Theo New York Times, một đoàn xe caravan, quá nửa là người Honduras hướng về phía Bắc từ Mexico đến Mỹ. Đây là phương thức nhập cư trái phép vào Mỹ mới nhất, nhằm đối phó với chính sách hà khắc của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Dân nhập cư chủ yếu đến từ các nước Trung Mỹ, họ tận dụng lợi thế số đông để có thể tự bảo vệ nhau khỏi các mối nguy hiểm.

Tình trạng người nhập cư theo đoàn xe caravan càng gia tăng. Ảnh: NYT.

Tổng thống Mỹ Donald Trump ngay lập tức đưa ra tối hậu thư cho chính quyền Guatemala, Honduras, El Salvador rằng nước Mỹ sẽ cắt hẳn viện trợ nếu các nước này không thể giải quyết vấn đề một cách thỏa đáng. Đồng thời, nước Mỹ sẽ đóng cửa biên giới Tây Nam Mexico nếu cần thiết.

"Tôi phải nhấn mạnh rằng Mexico buộc phải tìm ra giải pháp chấm dứt tình trạng này. Nếu họ không thể làm gì, tôi buộc phải sử dụng quân đội Mỹ đóng cửa biên giới phía Nam", Tổng thống Trump nói trên Twitter cá nhân.

Caravan nhập cư là gì?

Bản chất của caravan là những đoàn xe hội tụ người đam mê xe, hoặc có chung sở thích, cùng thực hiện những chuyến hành trình dài, thậm chí xuyên quốc gia. Hành trình này có thể kéo dài nhiều ngày, nhiều tháng, dừng chân ở nhiều chặng và có các hoạt động vui chơi bên lề.

Tuy nhiên, caravan nhập cư là một khái niệm rất mới mẻ mà ít ai nghĩ tới. Đoàn caravan di cư vừa hình thành vào cuối tuần trước tại San Pedro Sula, một thành phố miền bắc Honduras có tỷ lệ tội phạm cao nhất nước. Ban đầu, đoàn caravan chỉ có 200 người, một con số vừa phải như những đoàn khác trong quá khứ. Nhưng lần này, sau khi vượt qua biên giới Guatemala, con số tăng lên đến 1.000 người.

Trong tuần này, con số dân nhập cư tham gia đoàn caravan càng gia tăng. Tính đến nay, con số này là 4.000 người cùng nhiều nhóm nhỏ theo các hướng khác nhau về biên giới Mỹ-Mexico.

Chính phủ các nước có các động thái khác nhau trước dòng người nhập cư. Ảnh: NYT.

Giống như hàng trăm ngàn người di cư đã rời khỏi Trung Mỹ trong những năm gần đây, đa phần người tham gia đoàn caravan đều có một cuộc sống mới ở Mỹ. Nhiều người nói rằng họ không thể sống nổi ở Honduras bởi lương thấp, thất nghiệp và dịch vụ công kém. Vì thế, đoàn caravan là một dịp tốt để họ tìm kiếm một miền đất hứa.

Các nhóm hoạt động nhân quyền thường sử dụng các đoàn caravan làm phương tiện thu hút giới truyền thông giúp đỡ dân nhập cư. Tuy nhiên, hiện không có nhóm nào tuyên bố trách nhiệm tổ chức đoàn caravan tuần này.

Vì sao Mỹ phản ứng gay gắt?

Cuộc chiến chống nhập cư vốn gắn liền với hình ảnh của tổng thống Mỹ đương nhiệm. Ông Donald Trump từng mong muốn xây dựng bức tường bao bọc biên giới Mexico nhưng phải dừng lại vì không đủ điều kiện tài chính.

Tuy nhiên, nỗ lực của ông cũng được đền đáp. Trong năm 2017, tỷ lệ nhập cư bất hợp pháp thấp kỷ lục trong vòng 40 năm trở lại đây. Đầu năm nay, chính nhờ những đoàn caravan, số lượng dân nhập cư bắt đầu tăng trở lại. Đoàn caravan từ tháng 9 nổ phát súng đầu tiên cho làn sóng dân nhập cư mong muốn xin tị nạn vào Mỹ.

Những đoàn xe như thế này đang tìm cách vào địa phận nước Mỹ. Ảnh: NYT.

Chỉ vài tuần nữa, cuộc bầu cử tổng thống sẽ bước vào giai đoạn quan trọng. Ông Trump lo ngại đoàn caravan lần này "lành ít dữ nhiều". Tổng thống Trump cảnh báo giới chức các nước Trung Mỹ rằng làn sóng tội phạm sẽ đổ qua biên giới đe dọa công dân Mỹ. Đồng thời, người dân nhập cư vốn không có giấy tờ sẽ gia tăng tỷ lệ thất nghiệp, kinh tế bất ổn.

Honduras và Mexico ra quân ngăn chặn

Sau khi nghe những lời đe dọa từ Tổng thống Mỹ Donald Trump, Tổng thống Juan Orlando Hernández của Honduras đã triển khai lực lượng an ninh ngăn chặn người có ý định tham gia di cư. Chính phủ Honduras cũng kêu gọi các công dân không tham gia đoàn caravan.

Trong khi đó, chính phủ Guatemala đã bắt giữ một cựu nghị sĩ Honduras đang đi cùng đoàn caravan, cáo buộc ông không tuân thủ các quy định nhập cư.

Ông Trump đe dọa sẽ cắt viện trợ hoặc đóng cửa biên giới nếu cần thiết. Ảnh: GettyImage.

Trong khi đó, Tổng thống Jimmy Morales của Guatemala bác bỏ các mối đe dọa của ông Trump, nói với các phóng viên rằng ông đã từ chối những ràng buộc về viện trợ nước ngoài. Ông cũng cho biết ông đã nói chuyện với người đồng cấp Honduras của mình, Tổng thống Juan Orlando Hernández, về việc đảm bảo an toàn của những người di cư nếu họ muốn trở về nhà, Reuters đưa tin.

Tại Mexico, chính phủ đã triển khai khoảng 700 sĩ quan cảnh sát quốc gia đến biên giới phía nam. Giới chức nước này đưa ra nhiều lời cảnh báo những người tham gia đoàn caravan rằng đây là hành động nhập cư trái pháp luật.

Điều gì sẽ xảy ra tiếp theo?

Theo New York Times, Chính quyền nhập cư Mexico khẳng định những người nhập cư có giấy tờ hợp lệ và thị thực sẽ được phép vào. Còn những người cố gắng nhập cảnh bất hợp pháp sẽ bị giam giữ và trục xuất. Những người xin tị nạn hoặc một số hình thức bảo vệ khác có quyền được yêu cầu, nhưng họ sẽ phải chờ trong một trại tập trung trong 45 ngày.

Lực lượng cảnh sát tại Mexico đang làm nhiệm vụ. Ảnh: NYT.

Ngoại trưởng Michael Pompeo đã tới thành phố Panama để gặp Tổng thống Juan Carlos Varela. Sau đó, ông dự định sẽ đến Mexico, nơi ông dự kiến sẽ gặp Chủ tịch Enrique Peña Nieto cùng với các quan chức khác. Vấn đề nhập cư và đoàn caravan chắc chắn sẽ là một trong những vấn đề hàng đầu trong chương trình nghị sự tại Mexico.