng mà không ai có thể thay thế được, ví dụ như tình cảm với người vợ tào khang Phúc Sát Thị (Hiếu Hiền hoàng hậu).

Hoàng hậu Hiếu Hiền vốn xuất thân danh giá. Nàng là người có đức có tài nên khi làm hoàng hậu nàng luôn được trên yêu dưới kính. Nàng một đời là vợ hiền và là người hiểu hoàng thượng nhất. Càn Long luôn dành cho người vợ tào khang một tình càm đặc biệt trân trọng và vị trí rất quan trọng trong trái tim mình.

Theo sử sách ghi chép năm 1748, trong chuyến tuần thú phía Đông cùng hoàng thượng, sức khỏe của hoàng hậu rất yếu, nhưng vì không muốn làm lỡ việc quan trọng của hoàng thượng, cũng không muốn để hoàng thái hậu phải bận tâm lo lắng, nên nàng âm thầm chịu đựng. Ngày 11 tháng 3 năm thứ 13 Càn Long, trên đường hồi cung về đến Sơn Đông thì nàng trút hơi thở cuối cùng. Nàng ra đi khiến Càn Long vô cùng đau đớn và tiếc nuối. Vì muốn giữ lại chút hơi ấm của nàng mà Càn Long hạ chỉ cho thuyền lớn tiến thẳng vào trong thành. Nhưng cổng thành không lọt Càn Long sợ làm hỏng thuyền kinh động đến nàng bèn hạ lệnh phá cổng thành. Lúc đó lễ bộ thượng thư đã nghĩ ra cách bắc cầu gỗ lên thành, phủ rau xanh lên cho trơn rồi dùng con lăn và hơn 1.000 người để kéo thuyền vào thành. Tang lễ của nàng được tổ chức vô cùng trang trọng, đích thân Càn Long mặc hiếu phục để tang nàng. Đối với một ông hoàng như Càn Long thì đây quả là một tấm chân tình xưa nay hiếm.

Tuyết Mai (tổng hợp)

#thâm cung bí sử #hoàng hậu #người đẹp #Từ Hy thái hậu #võ tắc thiên #hoàng đế phong lưu

7 nguyên nhân khiến Hòa Thân được Càn Long sủng ái

(Kiến Thức) - Càn Long được coi là một minh quân, nhưng ông hoàng này lại quá sủng ái một gian thần tham lam vô độ như Hòa Thân.Vì sao vậy?

Càn Long được coi là một minh quân, thời kỳ trị vì của ông kéo dài hơn 60 năm trong lịch sử phong kiến Trung Quốc và là thời kỳ cực kì thịnh vượng về kinh tế và quân sự của nhà Thanh. Chuyện về ông rất nhiều, nhưng điều kiến người đời luôn thắc mắc là vì sao ông này này lại quá sủng ái một gian thần tham lam vô độ như Hòa Thân.

Hòa Thân tự Trí Trai, họ Nĩu Hỗ Lộc Thị, người Chính Hồng Kì, Mãn Châu. Sinh năm 1750 tức năm thứ 15 đời Càn Long. Gia thế nhà Hòa Thân tuy không hiển hách song cũng là gia tộc quân công. Ông tổ 5 đời Ni Nha Cáp Nạp Ba Đồ Lỗ đã lập chiến công khi nhà Thanh tiến vào Trung Nguyên và được phong tam đẳng kinh xa đô úy. Hòa Thân là một sủng thần được Càn Long vô cùng ưu ái, nhưng ông ta cũng là một quan tham vô độ nổi tiếng trong lịch sử Trung Quốc.

