Huyện Tu Mơ Rông là thủ phủ của loài dược liệu qúy sâm Ngọc Linh của tỉnh Kon Tum. Đây cũng là cây trồng được huyện và người dân xác định là cây trồng chủ lực với kỳ vọng giúp bà con không chỉ thoát nghèo mà còn vươn lên làm giàu.

Vì vậy, những năm qua, đồng bào dân tộc Xơ Đăng nơi đây đang tích cực, tập trung phát triển mạnh cây sâm Ngọc Linh.

Đến nay, toàn huyện đã phát triển được 2384ha sâm Ngọc Linh; trong đó, diện tích sâm Ngọc Linh trong doanh nghiệp là 2.316, 79ha và trong dân là 67,17ha.

Diện tích sâm Ngọc Linh của bà con trồng tập trung ở các cánh rừng xã Măng Ri, Tê Xăng, Ngọc Lây, Đăk Na... Sâm Ngọc Linh được trồng dưới tán rừng, nơi có độ cao từ 1.500m trở lên so với mực nước biển.

Theo bà con đồng bào Xơ Đăng trồng sâm Ngọc Linh, cây sâm cần độ ẩm để sinh trưởng nhưng không chịu được úng.

Vì vậy, từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau là mùa khô của Tây Nguyên, không có mưa nên đất đai bị khô hạn, cây trồng bị thiếu nước. Để đảm bảo độ ẩm cho cây trồng, bà con trồng sâm Ngọc Linh phải tiến hành tưới nước mỗi tuần từ 1 đến 2 lần để vừa tạo độ ẩm, vừa giúp cây sinh trưởng và phát triển.

Tưới nước chống hạn cho sâm Ngọc Linh ở huyện Tu Mơ Rông, tỉnh Kon Tum. Ảnh: PN.

Theo ghi nhận, tại những cánh rừng già trồng sâm Ngọc Linh ở xã Măng Ri, từng đoàn người gùi bình chứa ra khe núi để múc nước vào can và gánh về các luống sâm để tưới.

Những chỗ thuận lợi, gần suối thì người dân dùng ống nhựa mềm dẫn nước về tưới; những chỗ không thuận lợi, hoặc xa suối thì người dân phải đi xách, gánh từng can nước.

Đối những vùng có suối, người dân sử dụng ống nhựa để dẫn nước, bắt hệ thống tưới phun sương, vừa giúp giảm nhân công lao động, vừa đảm bảo cho cây sâm phát triển ổn định vào mùa khô. Những luống sâm được tưới nước, chồi bắt đầu mọc trồi, lá xanh ngắt.

Theo người trồng sâm, một nguyên tắc luôn áp dụng khi chống hạn cho cây sâm là trước khi tưới, người dân sẽ kiểm tra kỹ độ ẩm của đất.

Điều này sẽ giúp kiểm soát nước tưới, tránh tình trạng tưới nhiều làm úng cây. Khi tưới, cần tưới nhẹ, tưới phun sương để tránh làm gãy thân, trôi gốc cây sâm. Nguồn nước tưới được bà con đồng bào dẫn từ các khe suối trong cánh rừng già.

Chia sẻ điều này với phóng viên, ông A Sỹ (xã Măng Ri, huyện Tu Mơ Rông, tỉnh Kon Tum) là một trong những người có kinh nghiệm trồng sâm bậc nhất ở mảnh đất Tu Mơ Rông cho hay: Việc tưới nước cũng phải cẩn thận, kỹ càng bởi nếu tưới nhiều quá dẫn đến sâm bị úng, thúi củ.

Vì vậy, trước khi tưới phải kiểm tra độ ẩm mà tính toán việc tưới cho phù hợp. Điều này cũng đòi hỏi người có kinh nghiệm thực tế. Những chỗ có nắng nhiều thì một tuần tưới một lần, còn những khu vực nắng ít thì hai tuần tưới một lần là được.

Còn ông A Dũng- Phó Chủ tịch UBND xã Đăk Na cho biết: Trên địa bà xã hiện nay, hiện có khoảng 200 hộ dân trồng sâm Ngọc Linh với hơn 1,3ha. Diện tích sâm được trồng tập trung, rồi chia theo các nhóm hộ để vừa dễ quản lý vừa thay nhau chăm sóc, bảo vệ sâm.

Trong mùa khô này, để sâm phát triển, duy trì sinh trưởng tốt, người dân cắt cử nhau thường xuyên lên thăm vườn, bảo vệ, chăm sóc và tưới nước cho sâm.

“Ngày trước đầu mùa khô, nắng ít, độ ẩm còn cao thì 3 tuần tưới một lần, nhưng sau này, nắng kéo dài, nên hàng tuần phải tưới để đảm bảo độ ẩm cho cây sâm sinh trưởng”- ông Dũng nói.

Bà Hoàng Thị Thùy Dung- Phó Giám đốc Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Tu Mơ Rông (tỉnh Kon Tum) cho biết: Để giúp bà con trồng sâm đạt hiệu quả cao, tránh bị chết do thiếu nước trong mùa khô, trung tâm đã cử cán bộ hướng dẫn dân cách tưới phù hợp; làm mái che nắng.

Định kỳ, Trung tâm đi kiểm tra vườn sâm của bà con để có phương án tư vấn cho bà con cách phòng bệnh cho cây sâm. Dù tết nhưng cán bộ Trung tâm vẫn đang bám sát trên các vườn sâm của dân nhằm giúp cây sâm chống chọi qua mùa khô hạn.