Bất chấp sự phản đối của Trung Quốc, vấn đề Biển Đông vẫn là chủ đề hàng đầu và trọng tâm  của Diễn đàn Anh ninh Khu vực (ARF) ở Kuala Lumpur. 

Biển Đông sẽ không còn yên bình như trước.

Bên cạnh những lời chỉ trích hoạt động hút cát đắp đảo nhân tạo “thay đổi nguyên trạng” của Trung Quốc ở vùng biển quần đảo Trường Sa, Mỹ và Trung Quốc tiếp tục đổ lỗi cho nhau về quân sự hóa Biển Đông. Trong khi đó, Trung Quốc vẫn phản đối một cách vô ích việc quốc tế hóa Biển Đông, thông qua sự tham gia của các nước không  phải là thành viên ASEAN.

Ngày 30/1, một tàu chiến Mỹ đã tiến hành tuần tra Biển Đông gần đảo Tri Tôn thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam bị Trung Quốc đánh chiếm năm 1974.  Đây là chuyến tuần tra Biển Đông thứ hai của tàu chiến Mỹ trong mấy tháng gần đây. Đảo Tri Tôn là một trong nhiều địa điểm có tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông, gây căng thẳng giữa Trung Quốc và các nước láng giềng.

Tàu chiến Mỹ tuần tra Biển Đông.

Mỹ  cũng có lợi ích trong khu vực, không chỉ vì  quan hệ phức tạp với Trung Quốc, mà còn vì Biển Đông là cho một tuyến đường thương mại quan trọng đối với giao lưu thương mại toàn cầu. Vì vậy, chuyến tuần tra Biển Đông lần này, tập trung vào đảo Tri Tôn,  là một phần trong chiến lược của Mỹ thúc ép Bắc Kinh tuân thủ các chuẩn mực quốc tế.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Carter hôm 14/4 cho biết 5 máy bay tấn công mặt đất A-10, 3 trực thăng H-60G và một máy bay phục vụ biệt kích MC-130H là các chiến đấu cơ sẽ được để lại ở Căn cứ Không quân Clark ở phía bắc Manila, cùng 300 nhân viên phi hành đoàn.

Theo VOA, động thái này để đối trọng với vụ Trung Quốc chiếm giữ bãi cạn Scarborough từ tay của Philippines vào năm 2012, vi phạm vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý của Philippines. Bãi cạn Scarborough ở Biển Đông chỉ cách Philippines khoảng 233 cây số về phía tây...