Đô đốc Jonathan Greenert - Tư lệnh phụ trách các hoạt động của Hải quân Mỹ nhấn mạnh, Washington cam kết tôn trọng hiệp ước phòng thủ với Philippines và do đó, sẽ đứng về phía nước này trong trường hợp Trung Quốc chiếm quần đảo tranh chấp ở Biển Đông.

AFP dẫn lời ông Greenert trong buổi nói chuyện hôm qua với các sinh viên Học viên Quốc phòng tại Manila cho biết: “Đương nhiên chúng tôi sẽ ủng hộ và giúp đỡ các bạn. Tôi không biết sự giúp đỡ ấy cụ thể sẽ là gì. Ý tôi là chúng tôi có nghĩa vụ phải làm vậy, vì có một hiệp ước giữa chúng ta".

Đô đốc Mỹ Jonathan Greenert.

Tuyên bố của Đô đốc Greenert phản ánh thái độ ủng hộ mạnh mẽ nhất của Washington đối với Manila, trong bối cảnh Trung Quốc ngày càng đẩy mạnh việc khẳng định và củng cố các yêu sách chủ quyền với hầu hết Biển Đông. Mỹ và Philippines có Hiệp ước ràng buộc bảo vệ lẫn nhau trong trường hợp bị nước ngoài tấn công được ký năm 1951.

Dù Mỹ luôn khẳng định không đứng về bên nào liên quan đến tranh chấp chủ quyển Biển Đông giữa Trung Quốc và một số thành viên thuộc Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) nhưng ông Greenert cho biết, ông muốn gửi “thông điệp rõ ràng, mạnh mẽ tới Bắc Kinh rằng, các hành vi hung hăng vượt ra ngoài quy tắc quốc tế đều đi ngược lại với trật tự".

"Các bạn có thể thấy, tuyên bố của các nhà hoạch định chính sách nước tôi chính xác là đi theo hướng này. Và các bạn sẽ chứng kiến điều này nhiều hơn nữa từ chúng tôi", Đô đốc Greenert nhấn mạnh, đồng thời tiết lộ Hải quân Mỹ sẽ tăng cường sự hiện diện tại Thái Bình Dương từ mức hiện tại khoảng 50-60 tàu vào năm 2020.

Ngoài ra, ông Greenert cũng ca ngợi nỗ lực kiện Trung Quốc ra tòa án trọng tài quốc tế để bác bỏ các yêu sách của nước này đối với hầu hết Biển Đông của Philippines là “một ý tưởng tuyệt vời”. Theo đó, Đô đốc Greenert cũng kêu gọi Manila quyết tâm "theo đuổi vụ việc và biến nó thành hiện thực", bất chấp việc Bắc Kinh từ chối ra tòa.

Mới đây, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry cũng khẳng định cam kết bảo vệ Nhật Bản trước các nguy cơ bị tấn công, kể cả trong vấn đề quần đảo tranh chấp với Trung Quốc trên biển Hoa Đông hôm 7/2.

Ông Kerry đang có chuyến công du tại ba nước châu Á là Hàn Quốc, Trung Quốc và Indonesia. Chuyến đi này của ngoại trưởng Mỹ, cũng như kế hoạch thăm 4 nước châu Á của Tổng thống Barack Obama vào tháng 4 tới, được cho là có ý nghĩa chiến lược đặc biệt quan trọng, nhằm củng cố lòng tin của các nước đồng minh trước chính sách "xoay trục" về châu Á - Thái Bình Dương của Washington.