Miền đất "tử thần" của Trái Đất, nơi các sinh vật cực đoan vừa được tìm thấy ở độ sâu 2-4 m - Ảnh: GFZ-Postdam

Atacama được biết đến như "cánh cổng" vào vũ trụ, nơi tập trung rất nhiều đài quan sát thiên văn.

Bởi lẽ, khu vực này là nơi có bầu trời quang đãng nhất Trái Đất - với khoảng 300 ngày trong năm gần như không có mây. Độ ẩm rất thấp cũng giúp giảm thiểu sự hấp thụ ánh sáng, đặc biệt là trong vùng quang phổ hồng ngoại và cận hồng ngoại.

Nhưng đó cũng là lý do khiến Atacama thành "tử địa", hứng chịu lượng tia cực tím nhiều nhất từ lượng nắng tương đương ở Sao Kim và hầu như không có nước, khó có thứ gì sống nổi. Nói cách khác, môi trường ở đây khá giống Sao Hỏa.

Vì vậy, nếu sống được ở hoang mạc này thì đó có thể là phiên bản tương tự của sinh vật Hỏa Tinh.

Nhóm khoa học gia từ Trung tâm Nghiên cứu khoa học địa chất Đức GFZ-Postdam, Viện Khoa học thực vật Albrecht von Haller, Đại học Kỹ thuật Berlin, Viện Nghiên cứu tiến hóa và đa dạng sinh học Leibniz (Đức), Viện Sinh thái nước ngọt và Thủy sản nội địa Leibniz và Đại học Antofagasta (Chile) đã tìm thấy chúng.

Công bố trên tạp chí khoa học PNAS, các tác giả cho biết những sinh vật kỳ lạ đó sống ở độ sâu từ 2-4 m bên dưới Atacama.

Sinh quyển này bị chi phối bởi Actinobacteria, một nhóm vi khuẩn đa dạng từng được tìm thấy trong các môi trường khắc nghiệt khác, bao gồm Bắc Cực, suối nước nóng sôi sục và các vùng biển rất mặn.

“Người ta biết rất ít về đời sống của vi sinh vật trong các lớp trầm tích sâu hơn. Các cộng đồng được mô tả trong nghiên cứu này có thể đại diện cho tầng sinh quyển phía trên của sinh quyển sâu bên dưới lớp đất sa mạc siêu khô cằn" - các tác giả viết.

Các nhà khoa học cũng tìm thấy Actinobacteria sống gần bề mặt hơn, cũng như một lượng ít vi khuẩn thuộc ngành Firmicutes, có khả năng phục hồi nồng độ muối cao và không cần oxy để tồn tại.

Phát hiện này không chỉ là gợi ý về những gì chúng ta nên tìm trong những vùng đất khô cằn ngoài hành tinh, mà còn góp phần mở rộng thêm hiểu biết về cách mà các sinh vật trong vũ trụ có thể tồn tại.

Trước đây, người ta tin rằng một hành tinh có sự sống bắt buộc phải nhận được nhiều điều kiện như lượng ánh sáng vừa đủ từ ngôi sao mẹ, nhiệt độ thân thiện, nước lỏng, oxy dồi dào...

Tuy nhiên, từ những sinh vật cực đoan được phát hiện ngày một nhiều trên chính Trái Đất - nhờ sự phát triển của khoa học hiện đại - có lẽ hiểu biết về "vùng có thể sống được" sẽ phải điều chỉnh.