Năm 2021, anh Hà Văn Tâm (40 tuổi, ở quận Gò Vấp, TPHCM) từng cải tạo sân thượng để làm vườn trồng rau, nuôi cá, tạo không gian xanh mát và chủ động nguồn thực phẩm sạch cho gia đình hàng ngày.

Tuy nhiên, sau vài năm chủ yếu trồng trọt theo phương pháp thổ canh, anh Tâm thấy chưa hiệu quả và gặp nhiều khó khăn nên chuyển hẳn sang làm vườn theo mô hình Aquaponic, giản lược được khâu vận chuyển đất, vật tư lên cao.

90% diện tích vườn sân thượng được anh Tâm trồng theo mô hình Aquaponic, còn lại là trồng dưa lưới bằng phương pháp tưới nhỏ giọt

Anh Tâm tiết lộ chi phí làm vườn theo mô hình Aquaponics tốn ít nhất 15 triệu đồng, chỉ đầu tư một lần và không phát sinh thêm các khoản nào khác

Aquaponics là mô hình tích hợp đồng thời cả hai hệ thống: Nuôi thủy sản và trồng thủy canh, dựa trên nguyên tắc sản xuất trong tự nhiên.

Phương pháp này có nhiều ưu điểm giúp tiết kiệm thời gian và công sức chăm sóc. Ví dụ như phân cá thải ra chuyển hóa bằng vi sinh vật, rồi dùng lọc tách dinh dưỡng để nuôi rau. Nước trong hồ cá khi bơm lên khay rau cũng được lọc sạch, giúp cá sống khỏe hơn...

Khu vườn trên sân thượng của gia đình anh Tâm rộng 70m2, nằm trên tầng 5. Anh ưu tiên trồng các giống rau quen thuộc, dễ chăm và nhanh cho thu hoạch như xà lách, rau muống, cà chua, cải cay, mùng tơi, cải kale, bầu, mướp...

Trong vườn còn có một số cây gia vị như ngò gai (răng cưa), tía tô, bạc hà, kinh giới... và cả cây ăn trái như ổi, dưa chuột, nho.

Anh Tâm làm giàn trồng nho kẹo 126. Đây là giống nho có khả năng chống chịu sâu bệnh và nắng nóng, khi chín có màu đen, vị ngọt đậm và thơm mùi kẹo, lại dễ trồng và nhanh ra bông, đậu quả hơn những loại nho khác.

Hiện anh Tâm cũng nuôi nhiều loại cá, gồm cá rô phi, vồ đém, cá tra, tai tượng, cá rô ta, cá rô đầu vuông… để gia đình có thể cải thiện bữa ăn hàng ngày.

Vì vườn trên cao có ưu điểm là nhiều nắng nên gia chủ cũng tận dụng lợi thế này để trồng 16 gốc dưa lưới. Mỗi gốc, anh chỉ giữ lại một quả để cây tập trung dinh dưỡng nuôi trái. Nhờ đó mà vụ dưa năm nay, anh “về đích” thành công, thu hoạch gần nửa tạ dưa, mỗi trái nặng trung bình từ 2 - 2,5kg.

Anh còn trồng song song vụ dưa lê Hàn Quốc nhưng để nhiều trái hơn, đảm bảo cả gia đình có nguồn trái cây phong phú sử dụng xuyên suốt.

Theo kinh nghiệm của anh Tâm, làm vườn trên cao có ưu điểm lớn nhất là hạn chế được côn trùng, các tác nhân gây bệnh cho cây. Ngược lại, gia chủ cũng phải khắc phục một số nhược điểm như phải chú ý kiểm tra nước tưới thường xuyên.

“Vì làm vườn theo mô hình Aquaponic, nên việc cung cấp nước vào hệ thống ống cực kỳ quan trọng. Nếu nhiều nước quá thì dễ úng cây, còn ít quá thì nắng lên, làm ống khô, gây hư bộ rễ.

Ngoài ra, công đoạn ươm cây con để đưa lên giá thể cũng khá vất vả và đòi hỏi sự kỳ công”, anh nói.

Theo anh, rau trồng theo mô hình Aquaponics không chỉ sạch mà còn rất ngọt, mọng nước, lại nhanh cho thu hoạch mà không tốn nhiều công chăm sóc

Gia chủ 40 tuổi thừa nhận, làm vườn sân thượng không phải câu chuyện một sớm một chiều mà là cả quá trình bền bỉ, kiên nhẫn, song thành quả lại ngọt ngào.

Từ khi có khu vườn xanh mát trên cao, gia đình anh vừa chủ động được nguồn thực phẩm sạch hàng ngày, vừa tiết kiệm được vài triệu tiền sinh hoạt vì hiếm khi phải đi chợ mua rau, trái cây.

Vợ anh Tâm thu hoạch mỏi tay các loại rau xanh từ khu vườn trên cao, cải thiện bữa ăn hàng ngày cho gia đình.

Anh Tâm cũng thay đổi khá nhiều thói quen kể từ khi “bén duyên” làm “nông dân thành phố”. Thay vì la cà quán xá để uống cà phê mỗi sáng như trước, giờ anh dành nhiều thời gian để vun vén, chăm sóc khu vườn trên cao cùng vợ con.

Cả gia đình 3 thế hệ của anh Tâm chụp hình trên vườn sân thượng xanh mát, cùng nhau thu hoạch thành quả ngọt ngào

Với anh, thành quả từ quá trình làm vườn sân thượng không chỉ là những mẻ rau trái xanh tốt, đầy ắp mà còn mang lại nguồn năng lượng dồi dào cho cả gia đình. Các con anh cũng có chỗ vui chơi, khám phá thiên nhiên thú vị giữa lòng thành phố.

"Ở thành phố chật chội, đầy khó bụi, việc có một không gian xanh mát như vậy rất đáng trân quý. Mình đã thực hiện được mong ước, thiết kế mảnh vườn nhỏ cho các con có cơ hội trải nghiệm cuộc sống giống ở làng quê.

Khu vườn không chỉ tạo khoảng xanh mát cho không gian sống thêm trong lành, dễ chịu mà còn cung cấp nguồn thực phẩm sạch đa dạng, trở thành góc thư giãn lý tưởng cho các thành viên", anh Tâm bày tỏ.