Năm thứ 13 Càn Long tức năm 1768, một Hòa Thân kiêu căng đã lạc đề thi rớt khì thi Hương. Năm sau, ông ta kế thừa chức tam đẳng kinh xa đô úy của phụ thân, gia nhập loan nghị vệ, và thành chấp sự nhân đi trước kiệu hoàng đế. Từ đó về sau ông ta không ngừng thăng tiến, kiêm đến chín chức quan đại thần trong triều: đại thần phủ nội vụ, đại thần ngự tiền, đại thần nghị chính, đại thần tương lam kì lĩnh thị vệ nội, đại thần chính bạch kì lĩnh thị vệ nội, đài thần quân cơ, đại thần lĩnh ban quân cơ, đại học sĩ Văn Hoa điện, đại học sĩ Thủ phụ. Đều là những chức quan lớn trong triều, có thể nói chỉ dưới một người trên vạn người, không khác gì “Nhị hoàng đế” . Tại sao ông ta lại được Càn Long "ưu ái" như vậy?

Nguyên nhân thứ nhất: Học thức uyên thâm. Khi còn đi học Hòa Thân vô cùng chăm chỉ và được coi là một nhân tài. Càn Long cả đời yêu thích thơ phú, Hòa thân thì thuộc lòng từng câu chữ, ý thơ hay thói quen dùng điển tích điển cố, cách gieo vần của Càn Long. Để có thể tung hứng với Càn Long, Hòa Thân cũng bỏ công sức học thơ và làm thơ nên khả năng thơ phú của ông ta cũng là thiên hạ hiếm có. Tiền Vịnh Tằng cùng thời với Hòa Thân từng đánh giá rằng: “Thơ của Hòa Thân gieo vần rất tuyệt, rất thông thơ luật. Thơ của Hòa Thân rất hợp với sở thích của Càn Long, Càn Long đọc xong không thích mới lạ, rất nhiều phen tức cảnh làm thơ đã cứu mạng Hòa Thân".

Nguyên nhân thứ 2: Tướng mạo đường đường. Đương thời, Hòa thân có danh hiệu là đệ nhất tuấn nam Mãn Châu. Tiêu chuẩn dùng người thân cận của Càn Long là: Hoạt bát nhanh nhẹn, thông minh lão luyện, tướng mạo tuấn tú, trẻ trung xinh đẹp. Người mà có tướng mạo xấu xí khó lòng được Càn Long trọng dụng. Ví dụ như Kỉ Hiểu Lam (ảnh minh họa) tuy là bậc đại tài nhưng vì tướng máo xấu xí nên khó được Càn Long trọng dụng và được làm trọng thần, sủng thần bên cạnh, nên chỉ có thể dựa vào văn tự lập thân và an phận làm từ thần cho Càn Long.

Nguyên nhân thứ 3: Xuất thân Mãn châu, thông minh nhanh trí. Dù có nói thế nào thì Hòa Thân vẫn xuất thân từ Chính Hồng Kì, Mãn Châu. Đây chính là điều kiện cơ sở lớn nhất khiến ông ta được sủng ái. Trong các văn võ bá quan trong triều đương nhiên hoàng thượng phải yêu người Mãn nhất chứ không phải là người Hán, hơn nữa Hoà thân lại thông minh hoạt bát.

Tiết Phúc Thành trong “Dung am bút kí" ghi rằng: Có một lần Càn Long đi tuần thú, khi chuẩn bị khởi hành không tìm thấy cái lọng vàng đâu, Càn Long vô cùng tức giận, bọn thuộc hạ sợ gần chết vì có thể sẽ bị tội chém đầu, ai cũng không dám trả lời, đúng lúc đó Hòa thân đáp: “Tâu Hoàng thượng. người nào quản việc này người đó chịu trách nhiệm”. Càn Long thấy một thanh niên tuổi còn rất trẻ nhưng lại đối đáp rất lưu loát nên đã bắt đầu chú ý đến anh ta.

