Không thể khả thi

Kịch bản thị trường nếu đánh thuế nhà ở thứ hai trở lên đã được nhiều doanh nghiệp đưa ra tại buổi toạ đàm “Hai kịch bản từ việc đánh thuế sở hữu nhà ở thứ 2”. Ông Lê Viết Hải, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Xây dựng Hòa Bình cho biết, nếu đánh thuế nhà ở thứ 2 sẽ giết chết thị trường nhà cho thuê, vì người mua nhà thứ 2 bị đánh thuế thì người ở nhà thuê sẽ phải chịu phần tăng giá, như vậy sẽ rất khó khăn với người thuê nhà ở bởi những người thuê nhà thường là người có thu nhập thấp. 

“Nếu người có một ngôi nhà có diện tích 1.000m2 không bị đánh thuế trong khi người có 2 nhà mỗi nhà 50m2 lại phải đánh thuế thì sẽ vô lý. Còn nếu điều tra, đánh giá từng bất động sản để đánh thuế thì sẽ khó khăn và phức tạp, do đó nếu đánh thuế thì đánh hết”, ông Hải cho hay.

Ông Hải nêu thực tế nếu đánh thuế tất cả bất động sản, những người sở hữu bất động sản có vị trí đẹp giá trị cao mà lại chưa khai thác ngay, nếu bị đánh thuế thì chủ đất sẽ phải trả mức phí thuế hàng năm theo giá trị của nó, do đó họ sẽ phải bán hoặc đưa vào khai thác, đảm bảo phát triển đô thị hợp lý, phù hợp với nhu cầu thị trường hơn.

Đánh thuế nhà thứ hai, thị trường lo trầm lắng.

Cùng chung quan điểm, ông Nguyễn Mạnh Hà – Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam cho rằng, tăng thị phần nhà cho thuê mới quan trọng, giờ đánh nhà thứ 2 thì không còn nhà cho thuê nữa. Hơn nữa, nếu đánh thuế nhà ở thì nên đánh vào giá trị đất, nếu đánh vào giá trị nhà thì tôi sợ sẽ không còn nhà đẹp, bởi chả ai dại gì đầu tư... xịn để chịu thuế cao hơn.

Không chỉ doanh nghiệp trong nước mà các chủ đầu tư nước ngoài cũng e dè. Ông Dennis Ng Teck Yow, Gamuda Land Việt Nam cho rằng, đề xuất đánh thuế với những người sở hữu bất động sản thứ 2 được thông qua, điều này sẽ làm những nhà đầu tư nước ngoài khá e dè khi đầu tư vào thị trường bất động sản Việt Nam. Do đó, nguồn thu bất động sản từ người nước ngoài sẽ có xu hướng giảm thiểu, ảnh hưởng đến nguồn thu ngân sách nhà nước từ thị trường bất động sản trọng yếu.

Ở phía đơn vị nghiên cứu thị trường, ông Matthew Powell - Giám đốc Savills Hà Nội cho rằng việc giao dịch nhà ở vẫn ở mức ổn định, chưa phải tăng trưởng quá mạnh. Khi mà áp dụng đánh thuế bất động sản thứ hai thị trường sẽ làm giảm cầu, giảm sức mua của nhà đầu tư.

Vội vã học hỏi Singapore?

Nhiều ý kiến về vấn đề đánh thuế nhà thứ hai đã được các chuyên gia thẳng thắn chia sẻ. GS Đặng Hùng Võ – nguyên Thứ trưởng Tài nguyên Môi trường cho biết: “Chúng ta đang vội vã học hỏi Singapore trong đánh thuế nhà ở thứ hai, tuy nhiên ở nước này, nhà ở cùng một nguồn cung, do đó Chính phủ mới có thể áp thuế. Một số nước đánh thuế đất, một số nước khác gói cả đất và nhà thành một gói bất động sản để đánh thuế theo giá trị”.

Theo ông Võ, trong mọi sách giáo khoa về thuế, không có sách nào viết về đánh thuế nhà ở thứ 2, chỉ có đánh thuế nhà hay không đánh thuế nhà. Nếu đánh thuế nhà thứ nhất hay thứ hai thì phải có đơn vị nhà giống nhau, bởi sẽ là bất hợp lý nếu một biệt thự là nhà thứ nhất không bị đánh thuế nhưng nhà thứ 2 mua tạm cái nhà cấp 4 thì lại bị đánh thuế. Do đó, nếu đánh thuế thì phải có đơn vị diện tích đánh thuế cụ thể. 

Nhiều người đang sở hữu nhiều bất động sản bỏ hoang.

Ông Vũ Văn Phấn - Phó Cục trưởng Cục quản lý nhà và thị trường bất động sản, Bộ Xây dựng cũng cho rằng, trong luồng phải cải cách thuế hiện nay thay vì đánh thuế nhà ở thứ 2 trở lên, trước mắt nên tập trung vào cải cách thuế sử dụng đất phi nông nghiệp theo hướng đánh thuế cao để tránh tình trạng đầu cơ, bởi hiện nay thuế sử dụng đất phi nông nghiệp đang rất thấp (ở Việt Nam là 0,03%, trong khi các nước khác là 1%).

Ông Nguyễn Văn Phụng, Vụ trưởng Vụ Quản lý thuế DN lớn, Tổng Cục Thuế thừa nhận, các cơ quan liên quan như tài nguyên và môi trường, thuế chưa thực hiện liên thông về quản lý đất, nhà... Hiện nay đang kêu gọi thực hiện Chính phủ điện tử, do đó rất mong doanh nghiệp và người dân chia sẻ thông tin để có thể công khai minh bạch thông tin nhưng thực tế triển khai còn nhiều khó khăn. 

“Tôi cho rằng chúng ta cần làm tốt Thuế đất sử dụng phi nông nghiệp và xem xét những điều không hợp lý thì sửa đổi cho phù hợp, bởi khi chưa quản lý được thì đánh thuế chưa thể đúng mục tiêu. Nếu quản lý chưa được mà đã đưa ra thông điệp sớm thì sẽ có khả năng gây xáo trộn thị trường”, ông Phụng nêu ý kiến.

Vụ trưởng Vụ Quản lý thuế Doanh nghiệp lớn,Tổng Cục thuế cho biết thêm: “Chúng ta hãy bình tĩnh rằng đánh thuế nhà ở thứ 2 trở lên mới chỉ là ý tưởng của nhóm nghiên cứu Bộ Tài chính, phải mất nhiều thời gian nữa mới có thể ban hành một chính sách thuế hoàn chỉnh”.