Chứng khoán Mirae Asset Việt Nam vừa có báo cáo cập nhật ngành cảng biển với nhận định trung tính. 

Kim ngạch xuất nhập khẩu và sản lượng thông quan suy giảm

Trong 4 tháng 2023, giá trị xuất nhập khẩu ghi nhận sụt giảm 13,6%, ước đạt 210.7 tỷ USD. Trong đó, giá trị xuất khẩu và nhập khẩu lần lượt đạt 108,5 tỷ USD (giảm 11,8%) và 102,2 tỷ USD (giảm 15,4%).

Cùng với đó, sản lượng thông quan cảng biển cũng ghi nhận giảm đáng kể. Trong quý 1/2023, tổng khối lượng thông quan cảng biển Việt Nam ước đạt 165,2 triệu tấn (giảm 8%). Trong đó, khối lượng hàng xuất khẩu ước đạt 42,5 triệu tấn (giảm 7,5%), hàng nhập khẩu 48,8 triệu tấn (giảm 4,8%), hàng nội địa 73,5 triệu tấn (giảm 10,3%), hàng quá cảnh 375 nghìn tấn (giảm 6,9%).

Xét về sản lượng container, tổng khối lượng ước đạt 5,2 triệu TEU (giảm 17,6%). Trong đó, sản lượng container xuất khẩu ước đạt 1,8 triệu TEU (giảm 12,7%), nhập khẩu 1,7 triệu TEU (giảm 21,4%), nội địa 1,7 triệu TEU (giảm 18,2%).

Hoạt động sản xuất yếu đi, FDI giảm tốc

Hoạt động sản xuất thể hiện tín hiệu yếu đi trong 4 tháng 2023 khi chỉ số PMI liên tục ở dưới mức 50 cùng với IIP hầu như không ghi nhận tăng trưởng trong tháng 4.

Chỉ số sử dụng lao động công nghiệp (LEI) 4T 2023 suy giảm 3,5%. Bên cạnh đó, tăng trưởng về số dự án và vốn đầu tư FDI Công nghiệp chậm lại. Trong 4 tháng 2023, tổng số dự án lũy kế mặc dù tăng 3.2%, đạt 16.149 DA nhưng tổng vốn chỉ đạt 265,5 tỷ USD, tăng 5,6%, mức tăng thấp nhất từ năm 2019. Quy mô vốn/DA tăng nhẹ lên mức 16,4 triệu USD/DA.

Các chỉ số niềm tin tiêu dùng ở các thị trường chính hầu như không thay đổi và tiếp tục ở mức thấp trong 4 tháng 2023 mặc dù các thị trường vẫn ghi nhận tăng trưởng GDP thực. Người tiêu dùng lo ngại suy thoái kinh tế và tâm lý hạn chế chi tiêu nhiều khả năng sẽ tác động đến nhu cầu xuất nhập khẩu hàng hóa và sản lượng thông quan ảm đạm trong năm 2023.

Kết quả kinh doanh quý 1: Biên lợi nhuận suy giảm

Sự yếu đi của hoạt động xuất khập khẩu được phản ánh rõ rệt trong kết quả kinh doanh quý 1/2023 của các công ty cảng biển niêm yết chủ chốt.

Cụ thể, các công ty có hoạt động chính là khai thác cảng như CTCP Gemadept (GMD), CTCP CTCP Container Việt Nam (VSC), CTCP Cảng Đình Vũ (DVP) ghi nhận doanh thu thay đổi không đáng kể và biên lợi nhuận hoạt động sụt giảm, kéo theo suy giảm mạnh lợi nhuận sau thuế so với cùng kỳ (trừ DVP do có thu nhập bất thường). Sản lượng chung suy giảm làm gia tăng sự cạnh tranh giá ở các cụm cảng biển, tác động tiêu cực lên biên lợi nhuận.

Đối với những công ty hoạt động chủ yếu ở mảng vận tải biển như CTCP Vận tải và Xếp dỡ Hải An (HAH), áp lực từ sản lượng suy giảm cùng với giá vận tải biển trở về mức thấp giai đoạn 2011-2019 sẽ ảnh hưởng đến biên lợi nhuận trong các quý tiếp theo của 2023.

CTCP Gemadept (HOSE: GMD): Thoái vốn Nam Hải Đình Vũ

Doanh thu tăng nhẹ, lợi nhuận từ công ty liên kết giảm mạnh: Trong Q1 2023, GMD ghi nhận doanh thu và lợi nhuận gộp tăng lần lượt 2,5% và 21,1%, đạt 901,9 tỷ đồng và 426,6 tỷ. Biên lợi nhuận gộp tăng đáng kể lên 47,2% (từ 40% trong Q1 2022). Tuy nhiên, lợi nhuận từ các công ty liên kết sụt giảm mạnh 83% khiến biên lợi nhuận hoạt động suy giảm còn 33,5% (từ 38,5% trong Q1 2022). GMD lần lượt ghi nhận lợi nhuận hoạt động và lợi nhuận ròng ở mức 302,5 tỷ (giảm 10,8%) và 254,8 tỷ (giảm 20,4%).

Thoái vốn khỏi cảng Nam Hải Đình Vũ (công suất 500,000 TEU/năm): Bên mua đã được xác nhận là CTCP Container Việt Nam (VSC) và thương vụ có giá trị tiềm năng là 2.250 tỷ. Mirae Asset cho rằng GMD có thể ghi nhận một khoản lợi nhuận bất thường quanh 1.000 tỷ từ việc thoái vốn Nam Hải Đình Vũ trong năm 2023.