Nguyên nhân thứ 4: Rất am hiểu về quản lý tài chính. Trước nội vụ phủ thường xuyên thu không đủ chi. Sau khi Hòa Thân nhậm chức tổng quản, nội vụ phủ đã dư dả. Ông ta không chỉ giỏi đánh sưu cao thuế nặng với các phú thương buôn bán lớn, các cơ sở sản xuất muối, những đại sứ ở biên ải hay các chính quyền địa phương các tỉnh, mà ông ta còn chủ trương thực hiện chính sách “Nghị tội ngân” ( luận tội phạt tiền) tại triều. Tiền phạt của các quan viên từ các tỉnh ngày càng nhiều, trở thành một nguồn tài chính lớn chảy vào kim khố của hoàng đế, đáp ứng đầy đủ mọi nhu cầu của cuộc sống xa hoa dâm đãng, thích khoe khoang phô trương của Càn Long, về điều này ông ta được Càn Long vô cùng tán dương.

Nguyên nhân thứ 5: Có kinh nghiệm ngoại giao phong phú. Hòa Thân từng nhiều lần phụ trách tiếp sứ thần Triều Tiên, Anh... Trong “Thanh đại danh nhân truyện lược” có ghi rằng: Vào năm 1792 năm thứ 57 Càn Long, sứ thần nước Anh đã bình luận: Ông ta là người "luôn giữ thân phận tôn nghiêm của mình”, “thái độ hòa nhã dễ gần, nhìn nhận vấn đề rất sắc bén sâu sắc, không hổ là một chính trị gia lão luyện”.

Nguyên nhân thứ 6: Hòa Thân rất giống Mã Giai Thị. Theo ghi chép của sử sách, khi còn là Bảo Thân Vương, Càn Long từng gặp tiếng sét ái tình với Mã Giai Thị, một ái phi được Ung Chính hoàng đế sủng ái. Bảo Thân Vương thường nhân lúc không có ai thì chọc ghẹo nàng. Một hôm Mã Giai Thị vô tình va phải chân mày của Bảo Thân Vương thì bị Hoàng hậu Nữu Hộ Lộc thị nhìn thấy. Hoàng hậu cho rằng nàng dám chòng ghẹo cả hoàng tử, hạ lệnh giam vào Nguyệt Hoa môn ép phải chết. Bảo Thân Vương biết chuyện chạy đến Nguyệt Hoa môn thì thân thể nàng đã lạnh. Bảo Thân Vương nước mắt dàn dụa khóc lớn: “Ta đã hại chết nàng rồi” rồi cắn nát ngón tay của mình cho máu nhỏ lên cổ nàng và nói: Kiếp này ta đã không cứu nổi nàng, kiếp sau dùng nốt ruồi son nhận ra nhau”. Tự dung hai hàng nước mắt của nàng ứ ra rồi nàng mới đi.

Sau khi Bảo Thân Vương đăng cơ, chuyện này dần dần quên lãng. Nhưng nhìn thấy Hòa Thân dung mạo rất giống Mã Giai Thị trên cổ lại có nốt ruồi son, thế là Hòa Thân được Càn Long coi như Mã Giai Thị tái thế. Ngự thư phòng trở thành nơi ông ta và hoàng thượng cùng ngủ. Hòa Thân dáng vẻ lại rất dịu dàng nhu mì nên Càn Long càng tin ông ta chính là nàng Mã Giai Thị.

Nguyên nhân thứ 7: Tài xu nịnh. Vào những năm cuối đời, Càn Long càng ngày càng không thích nghe những lời trung thần, thích đao to búa lớn, khoác loác khoe khoang là thập toàn lão gia, cho rằng mình có thể sánh ngang với tổ phụ Khang Hi. Hòa Thân thì hàng ngày vẫn dùng những lời đó để mê hoặc Càn Long, luôn luôn làm cho Càn Long hả hê sung sướng.

Xem chi tiết

Vì sao Gia Khánh xử tội Hòa Thân chỉ trong nửa tháng?

(Kiến Thức) - Càn Long băng hà, Hòa Thân mất chỗ dựa vững chắc, tên đại gian tham nổi tiếng nhất trong lịch sử Trung Quốc tự biết điều gì đang chờ mình.

