Giá xăng dầu thất thường, quỹ bình ổn “hết phép“: Đến lúc bỏ?

Nhiều chuyên gia đánh giá vai trò của quỹ Bình ổn giá (BOG) ngày càng mờ nhạt, không thể hiện được vai trò, khiến thị trường xăng dầu vận hành kém minh bạch…

Câu chuyện giữ hay bỏ quỹ BOG giá xăng dầu được đặt ra đã nhiều năm và gần đây trở nên nóng hơn khi mặt hàng này bị cuốn vào cơn “bão giá” và dự thảo Luật Giá (sửa đổi) đề xuất bỏ các quy định về lập và sử dụng quỹ.

Chia sẻ với VTC News, chuyên gia kinh tế TS. Bùi Trinh cho rằng, vai trò của quỹ BOG với xăng dầu ngày càng mờ nhạt. Diễn biến thị trường gần đây cho thấy quỹ BOG không còn phù hợp, nên cân nhắc việc tiếp tục duy trì hay để giá xăng dầu được vận động hoàn toàn theo cơ chế thị trường. Theo chuyên gia, cần thiết phải có nghiên cứu đánh giá lợi ích từ việc trích lập và thực hiện quỹ BOG trong suốt thời gian qua với nền kinh tế, người dân và doah nghiệp.

Gia xang dau that thuong, quy binh on “het phep“: Den luc bo?
Chuyên gia cho rằng bỏ quỹ BOG lúc này là hợp lý.

“Doanh nghiệp và người dân nếu không được lợi gì từ việc trích lập và chi sử dụng quỹ BOG thì không nên duy trì quỹ”, ông Trinh nhấn mạnh.

Chuyên gia kinh tế, TS. Vũ Đình Ánh, nguyên Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu thị trường giá cả (Bộ Tài chính), cho rằng quỹ BOG đã tồn tại được hơn mười năm, có những đóng góp nhất định đối với việc giảm bớt sự biến động của thị trường xăng dầu. Tuy vậy, thực tế cho thấy, vai trò của quỹ BOG chỉ được thể hiện khi giá xăng dầu biến động ở phạm vi hẹp, trong thời gian ngắn. Nếu giá xăng dầu biến động mạnh, tăng giảm trong thời gian dài thì quỹ BOG gần như “hết phép”.

“Tôi cho rằng có thể mạnh dạn bỏ Quỹ BOG với xăng dầu vì đến thời điểm này, duy trì quỹ không còn phù hợp, tác dụng can thiệp đến thị trường là rất nhỏ, không đáng kể”, chuyên gia nói.

Chia sẻ với báo chí, TS. Nguyễn Đức Độ, Phó Viện trưởng Viện Kinh tế - Tài chính (Học viện Tài chính), cũng cho rằng, quỹ BOG chỉ có tác dụng khi giá xăng dầu lên xuống ở mức độ nhẹ. Nhưng giá xăng dầu thế giới hiện rất khó đoán, nếu cứ duy trì quỹ BOG xăng dầu thì cũng không có ý nghĩa.

Phó Viện trưởng Viện Kinh tế - Tài chính cho biết thêm, về bản chất quỹ BOG được thu từ tiền người tiêu dùng, cơ quan quản lý giá sử dụng làm công cụ điều hành cho phù hợp với diễn biến thị trường. Vào các thời điểm giá tăng cao, quỹ BOG là công cụ giúp điều tiết mức tăng giá trong nước sao cho không gây sốc cho nền kinh tế. Nhưng trong thời gian qua, giá xăng dầu thế giới có nhiều thời điểm tăng nóng, liên tục, qũy BOG không bù nổi. Từ đó, chuyên gia cho rằng “nên bỏ quỹ này đi, để giá cả vận hành theo thị trường”.

Đồng quan điểm, TS. Phạm Thế Anh, Kinh tế trưởng Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR) cho rằng, về cơ bản, quỹ BOG không giúp người tiêu dùng giảm chi phí. Quỹ hoạt động theo cách thức tiền của người dân ứng trước vào quỹ và trả lại vào kỳ điều hành sau, nhằm giảm biến động giá xăng dầu thế giới vào giá bán trong nước. Tuy nhiên, tính toán của chuyên gia, khi giá dầu thế giới biến động quá cao, việc có quỹ hay không cũng không có nhiều tác dụng.

