Sợ Trung Quốc, Mỹ bỏ hẳn tỷ USD rã xác tàu sân bay

Trang The Drive, dẫn báo cáo của Văn phòng Kiểm toán Chính phủ Mỹ (GAO) công bố vào tuần trước cho thấy, kế hoạch tháo dỡ tàu sân bay hạt nhân USS Enterprise (CVN-65) của Lầu Năm Góc sẽ tiêu tốn ít nhất 1.5 tỷ USD cùng khoảng thời gian kéo dài lên đến 15 năm. Nguồn ảnh: stmed.net.

"Với lượng giãn nước gần 94.781 tấn, USS Enterprise đòi hỏi khối lượng công việc lớn chưa từng có để hoàn tất quá trình tháo dỡ. Dù hải quân Mỹ chọn phương án nào đi nữa, CVN-65 cũng sẽ trở thành tiền đề cho các quy trình và mức giá xử lý những siêu tàu sân bay lớp Nimitz, dự kiến bị loại biên từ giữa thập niên 2020", đại diện GAO cho biết. Nguồn ảnh: Virginian-Pilot.

Hải quân Mỹ đưa USS Enterprise vào trạng thái niêm cất từ năm 2012 và chính thức loại biên vào tháng 2/2017, kết thúc hơn 50 năm vận hành con tàu. Tập đoàn Newport News Shipbuilding chỉ mới hoàn thành công đoạn vô hiệu hóa, gồm tháo các thanh nhiên liệu hạt nhân, vũ khí và trang thiết bị của tàu vào tháng 4 năm nay. Nguồn ảnh: Wikipedia.

Việc “rã xác” tàu USS Enterprise luôn là vấn đề phức tạp và gian nan với Lầu Năm Góc. Hải quân Mỹ ban đầu dự tính quá trình này sẽ tiêu tốn khoảng 500-750 triệu USD, nhưng con số này vọt lên mức hơn một tỷ USD trong đánh giá vào năm 2013. Hàng loạt khó khăn buộc hải quân Mỹ nhiều lần trì hoãn thời điểm bắt đầu tháo dỡ, trong khi xác tàu USS Enterprise vẫn nằm phơi mưa nắng tại bang Virginia. Nguồn ảnh: stmed.net.

Tàu sân bay hạt nhân USS Enterprise được coi là chiếc tàu sân bay biểu tượng của nước Mỹ, nó đã góp mặt trong rất nhiều sự kiện lịch sử của thế giới từ khủng hoảng tên lửa ở Cuba vào năm 1962 cho tới vụ khủng bố 11 tháng 9. Đây cũng là tàu sân bay hạt nhân đầu tiên trên thế giới, mở ra kỷ nguyên thống trị đại dương của Mỹ với các biên đội tàu sân bay trong suốt nhiều thập kỷ cho tới tận ngày nay. Nguồn ảnh: Pinterest.

Được khởi đóng chính thức vào ngày 4/2/1958, chiếc tàu này có chi phí xây dựng "khủng" nhất vào thời bấy giờ với đơn giá xây dựng tổng cộng lên tới 451 triệu USD (đơn giá năm 1958). Đến năm 1962, tàu sân bay hạt nhân đầu tiên của Mỹ chính thức được đưa vào hoạt động. Nguồn ảnh: stmed.net.

Trước đây, việc tháo dỡ các chiến hạm chạy bằng năng lượng hạt nhân thường được hải quân Mỹ tiến hành ở nhà máy Puget Sound ở bang Washington. Cơ sở này có lợi thế nằm gần bãi chất thải hạt nhân Hanford của Bộ Năng lượng Mỹ, giúp đơn giản hóa và giảm thiểu rủi ro trong quá trình vận chuyển lò phản ứng của USS Enterprise. Nguồn ảnh: stmed.net.

