Cù lao Tân Qui nằm ở địa bàn xã An Phú Tân, huyện Cầu Kè (tỉnh Trà Vinh) là nơi duy nhất ở miền Tây được biết đến với tên gọi xứ sở ve sầu. Sở dĩ có tên gọi như vậy là vì nơi đây có nhiều đàn ve sầu sống tập trung ở các vườn cây ăn trái.

Ve sầu là một loài côn trùng chỉ xuất hiện nhiều vào mùa hè (cuối tháng 2 đến khoảng tháng 5 âm lịch) hàng năm. Người dân thường không bắt ve trưởng thành lâu ngày chế biến món ăn mà chỉ bắt khi nó ở giai đoạn nhộng (thân mềm, màu xanh) để chế biến. Nhộng ve sầu được xem như là một đặc sản quý hiếm.

Khi vừa lột xác, nhộng ve có thân rất mềm nên dễ bị các loài côn trùng khác tấn công. Lúc này, nhộng ve có màu xanh và độ phản chiếu rất cao.

Ấu trùng ve sầu sống ở dưới đất, hút nhựa rễ cây sống, đến mùa, vào ban đêm, ấu trùng sẽ chui lên mặt đất, bò lên thân cây cách mặt đất từ 0,5 - 1m rồi dừng lại, tiến hành lột xác trở thành nhộng ve (quá trình lên khỏi mặt đất và tiến hành lột xác diễn ra từ 1 – 2 giờ). Sau đó, nhộng ve sẽ lớn dần và bay lên sống trên tán cây (đời sống ve sầu trên cây chỉ kéo dài khoảng từ 40 đến 60 ngày).

Ông Nguyễn Văn Phụ - Chủ tịch Hội Nông dân xã An Phú Tân cho biết, ve sầu chỉ chọn vườn măng cụt hoặc chôm chôm để sinh sống. Bởi 2 loại cây trồng trên được bố trí bờ liếp cao, không bị ngập úng khi vào mùa mưa. Theo đó, các ấu trùng ve có nơi trú ẩn và tồn tại nhiều năm dưới lòng đất.

“Ve sầu có 3 lần lột xác trong đêm, từ 7-8 giờ, từ 9-10 giờ và từ 1-2 giờ sáng. Vì vậy, để bắt được nhộng ve, tức là loại ngon nhất, người dân phải canh đúng thời gian trên đi ra vườn bắt nhanh, nếu không nhộng ve sẽ phát triển nhanh đôi cánh, bay lên tán lá khó bắt. Do đầu mùa nên ve rất hiếm, từ 4.000-5.000m2 vườn cây ăn trái mới có thể bắt được khoảng 1 kg nhộng ve sầu” – ông Phụ nói.

Sau khi bắt về, người dân ngâm ve vào nước ấm pha muối để tách sạch chất mủ cây, ngắt bỏ cánh rồi nêm gia vị và chế biến món ăn.

Cũng theo ông Phụ, nhà người dân nào có vườn măng cụt hoặc chôm chôm, tối đến đều chuẩn bị đồ nghề (đèn pin) đi bắt ve về chế biến thành những món ăn trong nhà. Hiện cũng có nhiều hộ chuyên đi bắt ve sầu để bán cho các thương lái.

Ve sầu hiện có giá từ 300.000 – 400.000 đồng/kg trong khi đó khoảng 5 năm trước loại ve này chỉ có giá khoảng 50.000 đồng/kg. Do đầu mùa ve, mưa chưa xuất hiện nên nguồn ve sầu ít, không đủ cung cấp cho các nhà hàng, thành phố.

Ngon – Sạch – Lạ xin gửi đến bạn đọc hình ảnh "săn" nhộng ve sầu ở cù lao Tân Qui:

Để dễ tìm bắt nhộng ve, người dân thường dùng đèn pin chiếu vào thân cây. Ve sầu có đầu to, không chích hoặc cắn và vô hại đối với con người. Ve sầu đực có khả năng tạo ra âm thanh nghe inh ỏi suốt mùa hè.

Trung bình mỗi gốc cây thường có từ 3 – 5 con ve lột xác.

Nhộng ve sầu được chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn, giàu chất dinh dưỡng và hợp khẩu vị nhiều người như: rang, chiên bột, xào gốc hành (hoặc củ hành), nấu cháo nước cốt dừa…

Không chỉ dùng trong bữa cơm gia đình dân dã, nhộng ve sầu còn là món đặc sản tại nhiều nhà hàng ở miền Tây. Khi thưởng thức món ăn được chế biến từ nhộng ve, người ăn cảm nhận hương vị thơm thơm từ sữa, không dai như món ăn được chế biến từ các loài côn trùng khác như dế, đuông dừa…