Là cơ quan đại diện cho doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu, Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam cũng đã nhiều lần kiến nghị bỏ quỹ BOG xăng dầu để lĩnh vực kinh doanh xăng dầu hoạt động theo cơ chế thị trường, giá xăng dầu trong nước diễn biến theo xu hướng chung của giá thế giới. Không những thế khi bỏ quỹ bình ổn, tính minh bạch công khai trong điều hành giá sẽ tốt hơn, tạo cơ hội bình đẳng trong hệ thống các doanh nghiệp đầu mối.

Theo ông Bùi Ngọc Bảo, Chủ tịch Hiệp hội, thực tế quỹ BOG không cần thiết khi giá xăng dầu vận hành theo cơ chế thị trường, do đó Luật Giá cần tính tới việc bỏ quỹ này. Ông Bảo cho hay doanh nghiệp cũng không được lợi hay bổng lộc gì từ quỹ BOG, thậm chí nếu doanh nghiệp nào sử dụng âm thì sẽ nợ đọng ngân hàng. Đây là điều mà các doanh nghiệp đầu mối không hề mong muốn.

Gia xang dau that thuong, quy binh on “het phep“: Den luc bo?-Hinh-2
Giá xăng tăng kéo giá các mặt hàng thực phẩm và rau xanh tăng theo.

Tuy vậy, theo PGS. TS. Đinh Trọng Thịnh, việc bỏ quỹ bình ổn giá xăng dầu trong bối cảnh hiện nay là rất khó khi thị trường xăng dầu trong nước chưa thật sự theo kịp thị trường thế giới.

"Nhiều chuyên gia kinh tế và bản thân tôi cũng muốn bỏ quỹ này. Tuy nhiên hiện nay chưa phải lúc, bởi nếu muốn bỏ quỹ BOG mặt xăng dầu, cơ quan quản lý phải có một cơ chế khác để điều chỉnh. Muốn giá xăng dầu vận động hoàn toàn theo cơ chế thị trường thực sự là một vấn đề lớn", chuyên gia chia sẻ.

Điều tiết giá xăng dầu thế nào?

Theo chuyên gia kinh tế Vũ Đình Ánh, nhà nước có thể điều tiết giá xăng dầu thông qua chính sách thuế, phí nhưng về dài hạn thì phải có cơ chế dự trữ quốc gia. Việc can thiệp bằng thuế, phí được áp dụng linh hoạt và có hiệu quả nhất định trong thời gian qua. Tuy nhiên đã đến lúc Việt Nam cần đặt ra vấn đề dự trữ chiến lược, dự trữ quốc gia. Muốn thị trường xăng dầu phát triển bền vững, góp phần ngăn chặn đứt gãy nguồn cung xăng dầu thì không thể không có dự trữ quốc gia.

Ông Ánh cho biết thêm, hiện nay chúng ta gần như không có dự trữ chiến lược về xăng dầu mà chỉ là dự trữ lưu thông để đảm bảo nguồn cung không bị gián đoạn trong vài ngày hoặc vài chục ngày. Nhiệm vụ này do đầu mối cấp 1, tức các nhà nhập khẩu xăng dầu đảm nhiệm. Bên cạnh đó, có một phần dự trữ tại các nhà máy lọc dầu, nhưng cũng chỉ trong thời gian ngắn hạn, chủ yếu liên quan việc kinh doanh.

“Dự trữ quốc gia về xăng dầu là sự thay đổi chiến lược của ngành năng lượng quan trọng, để làm được cần nguồn lực tài chính rất lớn, phải có hệ thống kho lưu trữ, kỹ thuật bảo quản, xây dựng được cơ chế vận hành, quản lý hệ thống và liên quan đến an ninh quốc phòng… Vì thế cần xây dựng một chiến lược bài bản”, TS. Vũ Đình Ánh nói.

TS. Lê Đăng Doanh cũng cho rằng, hiện nay, xăng dầu đóng góp 3,52% GDP và chi tiêu cho xăng dầu chiếm 1,5% trong tổng tiêu dùng cuối cùng của hộ gia đình. Trong khi, giá xăng chịu biến động rất lớn trên thế giới, tất cả các nước đều phải gánh chịu. "Vì vậy, Việt Nam cần có chiến lược lâu dài, đặc biệt cần tạo dự trữ chiến lược xăng dầu quốc gia để bảo đảm sự an toàn về năng lượng và cho hoạt động của kinh tế", TS Lê Đăng Doanh nói.

