Thông tin trên Cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp cho thấy, Công ty CP Xi Măng Hạ Long được thành lập vào ngày 20/4/2003, có địa chỉ đăng ký kinh doanh tại xã Thống Nhất, TP Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh. Tổng Giám đốc công ty kiêm người đại diện pháp luật là ông Hoàng Anh Đức. Doanh nghiệp này có tiền thân là Ban quản lý Dự án nhà máy xi măng Hạ Long, thuộc Tổng Công ty Xi măng Việt Nam (Vicem), hoạt động chính trong lĩnh vực sản xuất xi măng, vôi và thạch cao.

Được biết, Công ty CP Xi măng Hạ Long (Vicem Hạ Long) là bên mời thầu sử dụng lượng ngân sách rất lớn. Theo dữ liệu từ hệ thống mạng đấu thầu cho thấy, tính từ năm 2017 đến nay, chủ đầu tư này đã thực hiện mời thầu 405 gói, công bố kết quả lựa chọn nhà thầu của 260 gói. Tổng giá trị theo gói thầu có kết quả lựa chọn nhà thầu hợp lệ là hơn 5.770 tỷ đồng, trong đó tổng giá trị trúng thầu là hơn 5.173 tỷ đồng, tỷ lệ tiết kiệm đạt 10,34%.

Nhà máy xi măng Hạ Long (ảnh: Vicem Hạ Long).

Theo các chuyên gia đấu thầu, mục đích của của đấu thầu là nhằm góp phần thiết lập môi trường minh bạch, cạnh tranh cho các hoạt động đấu thầu, tạo cơ sở để chủ đầu tư lựa chọn được nhà thầu có đủ năng lực, kinh nghiệm cung cấp hàng hóa, dịch vụ, xây lắp công trình… một cách hiệu quả và tiết kiệm ngân sách. Trong đó, tỷ lệ tiết kiệm sau đấu thầu được hiểu là một thước đo đánh giá hiệu quả kinh tế, hiệu quả chi tiêu ngân sách của mỗi địa phương, đơn vị trong công tác đấu thầu. Theo đó, tỷ lệ tiết kiệm càng cao thì càng có lợi cho ngân sách Nhà nước. Tuy nhiên, ghi nhận cho thấy, rất nhiều gói thầu tại Vicem Hạ Long có tỷ lệ tiết kiệm thấp, thậm chí sát mức 0%.

Theo tìm hiểu ngẫu nhiên 16 gói thầu từ tháng 12/2019 - 7/2022 tại Vicem Hạ Long, thì cả 16/16 gói thầu có tỷ lệ tiết kiệm dưới 1%, trong đó, 8 gói thầu tiết kiệm "0 đồng", các gói còn lại có tỷ lệ tiết kiệm sát mức 0%. Tổng giá trị trúng thầu của 16 gói thầu này là hơn 1.883 tỷ đồng, tuy nhiên, tiền tiết kiệm chỉ đạt hơn 4,991 tỷ đồng, đạt tỷ lệ tiết kiệm 0,26%.

Cụ thể, ngày 20/7/2022, ông Hoàng Anh Đức, Tổng Giám đốc Vicem Hạ Long ký quyết định phê duyệt cho Công ty CP Đại lý Vận tải biển Hoàng Long trúng gói thầu Dịch vụ vận chuyển clinker vào Công ty TNHH MTV xi măng Hạ Long và vận chuyển clinker vào các trạm nghiền của Công ty CP Xi măng Hà Tiên 1 với giá trúng thầu là 199,624 tỷ đồng (gói thầu có giá dự toán cũng là 199,624 tỷ đồng), đạt tỷ lệ tiết kiệm bằng 0.

Cùng đó, ngày 18/4/2022, tại gói thầu Cung cấp đất giàu sắt (Laterite) phục vụ sản xuất, ông Hoàng Anh Đức, Tổng Giám đốc Vicem Hạ Long tiếp tục phê duyệt lựa chọn Công ty TNHH Đầu tư Hòa Bình là đơn vị trúng thầu với giá 23,091 tỷ đồng. Nhà thầu chào thầu chính xác 100% so với giá dự toán, đồng nghĩa với việc không tiết kiệm được đồng nào cho ngân sách.

Hay, ngày 31/3/2022, ông Mai Hồng Hải, Chủ tịch HĐQT Vicem Hạ Long đã ký phê duyệt gói thầu Cung cấp than cám phục vụ sản xuất, Công ty CP Năng lượng và Môi trường VICEM trúng thầu với giá 733,238 tỷ đồng, bằng giá dự toán gói thầu, tỷ lệ tiết kiệm 0%.

Tương tự, kịch bản “tiết kiệm 0 đồng” tiếp tục được lặp lại ở cả các gói thầu khác tại Vicem Hạ Long. Đơn cử, trong tháng 7/2021, vẫn là ông Hoàng Anh Đức, Tổng Giám đốc Vicem Hạ Long ký và ban hành 2 quyết định phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu trúng thầu. Đó là gói thầu Cung cấp thạch cao phục vụ sản xuất, Công ty TNHH đầu tư Vawaz Việt Nam trúng thầu với giá 38,578 tỷ đồng (giá dự toán gói thầu cũng là 38,578 tỷ đồng). Tiếp đó là gói thầu Cung cấp nhiên liệu thay thế phục vụ sản xuất, liên danh Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Môi trường Việt Tiến và Công ty TNHH Thương mại Dịch vụ Hàng hải Seastar có giá trúng thầu khớp với giá dự toán là 20,304 tỷ đồng.

Ngoài ra, nhiều doanh nghiệp “quen mặt” khi dự thầu tại các gói thầu do Vicem Hạ Long làm chủ đầu tư/bên mời thầu luôn đạt tỷ lệ thắng thầu tuyệt đối (100%). Đơn cử như: Công ty TNHH Dịch vụ thương mại và đầu tư Tín Thành Việt Nam tham gia và trúng 11/11 gói thầu; Công ty CP Phát triển vật liệu chịu lửa NOVAREF (trúng 11/11 gói); Công ty TNHH Cơ khí và Thương mại Song Hải (10/10 gói); Công ty CP VICEM Bao Bì Bút Sơn (10/10 gói); Công ty TNHH Thương Mại và Công nghệ Xi măng HILMAQ (9/9 gói); Công ty CP Đức Việt 568 (6/6 gói)...

Mặt khác, trong quá trình hoạt động, Vicem Hạ Long liên tiếp có nhiều giao dịch tín dụng huy động vốn tại các ngân hàng như: Ngân Hàng TMCP An Bình chi nhánh Quảng Ninh; Ngân hàng TMCP Quân đội chi nhánh Mỹ Đình; Ngân Hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam chi nhánh Hạ Long…