Ghi chép của “kẻ ngoại đạo” về một hội thảo văn chương

Những ngày vừa qua, cư dân mạng xôn xao trước câu chuyện tranh luận về những tác phẩm của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh với “cáo buộc” ông đã thuê 20 người viết truyện để đứng tên? Người khơi mào cho cuộc tranh luận trên, đưa ra “cáo buộc” này là GS.TS toán học Nguyễn Hữu Việt Hưng.

Cụ thể, sau khi được mời tham dự một buổi hội thảo với tên gọi “Nguyễn Nhật Ánh – Hành trình chinh phục tuổi thơ” do Trung tâm Ngôn ngữ và Văn học - Nghệ thuật trẻ em (ĐH Sư phạm Hà Nội) tổ chức vào sáng ngày 16/09/2015, GS Hưng đã thể hiện quan điểm cá nhân của ông về buổi hội thảo thông qua bài viết khá dài đăng trên mạng xã hội facebook với tựa đề “Ghi chép của một kẻ ngoại đạo về một hội thảo văn chương”.

Trước những tán dương dành cho sự nghiệp sáng tác của Nguyễn Nhật Ánh, ông Hưng bày tỏ quan điểm trái chiều là không ưa thích và khi được mời phát biểu tại buổi hội thảo, ông còn thẳng thắn thừa nhận chưa hề đọc một dòng nào trong các tác phẩm của nhà văn này. Sau khi biết được thông tin, PV đã có liên hệ GS.TS Nguyễn Hữu Việt Hưng song chưa nhận được phản hồi từ ông.

“Tôi đã nghe rất nhiều tham luận khẳng định rằng truyện của Nguyễn Nhật Ánh rất hay, cực kỳ ăn khách. Tôi chờ đợi được nghe các chuyên gia cắt nghĩa truyện của Nguyễn Nhật Ánh hay ở chỗ nào? Vì sao nó hay? Nó hay bằng cách nào? Nó mới thế nào? Mới so với cái gì? Và không mới so với cái gì? Cũng có thể các chuyên gia văn học bảo, giả định thôi, rằng truyện của Nguyễn Nhật Ánh cũng như ca từ của Trịnh Công Sơn ấy, nó cứ hay thôi, không thể phân tích vì sao nó hay. Tôi chấp nhận đó cũng là một lý giải. Nhưng hôm nay, từ sáng đến giờ, tôi vẫn lắng nghe, mà chưa được cắt nghĩa những câu hỏi ấy. Cũng có thể, do kiến văn hạn hẹp, tôi nghe mà không hiểu chăng”, GS Hưng viết.

Ông Hưng cho rằng, những tác phẩm best seller (bán chạy) thì thường không phải văn học hàng đầu và không chịu được thử thách của thời gian. Từ góc độ như thế, một câu hỏi được đặt ra là: Văn chương của Nguyễn Nhật Ánh có phải best seller không? Nó có đi được cùng năm tháng hay không?

“Thế là tôi trở thành người duy nhất trong hội thảo không hát với giọng ngợi ca”, GS Hưng thể hiện quan điểm.

GS.TS Nguyễn Hữu Việt Hưng (ảnh Vnexpress).

Đặc biệt, cũng trong bài viết nói trên, GS Hưng còn bật mí việc ông được bạn ông - một nhà toán học đẳng cấp cho biết: “Mọi người rỉ tai nhau rằng Nguyễn Nhật Ánh thuê chừng 20 người viết truyện, để ông ta ký tên”.

Để luận bàn về việc này, ông lấy ví dụ về việc nhà văn Pháp Alexandre Dumas (1802-1870), tác giả những tiểu thuyết nổi tiếng như Ba chàng lính ngự lâm, Bá tước Monte Cristo… người cũng có những lời đàm tiếu về việc thuê những cộng sự viết cho ông. Và văn chương của ông, dù nổi như cồn, vẫn là thứ văn chương giải trí, và chưa bao giờ được xếp ở hàng đầu.

Về phần mình, ông Hưng không quan tâm đến chuyện viết thuê, nếu có. Và cho rằng đó là việc không phạm luật, luật của Việt Nam cũng như của bất kỳ quốc gia nào khác nên chẳng có gì ngạc nhiên hay đáng lo ngại.

“Điều quan ngại duy nhất của tôi là tác phẩm của Nguyễn Nhật Ánh (dù đó là tên của một người hay một nhóm người) thực ra ở đẳng cấp nào? Nó có sống được cùng với thời gian hay không?”, ông Hưng kết luận.