Ông Trần Duy Đông, Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương), cho biết, hiện cơ chế dự trữ quốc gia chưa có hệ thống kho riêng nên việc dự trữ giao cho các doanh nghiệp đầu mối. Bộ Công Thương sẽ có đề xuất với Chính phủ đầu tư hơn về mặt tài chính, xây dựng các kho dự trữ chiến lược, tách dự trữ quốc ra khỏi dự trữ lưu thông phân phối, không gửi ở doanh nghiệp nữa và can thiệp bằng thuế, phí./.

Bất ngờ với bánh kẹo ngoại, sô cô la Mỹ giá 15.000 đồng/kg

Cận tết, bánh kẹo đóng thùng được nhiều chủ hàng chào đón là hàng nhập khẩu từ Mỹ, Hàn Quốc,... song giá mỗi kg kẹo ngoại chỉ từ 15.000 - 45.000 đồng.

Tràn lan hàng ‘đội lốt’

Vét sạch bánh kẹo trong siêu thị ngày cuối tuần trước Tết

Trước kỳ nghỉ Tết Nguyên đán Mậu Tuất, người dân đổ xô vào một siêu thị ở Hà Nội mua đồ ngọt về tiếp khách khiến các gian bán bánh kẹo không kịp bổ sung hàng trưng bày.

Tại siêu thị Big C trên địa bàn thành phố Hà Nội, dù có khoảng 500 quầy thu ngân nhưng luôn trong tình trạng quá tải. Nhiều khách hàng đợi hơn nửa giờ đồng hồ mới đến lượt.
 Tại siêu thị Big C trên địa bàn thành phố Hà Nội, dù có khoảng 500 quầy thu ngân nhưng luôn trong tình trạng quá tải. Nhiều khách hàng đợi hơn nửa giờ đồng hồ mới đến lượt.
Siêu thị mở cửa đến 12h đêm để phục vụ khách hàng sắm Tết Nguyên đán.
 Siêu thị mở cửa đến 12h đêm để phục vụ khách hàng sắm Tết Nguyên đán.
Ngày thứ bảy cuối cùng của năm cũ, nhiều gia đình tranh thủ đi mua các món đồ cho ngày Tết bế theo cả trẻ nhỏ.
 Ngày thứ bảy cuối cùng của năm cũ, nhiều gia đình tranh thủ đi mua các món đồ cho ngày Tết bế theo cả trẻ nhỏ.
Nhiều chương trình khuyến mãi, giảm giá các sản phẩm Tết nhằm thu hút khách hàng đến với thương hiệu của mình.
 Nhiều chương trình khuyến mãi, giảm giá các sản phẩm Tết nhằm thu hút khách hàng đến với thương hiệu của mình.
Các gian hàng bánh kẹo, nước giải khát, đồ khô luôn chật kín người mua sắm cho Tết Mậu Tuất.
 Các gian hàng bánh kẹo, nước giải khát, đồ khô luôn chật kín người mua sắm cho Tết Mậu Tuất.
Những sản phẩm như đồng tiền vàng, thỏi vàng khối to… thu hút nhiều khách hàng. “Sản phẩm chất lượng tốt, giá cả phải chăng nên được nhiều khách hàng tin mua. Chúng tôi liên tục phải bày hàng lên kệ”, một nhân viên nói.
 Những sản phẩm như đồng tiền vàng, thỏi vàng khối to… thu hút nhiều khách hàng. “Sản phẩm chất lượng tốt, giá cả phải chăng nên được nhiều khách hàng tin mua. Chúng tôi liên tục phải bày hàng lên kệ”, một nhân viên nói.
Chocolate cháy hàng, chỉ còn một vài loại. “Sắp đến ngày Valentine nên mình muốn mua một chút bánh để tặng bạn nhưng đến đây còn rất ít, chắc mình phải ghé nơi khác mua”, Quỳnh Chi (Đống Đa) chia sẻ.
 Chocolate cháy hàng, chỉ còn một vài loại. “Sắp đến ngày Valentine nên mình muốn mua một chút bánh để tặng bạn nhưng đến đây còn rất ít, chắc mình phải ghé nơi khác mua”, Quỳnh Chi (Đống Đa) chia sẻ.
Một vài mặt hàng có thương hiệu cũng chỉ còn vài hộp trên giá.
 Một vài mặt hàng có thương hiệu cũng chỉ còn vài hộp trên giá.
Khu vực bày bán các loại kẹo cân có giá từ 30.000 đồng luôn tấp nập người mua.
 Khu vực bày bán các loại kẹo cân có giá từ 30.000 đồng luôn tấp nập người mua.
Chị Quách Thị Hiểu (Thanh Xuân) chọn hạt bí, hạt dẻ, nho khô để bày Tết: “Trừ những mặt hàng khuyến mãi, nhìn chung tôi thấy giá cả không có nhiều thay đổi, có sản phẩm được giảm giá nhưng cũng có sản phẩm tăng. Tôi đã mua khoảng 4 triệu tiền hàng và sẽ phải quay lại mua thêm một ít đồ nữa”.
 Chị Quách Thị Hiểu (Thanh Xuân) chọn hạt bí, hạt dẻ, nho khô để bày Tết: “Trừ những mặt hàng khuyến mãi, nhìn chung tôi thấy giá cả không có nhiều thay đổi, có sản phẩm được giảm giá nhưng cũng có sản phẩm tăng. Tôi đã mua khoảng 4 triệu tiền hàng và sẽ phải quay lại mua thêm một ít đồ nữa”.
Bên cạnh bánh kẹo thì quầy hoa quả cũng được nhiều khách hàng chọn mua.
 Bên cạnh bánh kẹo thì quầy hoa quả cũng được nhiều khách hàng chọn mua. 
Quầy dâu tây chỉ còn vài hộp. “Mình mua hoa quả vừa để biếu vừa để ăn Tết, giá cả cũng tương đối dễ chịu”.
 Quầy dâu tây chỉ còn vài hộp. “Mình mua hoa quả vừa để biếu vừa để ăn Tết, giá cả cũng tương đối dễ chịu”.
Khu vực ăn uống không còn chỗ trống.
 Khu vực ăn uống không còn chỗ trống.
Trong khi đó, mặt hàng rau củ luôn đầy ắp các sản phẩm tươi ngon lại ít nhận được sự quan tâm của khách hàng.
 Trong khi đó, mặt hàng rau củ luôn đầy ắp các sản phẩm tươi ngon lại ít nhận được sự quan tâm của khách hàng.
Các gian hàng đồ gia dụng cũng trong tình trạng tương tự.
 Các gian hàng đồ gia dụng cũng trong tình trạng tương tự.