Tuy nhiên, GAO tỏ ra lo ngại khi công việc này được giao cho các nhà máy hải quân, vốn đang trong tình trạng quá tải và không hoàn thành tiến độ bảo dưỡng nhiều chiến hạm trong biên chế. Nếu hợp đồng tháo dỡ USS Enterprise được giao cho nhà máy Puget Sound, nó sẽ tiêu tốn 1,05-1,55 tỷ USD, mất 10 năm để hoàn thành và không thể bắt đầu trước năm 2034 hoặc ít nhất cho đến khi lò phản ứng hạt nhân trên USS Enterprise bị vô hiệu hóa hoàn toàn. Nguồn ảnh: stmed.net.

Bên cạnh những khó khăn trong việc tháo dỡ USS Enterprise, Lầu Năm Góc còn phải đối mặt với một vấn đề khác là họ lo sợ các công nghệ tàu sân bay hạt nhân tối mật của Hải quân Mỹ trên USS Enterprise lọt ra bên ngoài trong quá trình tháo dở. Dù thiết kế của USS Enterprise đã khá lỗi thời những nó vẫn có thể được sử dụng để phát triển một tàu sân bay hạt nhân hoàn chỉnh rút ngắn việc thiết kế một con tàu tương tự xuống chỉ còn vài năm thay vì 10 năm. Nguồn ảnh: stmed.net.

Trong các quốc gia quan tâm tới công nghệ tàu sân bay hạt nhân hiện tại thì Trung Quốc là nước có dã tâm nhất, bản thân các điệp viên của Bắc Kinh trong suốt nhiều thập kỷ qua luôn tìm cách tiếp cận các công nghệ chế tạo tàu sân bay của Mỹ mà USS Enterprise là “con mồi” không thể béo bở hơn. Nguồn ảnh: stmed.net.

Với việc tư nhân hóa các giai đoạn tháo dỡ USS Enterprise, Trung Quốc hoặc ít nhất các tổ chức gián điệp có liên hệ với họ tại Mỹ sẽ tìm cách tiếp cận quá trình tháo dỡ tàu sân bay hạt nhân này và lấy những thứ họ cần từ USS Enterprise. Với công nghệ tàu sân bay của Trung Quốc hiện tại họ chỉ cần thêm vài “mảnh ghép” nữa là đã có thể tạo nên được một tàu sân bay hạt nhân đầu tiên. Nguồn ảnh: stmed.net.

Chính vì lý do này Lầu Năm Góc quyết tâm “rã xác” hoàn toàn USS Enterprise đến từng m2, nhằm tránh bất cứ thiết kế hay công nghệ nào trên USS Enterprise có thể lọt ra bên ngoài nước Mỹ. Thậm chí quy trình xử lý lò phản ứng hạt nhân hay các thiết bị liên quan trên USS Enterprise cũng mất tới 5 năm để chắc chắn nó biến mất hoàn toàn. Nguồn ảnh: stmed.net.

Tàu sân bay hạt nhân USS Enterprise có độ giãn nước khi đầy tải lên tới 94.781 tấn, độ dài lên tới 342 mét, sườn ngang 40,5 mét, mớn nước 12 mét. Khi còn hoạt động con tàu này cần tới thủy thủ đoàn 5.800 người, trong đó có 3.000 thủy thủ và sỹ quan chỉ huy tàu, 1.800 nhân viên Không quân Hải quân trong đó có 250 phi công và 1.550 nhân viên hỗ trợ bay. Nguồn ảnh: stmed.net.

Ngoài ra chiếc tàu sân bay khổng lồ này còn có khả năng mang theo tối đa tới 90 máy bay hải quân các loại, trong đó có tới 60 tiêm kích trên hạm. USS Enterprise còn là tàu sân bay có lịch sử hoạt động dài nhất của Hải quân Mỹ liên tục trong suốt 56 năm. Trong ảnh là bộ ba chiếm hạm hạt nhân của Hải quân Mỹ gồm USS Enterprise, USS Long Beach (CGN-9) (giữa) và USS Bainbridge (DLGN-25). Nguồn ảnh: Hải quân Mỹ.