Gia Khánh nguyên niên năm 1796, Càn Long tổ chức đại lễ truyền ngôi hoàng vị cho hoàng thập ngũ tử Gia Thân Vương Ngung Diễm, còn mình thì làm thái thượng hoàng. Tuy không làm hoàng thượng nhưng Càn Long vẫn chưa trao hoàn toàn quyền lực cho hoàng thượng. Những việc quốc gia đại sự như liên quan đến quân đội, hay dùng người trong triều đều phải bẩm tấu lên thái thượng hoàng, cũng chính vì thế mà Hòa Thân vẫn còn đầy quyền thế trong triều. Nhưng lúc này tình thế cũng đã khác xưa, Hòa Thân cũng đã bắt đầu lo lắng bởi hắn ta hiểu rằng trước sau Gia Khánh cũng trị tội mình nên bèn tìm mọi kế sách đối phó. Ảnh minh họa.

Trước tiên, hắn tìm mọi cách hạn chế người của Gia Khánh và tìm cách dùng người của mình. Sau khi Gia Khánh đăng cơ, Chu Khuê - thầy của Gia Khánh đang là tuần phủ Quảng Đông có gửi thư chúc mừng. Đây vốn dĩ là chuyện hết sức bình thường nhưng Hòa Thân vội vàng làm một bản cáo trạng kể tội và chỉ trích Chu Khuê trước mặt Càn Long. Càn Long cũng không để ý, nhưng không lâu sau, khi thấy Càn Long chuẩn bị cho triệu Chu Khuê hồi cung phong cho chức Đại học sĩ, Hòa Thân cảm thấy đây chính là mối nguy hiểm cho mình sau này, nên nhân lúc Gia Khánh viết thơ để chúc mừng ân sư của mình, Hòa Thân vội vàng cầm bài thơ viết dở dâng lên Càn Long để vu tội cho Gia Khánh. Càn Long nổi giận hỏi bèn hỏi quân cơ đại thần Đổng Cáo bên cạnh nhưng Đổng Cáo đã quỳ đáp: “Thánh chủ vô quá ngôn” Càn Long mới bỏ qua. Ảnh: Tạo hình Càn Long và Hòa Thân trong phim.

Khi thánh chỉ về việc thăng chức cho Chu Khuê chưa kịp ban ra, Hòa Thân lập tức tìm cớ xúi bẩy Càn Long điều Chu Khuê đang giữ chức tổng đốc Lưỡng Quảng sang làm tuần phủ An Huy. Sau này, Chu Khuê được thăng chức Binh bộ thượng thư và Sử bộ thượng thư, đáng nhẽ phải về cung nhưng cả hai lần Hoà Thân đều tìm cách để ông tiếp tục phải ở lại làm tuần phủ An Huy. Ngoài ra Hòa Thân còn tìm cách phái thầy giáo khác là Ngô Tỉnh Lan trên danh nghĩa là để giúp Gia Khánh chỉnh lí thơ cảo nhưng thực tế để làm tai mắt của mình, nhằm giám sát, nghe ngóng mọi động thái của hoàng đế.

Hoàng đế Gia Khánh hiểu rất rõ chỉ cần thái thượng hoàng Càn Long còn sống thì không thể động được đến Hòa Thân, hơn nữa Hòa Thân còn có thể có mọi ý chỉ của Càn Long để lộng hành, cho nên nếu làm không tốt sẽ bất lợi cho mình, vì thế mọi chuyện hoàng thượng đều nghe theo sự sắp xếp của thái thượng hoàng mà không có bất kỳ ý kiến gì. Triều chính không có bất kỳ sự thay đổi nào, thậm chí trên thực tế, Càn Long vẫn dung túng cho Hòa Thân tiếp tục thao túng quyền hành trong triều. Gia Khánh trong tình huống ấy chỉ còn biết âm thầm theo dõi nhất cử nhất động của đại gian thần, chứ không hề có bất kì động thái nào. Ảnh: Chân dung hoàng đế Gia Khánh.