Bánh kẹo, mứt tết "ba không" đổ bộ chợ Sài Gòn

Các loại bánh kẹo, mứt tết, dưa hành… “ba không”-không nhãn hiệu, không thương hiệu, không hạn sử dụng, có giá cực “bèo” từ vài ngàn đến vài chục ngàn đồng, được bày bán ở nhiều chợ lẻ, các con hẻm lớn nhỏ ở TPHCM.

Tại chợ Bình Tây (quận 6), dù là giữa trưa nhưng vẫn nườm nượp người mua, kẻ bán. Bánh kẹo, mứt Tết, hoa trái sấy khô… chất thành đống, bày ngay lối đi để người mua dễ lựa chọn. Nhiều mặt hàng không có nhãn mác, chỉ có vài dòng về tên sản phẩm do chủ hàng viết lên.
Bánh kẹo, mứt tết "ba không" có mặt ở các chợ Sài Gòn.
Bánh kẹo, mứt tết "ba không" có mặt ở các chợ Sài Gòn. 
Tiếp thị đủ loại mứt bí, mứt dừa, mứt thơm, mứt chùm ruột… được đóng sẵn trong các bịch rất sơ sài, nhân viên sạp bánh mứt chào mời: “Hôm nay ngày cuối tụi em xả hàng nên đồng giá 75.000 đồng/kg. Đây đều là hàng mới, tụi em “xả” để kích sức mua. Chị mua nhiều còn được khuyến mãi thêm”.
Nhiều loại mứt ở đây có dấu hiệu chảy nước, đường không còn bám vào cọng mứt. Nhân viên giải thích "do nắng nóng nên vậy, mua về để nơi thoáng mát, đường khô trở lại ngay".
Nhiều loại mứt tết, hạt khô đựng trong các bọc nhựa, khong hề có nhãn mác.
Nhiều loại mứt tết, hạt khô đựng trong các bọc nhựa, khong hề có nhãn mác. 

Tin mới

Giá vàng hôm nay 25/02: Vàng nhẫn tăng vọt?

Giá vàng hôm nay 25/02: Vàng nhẫn tăng vọt?

Giá vàng hôm nay 25/02 trên thị trường trong nước, quốc tế như thế nào? Giá vàng SJC, giá vàng 9999, giá vàng DOJI, giá vàng PNJ, giá vàng 24k, giá vàng 18k ra sao… sẽ được Tri thức và Cuộc sống cập nhật liên tục.