2 nửa bức tranh sáng-tối trong năm 2023

Báo cáo chiến lược 2024 của Chứng khoán Dầu khí (PSI) cho biết trong năm 2023, thị trường đã trải qua nhiều biến động: nửa đầu năm 2023, thị trường chứng khoán Việt Nam giao dịch trầm lắng, thanh khoản sụt giảm mạnh so với năm ngoái. Nguyên nhân chủ yếu đến từ sự suy giảm tăng trưởng của các nền kinh tế lớn, lạm phát dai dẳng cùng chính sách thắt chặt tiền tệ kéo dài của các nền kinh tế lớn và căng thẳng địa chính trị ngày càng phức tạp.

Bước vào quý 3/2023, chỉ số chứng khoán Việt Nam đã có sự bứt phá mạnh mẽ. Ngày 6/9/2023, chỉ số VN-Index đã đạt mức cao nhất kể từ đầu năm, đóng cửa ở mức 1,245.5 điểm, tăng 23,67% so với cuối năm 2022. Tuy nhiên, vào cuối tháng 9, thị trường đã chịu áp lực điều chỉnh giảm nhưng đã dần ổn định trong thời gian gần đây. Tính đến hết ngày 30/11/2023, chỉ số VN-Index đã tăng 8,64% từ đầu năm, đạt mức 1,094.13 điểm.

Trong bối cảnh kinh tế thế giới và khu vực có nhiều diễn biến nhanh, phức tạp và khó lường, tác động sâu sắc đến tình hình kinh tế - tài chính trong nước, thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam vẫn ghi nhận sự tăng trưởng về chỉ số. Tính đến hết ngày 30/11/2023, chỉ số VN-Index đóng cửa tăng 8.64% so với cuối năm 2022, cao hơn hầu hết các nước trong khu vực Đông Nam Á.

Mức tăng của thị trường chứng khoán Việt Nam chỉ thấp hơn tăng trưởng của thị trường chứng khoán Nhật Bản, Hàn Quốc, Ấn Độ và chỉ số S&P500 của Mỹ.

Nhóm cổ phiếu có vốn hóa trung bình và nhỏ có mức tăng trải rộng từ 10 – 45% từ đầu năm

Nhiều nhóm cổ phiếu có sự phục hồi từ mức đáy và tăng trưởng mạnh nhất từ đầu năm đến nay, gồm: Dịch vụ tài chính, Tài nguyên cơ bản, Xây dựng & VLXD, Viễn thông, Công nghệ Thông tin.

Đây là những nhóm cổ phiếu hưởng lợi từ những chính sách hỗ trợ của Chính phủ và có câu chuyện hỗ trợ riêng. Đặc biệt nhóm Dịch vụ tài chính là nhóm có mức độ biến động cao và nhạy cảm với các diễn biến của thị trường chứng khoán.

Ngược lại, Du lịch và Giải trí, Thực phẩm & Đồ uống tiếp tục suy giảm trong bối cảnh sức mua yếu trước tác động của lạm phát và tăng trưởng kinh tế chậm lại.

Khối ngoại rút vốn, thanh khoản nội địa cứu cánh

Khối ngoại duy trì xu hướng bán ròng trong hầu hết các tháng trong năm 2023. Sau khi mua ròng với giá trị lớn tại các nhịp điều chỉnh của thị trường trong các tháng 11, 12 năm 2022 và tháng 1 và tháng 3 năm 2023 thì khối ngoại đã liên tục bán ròng trong suốt 8 tháng qua.

Chỉ tính riêng trong tháng 11, khối ngoại tập trung bán ròng hơn 3,847 tỷ đồng trên sàn HoSE. Lũy kế 11 tháng năm 2023, khối ngoại đã bán ròng tổng cộng 12,498 tỷ đồng (tương đương 445,81 triệu USD) trên toàn thị trường.

Xu hướng rút ròng của dòng vốn khối ngoại được duy trì trong suốt nhiều năm qua cho thấy xu hướng đầu tư của các quỹ ngoại cũng đang dần thay đổi khi thời gian nắm giữ đang dần được rút ngắn lại, các quỹ đầu tư quốc tế đang có xu hướng mua đi bán lại nhanh hơn trước các lo ngại về rủi ro biến động kinh tế thế giới. Điều này không chỉ diễn ra tại Việt Nam mà còn tại hầu hết các nước đang phát triển khi xu hướng dòng tiền luôn luôn tìm kiếm khu vực đem lại hiệu suất cao và an toàn hơn.

Thanh khoản trên toàn thị trường có sự cải thiện đáng kể, tính riêng trong tháng 11 giá trị trung bình đạt mức 17,342 tỷ đồng/phiên, tăng 12.65% so với tháng 10. Thanh khoản thị trường đạt kỉ lục trong tháng 9 với GTGD trung bình phiên trong tháng đạt 24,353 tỷ đồng, chỉ số VN-Index cũng đạt đỉnh của năm với 1,245.5 điểm tại ngày 06/09. Lũy kế 11T2023, GTGD trung bình toàn thị trường đạt 15,611 tỷ đồng/phiên (-16.15% YoY).

Dòng tiền nội địa ngày càng khẳng định vai trò quan trọng trong việc nâng đỡ thị trường chứng khoán Việt Nam.

Chứng khoán vẫn hấp dẫn hơn tiết kiệm

Lãi suất tiền gửi bắt đầu giảm kể từ đầu năm 2023, áp lực lạm phát và tỷ giá trong năm 2024 không quá nặng nề nên Ngân hàng Nhà nước Việt Nam có thể sẽ chưa cân nhắc tăng lãi suất mà sẽ duy trì lãi suất điều hành thấp như hiện tại để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế. Xu hướng dòng tiền sẽ tìm đến những kênh đầu tư có tỉ suất sinh lời hấp dẫn hơn.

Trong bối cảnh xu hướng lãi suất huy động được duy trì ở mức thấp, tỷ suất sinh lời của VN-Index (E/P) đang duy trì mức cao hơn đáng kể so với tỷ suất sinh lời tiết kiệm 12 tháng. Sức hấp dẫn của việc đầu tư cổ phiếu vẫn được duy trì và phục hồi trong giai đoạn 2023 – 2024.