Cần một sự rõ ràng và lời xin lỗi

Được biết, GS Hưng hiện đang công tác tại trường Đại học KHTN (Đại học Quốc gia Hà Nội), ông là thầy của rất nhiều các nhà khoa học và sinh viên. Bài viết của ông sau khi đăng tải đã tạo sự lan truyền lớn trên mạng xã hội với hàng ngàn lượt thích, vài trăm lượt chia sẻ và không ít bình luận hưởng ứng ca ngợi.

Trước những thông tin gây sốc nêu trên, nhà văn Phạm Ngọc Tiến, biên kịch và đồng biên kịch của những bộ phim: Chuyện làng Nhô, Ma làng, Đất và người, Gió làng Kình, Đàn trời.... đã đăng tải thông tin phản pháo lại bài viết của GS Hưng với tựa đề “Cần một sự rõ ràng và lời xin lỗi”.

Theo ông Tiến, bài viết được đăng trên facebook cá nhân của ông Hưng với nội dung có thể hiểu là phê phán hội thảo ngợi ca một chiều nhưng cái đích ngắm đến là nhà văn Nguyễn Nhật Ánh với sự phủ nhận hàng triệu cuốn sách cùng xấp xỉ con số chừng ấy độc giả thiếu nhi đã say mê đọc Nguyễn Nhật Ánh trong gần 30 năm qua mà đỉnh điểm là sự giễu cợt với nghi vấn Nguyễn Nhật Ánh thuê 20 người viết để tác giả đứng tên.

Nhà văn Phạm Ngọc Tiến tự hỏi, sau sự tung hô bài viết của GS Hưng thì bao nhiêu bậc phụ huynh sẽ hoang mang không dám cho con mình đọc Nguyễn Nhật Ánh. Văn hóa đọc của đất nước đã đến mức báo động. Điểm sáng duy nhất là những cuốn sách của Nguyễn Nhật Ánh duy trì mức độ sự say mê đọc ở một phần trẻ nhỏ là điều không chỉ đáng quý mà còn là niềm tự hào.

“Là một người thầy, một nhà khoa học sao ông nỡ làm thế. Ông sai rồi, giáo sư. Hãy rõ ràng chuyện này kèm một lời xin lỗi”.

“Xin lỗi ai? Xin lỗi nhà văn có tâm hồn trẻ thơ suốt cuộc đời dành cho trẻ nhỏ những trang sách thân yêu tựa như những ve vuốt dịu hiền để nâng đỡ tâm hồn chúng sáng trong trước cuộc đời dâu bể. Xin lỗi hàng triệu bạn đọc nhỏ của nhiều thế hệ trong gần 30 năm qua đã đọc và tin yêu Nguyễn Nhật Ánh như tin yêu cuộc sống này”, ông Tiến viết.

Nhà văn Phạm Ngọc Tiến.

Được biết, sau khi nhận được những bình luận phản đối về bài viết trước đó của mình, GS.TS toán học Nguyễn Hữu Việt Hưng đã xoá bài viết và khẳng định bài viết trên của ông không có mục đích nào khác ngoài chuyện khoa học.

“Tôi tự thấy mình đã đi quá xa, chẳng hạn trong việc kể lại tin đồn Nguyễn Nhật Ánh thuê viết văn. Thật ra, tôi đã chứng minh rằng việc đó nếu có cũng không phạm luật, và đã có tiền lệ quốc tế”

“Tôi thấy mệt mỏi với câu chuyện này. Nay tôi gỡ bài viết xuống, và tuyên bố ra khỏi câu chuyện”, GS Hưng bộc bạch trên trang facebook cá nhân của ông.

Trao đổi nhanh với PV, nhà văn Phạm Ngọc Tiến khẳng định ông chưa được gặp GS Hưng lần nào và không hề có ân oán gì với vị giáo sư này. Tuy nhiên, bản thân ông là người mến những nhà toán học, đặc biệt đây lại là một giáo sư khả kính có thành tựu và được ngưỡng vọng.

“Chỉ tiếc là lần duy nhất dự hội thảo văn học này vị ấy lại viết thế. Và nếu có cơ hội tôi sẽ rất vui nếu được cùng ngồi lại trò chuyện với giáo sư Hưng. Tôi nghĩ, câu chuyện có lẽ nên dừng lại ở đây vì phần nào đấy ông Hưng đã hiểu ra bản chất sự việc khi hạ bài viết của mình trên trang facebook cá nhân”, ông Tiến nói và cho biết sẽ từ chối mọi cuộc phỏng vấn tiếp theo có liên quan đến sự việc trên.