Khi có người nói xấu Hòa Thân, Càn Long thậm chí còn gắt gỏng: “Ta đang dựa vào Hòa Thân để trị quốc tại sao các khanh lại phản đối ông ta?”. Thậm chí có nhiều việc Gia Khánh còn nhờ Hòa Thân thay mình bẩm tấu và xin ý chỉ của thái thượng hoàng nhằm biểu thị sự tín nhiệm đối với hắn. Qua một thời gian thăm dò lẫn nhau, cuối cùng Gia Khánh đã khiến cho Hòa Thân tin tưởng, lơ là không đề phòng. Ảnh: Tạo hình Càn Long trên phim ảnh.

Vào năm thứ 2 Gia Khánh (1797), lĩnh ban quân cơ đại thần A Quế bị bệnh chết, Hòa Thân nghiễm nhiên thành lĩnh ban quân cơ đại thần một cách chính đáng do lúc này đại học sĩ Vương Kiệt do không ưa Hòa Thân đã cáo ốm để chối từ, Đổng Cáo cũng về quê, một mình Hòa Thân có thể hô mưa gọi gió ở quân cơ xứ, lại thêm lúc này Càn Long đã già, trí nhớ càng kém. Hòa Thân càng hung hăng hốc hách, muốn gì làm nấy.

Nhưng thịnh mãi cũng phải đến lúc suy, vận may rồi cũng hết. Gia đình Hòa Thân liên tiếp gặp tai ương bất hạnh. Tháng 7 nguyên niên Gia Khánh, con trai thứ vốn được Hòa Thân quý như vàng như ngọc mới được 2 tuổi thì qua đời, 1 tháng sau người em trai thân thiết Hòa Lâm chết vì bệnh dịch ở quân doanh Quế Châu, đây là cú đánh mạnh vào Hòa Thân vì hắn đã mất đi một cánh tay đắc lực. Năm tiếp theo, Hòa Thân lại đau đớn mất đi đứa cháu đích tôn duy nhất. Đến tháng 2 năm thứ 2 Gia Khánh, người vợ tào khang Phùng thị cũng bỏ đi. Tuy thê thiếp và người đẹp của Hòa Thân nhiều như mây khói, nhưng đối với Phùng thị nghĩa trọng tình thâm, vô cùng quan trọng với hắn. Có thể nói trong vòng 3 năm liên tiếp Hòa Thân đã mất đi 4 người thân yêu và báo hiệu cái chết của mình có lẽ sẽ không còn xa.

Mùng 3 tháng Giêng năm Gia Khánh thứ 4 tức ngày 7/2/1799, thái thượng hoàng Càn Long do tuổi cao sức yếu đã băng hà thọ 89 tuổi, thế là chỗ dựa vững chắc của Hòa Thân đã sụp đổ, lúc này Gia Khánh cũng chẳng cần kiêng nể. Nhưng Gia Khánh không lập tức ra tay với Hòa Thân, mà vẫn cùng Hòa Thân, hoàng thân cốt thích và văn võ bá quan, lo sắp xếp tang nghĩa đại sự. Tuy đang trong lúc bận rộn và đau thương Gia Khánh vẫn không quên hạ chỉ triệu ân sư Chu Khuê hồi kinh. Ngày mùng 4, Gia Khánh phát chỉ dụ trấn áp khởi nghĩa của Bạch Liên giáo, bắt đầu chĩa mũi nhọn về phía Hòa Thân. Cùng ngày Gia Khánh bất ngờ bãi miễn chức quân cơ đại thần của Phúc Trường An và Hòa Thân, lệnh cho ngày đêm phải túc trực linh cữu thái thượng hoàng trong đại nội không được phép ra ngoài, tạm thời giảm lỏng trong cung, cách li không cho liên lạc với bên ngoài.