Sản lượng cảng đi ngang, doanh thu logistics dự kiến giảm: Năm 2023, Mirae Asset dự phóng sản lượng và doanh thu cảng biển của GMD không đổi, nhưng doanh thu từ logistics có thể giảm. Mirae Asset dự báo tổng doanh thu và LNST năm 2023 lần lượt là 3.784,9 tỷ (giảm 3,3%) và 2.389,4 tỷ (tăng 106,5%). Lợi nhuận của cổ đông kiểm soát đạt 2.055 tỷ (tăng 106,5%), tương đương với EPS là 5.114 đồng.

Cũng cần lưu ý, việc mở rộng gần đây tại khu vực Đình Vũ và cụm Lạch Huyện tạo áp lực cạnh tranh đối với hoạt động của GMD tại khu vực Hải Phòng.

CTCP Container Việt Nam (HOSE: VSC): Mở rộng quy mô

Doanh thu đi ngang, biên lợi nhuận suy giảm: Trong Q1/2023, VSC ghi nhận doanh thu 467 tỷ (đi ngang). Tuy nhiên, nhu cầu logistics và thông quan giảm dẫn đến chi phí tăng và gây áp lực giảm tỷ suất lợi nhuận gộp, giảm xuống 29,4% (so với 34,5% trong Q1 2022).

VSC ghi nhận lợi nhuận gộp là 136,6 tỷ (giảm 15,8%). Ngoài ra, dư nợ vay của VSC tăng vọt vào cuối năm 2022, chi phí tài chính trong Q1/2023 đã tăng lên 28,3 tỷ đồng. Cùng với việc tăng chi phí bán hàng & quản lý (tăng 37,6%), lợi nhuận hoạt động của VSC giảm mạnh 53,5%, xuống còn 60 tỷ. Lần lượt, VSC ghi nhận lợi nhuận sau thuế là 42,8 tỷ (giảm 60,9%).

Thương vụ cảng Nam Hải Đình Vũ (NHDV): Ngày 19/4, VSC thông báo về việc ký hợp đồng với CTCP Gemadept (GMD VN) về việc chuyển nhượng cảng Nam Hải Đình Vũ. Cảng này có công suất container khoảng 500,000 TEU/năm (khoảng 50% sản lượng thông quan cảng VSC hiện tại) và việc mua lại sẽ làm tăng sản lượng logistics tổng hợp của VSC.

Trong năm 2023, do công suất tăng, Mirae Asset dự báo doanh thu của VSC sẽ tiếp tục tăng lên 2.230 tỷ (tăng 11%). Tuy nhiên, chi phí hoạt động và chi phí tài chính tăng tạo áp lực làm biên lợi nhuận giảm mạnh trong năm 2023. Theo đó, Mirae Asset dự báo LNST là 187 tỷ đồng (giảm 52.4%) và LNST của cổ đông kiểm soát là 147,8 tỷ đồng (giảm 53%). 

CTCP Vận tải và Xếp dỡ Hải An (HOSE: HAH): Áp lực từ nhu cầu suy yếu

Biên lợi nhuận giảm mạnh: Trong Q1 2023, HAH ghi nhận doanh thu ở mức 655.1 tỷ (đi ngang). Tuy nhiên, giá vận tải biển ở mức thấp cũng như nhu cầu vận tải suy yếu khiến biên lãi gộp Q1 sụt giảm mạnh từ 52,1% của cùng kỳ về mức 29,4% và ghi nhận lãi gộp ở mức 192,4 tỷ (giảm 43.2%). LNHĐ và LNST của công ty lần lượt đạt 150,7 tỷ (giảm 52,9%) và 126,4 tỷ (giảm 51,9%).

Năng lực vận tải và logistics: Hiện HAH đang khai thác 11 tàu container với tổng công suất gần 16,000 TEU. HAH tự điều hành 7 tàu và cho thuê 4 tàu. Hoạt động vận tải của HAH nằm trên 16 tuyến nội địa và 6 tuyến quốc tế (hầu hết là giữa Việt Nam và Trung Quốc). Công ty có kế hoạch mua 5 tàu đóng mới trong giai đoạn 2021–2024, cùng với việc mua các tàu cũ nếu có cơ hội. HAH sở hữu 1 cảng biển ở miền Bắc Việt Nam là cảng Hải An với sản lượng trung bình hơn 300,000 TEU/năm. Bên cạnh đó, HAH cũng đã đầu tư vào các bãi container, kho CFS, depot (cả tự khai thác và liên kết với Pantos Holdings) với sản lượng ngày càng tăng qua các năm.

Sau khi tăng vọt trong năm 2022, Mirae Asset cho rằng kết quả năm 2023 sẽ trở lại mức của năm 2021 do giá vận chuyển đã hạ nhiệt. Mirae Asset dự báo doanh thu và LNST năm 2023 của cổ đông kiểm soát lần lượt là 2.823,7 tỷ đồng (giảm 12%) và 414,4 tỷ đồng (giảm 49,5%). EPS dự phóng năm 2023 ở mức gần 5.900 đồng/cổ phiếu (giảm 48%).

GMD (Khuyến nghị Trung lập): Kỳ vọng phục hồi hoạt động kinh doanh cốt lõi trong 2024

Chứng khoán Vietcombank: Về trung hạn: Nam Đình Vũ GĐ 2 được đưa vào khai thác từ 05/2023 kỳ vọng nhanh chóng lấp đầy sản lượng nhờ vào sản lượng từ cảng NHĐV chuyển sang. Chúng tôi kỳ vọng 2025 NĐV sẽ đạt 100% công suất, cụ thể 2023 đạt 79% (0,94 triệu TEU), 2024 đạt 90% (1,085 triệu TEU) và 1,19 triệu TEU trong 2025.