Ngày mùng 8, cùng với việc thông báo di chiếu của thái thượng hoàng, Gia Khánh tuyên bố miễn chức của Hòa Thân và Phúc Trường An, giao cho hình bộ tống giam, đồng thời giao cho thành thân vương Vĩnh, nghi thân vương Vĩnh Tuyền, ngạch phụ lạc vượng Đa Nhĩ Tế, định thân vương Miên Ân, Đại học sĩ Lưu Dong, Đổng Cáo, binh bộ thượng thư Khánh Quế phụ trách điều tra gia sản và thẩm vấn. Ngày 11, sau khi thẩm vấn và kê biên tịch thu tài sản, Gia Khánh công bố 20 tội lớn của Hòa Thân, đồng thời thông báo việc này đến tất cả tổng đốc và tuần phủ các tỉnh để cùng bàn luận và định tội Hòa Thân. Trong chỉ dụ đều ghi rõ Hòa Thân phạm tội với tiên hoàng Càn Long cho nên trong thời gian đại tang có xử lý sủng thần của tiên hoàng cũng hoàn toàn danh chính ngôn thuận.

Ngày 18 tháng Giêng (tức ngày 22/2/1799), trong buổi họp văn võ đại thần ở kinh thành, các đại thần tấu thỉnh hoàng thượng xử tội Hòa Thân và Phúc Trường An theo luật pháp nhưng Gia Khánh nói, tội của Hòa Thân đương nhiên phải trừng trị, dù dùng cách nào cũng không thích đáng, nhưng nghĩ đến bản thân hắn đã từng giữ thủ phụ đại thần, vì thể diện quốc gia mà gia ân ban cho tự vẫn. Phúc Khánh An tống giam vào đại lao đợi điều tra rồi xử, nhưng phải bắt hắn ta quỳ trong đại lao và tận mắt nhìn Hòa Thân tự vẫn.

Như vậy chỉ trong vòng nửa tháng hoàng đế Gia Khánh đã xử được tên đại gian thần nổi tiếng nhất trong lịch sử - Hòa Thân. Tuy gian thần đã trị, nhưng Gia Khánh vẫn tiếp tục điều tra, ngoài đám thân tín của Hòa Thân như Y Giang Á, Ngô Tỉnh Khâm, Gia Khánh còn hạ lệnh tiến hành truy cứu liên đới với những kẻ đã từng mua quan bán chức và những kẻ đã từng được Hòa Thân tiến cử nâng đỡ nhằm đảm bảo sự ổn định của triều chính.

Sau khi giải quyết xong vụ Hòa Thân, thì tấu chương của các tuần phủ mới lần lượt đến Kinh thành. Chỉ có Lưỡng Quảng tổng đốc Cát Khánh, tuần phủ Vân Nam Giang Lan là có lời giả mạo nhằm bưng bít ra thì còn lại đều kể các đại tội của Hòa Thân. Trong khi ngự phê tấu chương, Gia Khánh đã đặc biệt ngự phê vào tấu chương của tuần phủ Giang Tây Trương Thành Cơ rằng: “Trẫm mà không trừ Hòa Thân thì người trong thiên hạ chỉ biết đến Hòa Thân chứ không biết đến trẫm”. Gia Khánh cảm thấy Hòa Thân uy hiếp đến sự quân quyền của thần thánh nên đã diệt trừ hắn ta không chút lưu tình.

Đại quan tham Hòa Thân có thể thao túng triều chính trong suốt một thời gian dài, quyền hành thế lực trong ngoài, trăm phương nghìn kế để vơ vét tài sản, giàu có đệ nhất thiên hạ, tất cả có được đều nhờ vào sự ân sủng vô cùng đặc biệt của Càn Long. Nhưng bỗng chốc mất đi chỗ dựa vững chắc, Hòa Thân chẳng khác gì con diều no gió đứt dây. Khi chịu tội ngồi trong đại lao, ngắm nhìn ánh trăng vằng vặc trong đêm Nguyên tiêu ngoài cửa sổ, hắn đã từng tức cảnh làm thơ “Đối cảnh thương tiền sự. Hoài tài ngộ thử thân”. Hòa Thân vốn là có tài thơ văn, nghe nói lại rất hài hước, bình thường hắn hay bông đùa pha trò, nhưng không ngờ rằng cuối cùng chính đại gian thần lại tạo ra trò đùa lớn nhất cho số phận mình.

Xem chi tiết