Chiều 11/10, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm cấp quyền lựa chọn sử dụng biển số ô tô thông qua đấu giá.

Trình bày tờ trình của Chính phủ, Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Văn Long cho biết, Chính phủ đưa ra 5 chính sách, trong đó quy định biển số đưa ra đấu giá là biển số ô tô cấp cho tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân (nền màu trắng, chữ và số màu đen) trong kho biển số chưa được đăng ký.

Giá khởi điểm của một biển số đưa ra đấu giá là mức lệ phí đăng ký cao nhất đang áp dụng tại địa phương nhân với hệ số. Cụ thể, với vùng 1 (Hà Nội, TP.HCM), mức khởi điểm là 40 triệu đồng; vùng 2 (các địa phương còn lại) có mức 20 triệu đồng.

Quyền và nghĩa vụ của người trúng đấu giá được quy định trong dự thảo theo hướng xác định rõ các nhóm quyền và nghĩa vụ đảm bảo các quyền cơ bản cho người trúng đấu giá. Đồng thời phải bảo đảm các quyền và nghĩa vụ cho người trúng đấu giá sau khi hết thời gian thí điểm. Người trúng đấu giá được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt kết quả trúng đấu giá biển số ô tô; được gắn vào phương tiện giao thông của cá nhân, tổ chức.

Khi chuyển nhượng xe, người trúng đấu giá được quyền giữ lại biển số trúng đấu giá để đăng ký cho xe khác; không được phép chuyển nhượng, cho tặng, thừa kế biển số trúng đấu giá.

Người trúng đấu giá biển số ô tô được quyền chuyển nhượng, cho tặng, thừa kế xe có gắn biển số trúng đấu giá như quy định hiện hành (biển số theo xe) nhưng người được chuyển nhượng, cho tặng, thừa kế xe có gắn biển số trúng đấu giá không được quyền giữ lại biển số để đăng ký cho xe khác hoặc chuyển nhượng, cho tặng, thừa kế biển số trúng đấu giá cho người khác.

Thứ trưởng Bộ Công an cho biết, điểm mới của dự thảo lần này là “các khoản thu từ đấu giá thuộc nguồn thu của ngân sách nhà nước trung ương hưởng 100% theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước” không phải theo theo tỷ lệ 70% nộp vào ngân sách Trung ương, 30% phân bổ cho ngân sách địa phương như trước.

Đây cũng là kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại kỳ họp trước và Bộ Công an đã tiếp thu, chỉnh sửa chính sách này theo hướng số tiền thu được từ đấu giá biển số sau khi trừ các khoản chi phí tổ chức đấu giá theo quy định, sẽ nộp toàn bộ vào ngân sách Trung ương.

So với quy định hiện hành, chính sách này không trái với Luật Ngân sách Nhà nước 2015 nên Bộ Công an đề xuất quy định tại dự thảo Nghị định của Chính phủ quy định chi tiết và biện pháp hướng dẫn thi hành Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm cấp quyền lựa chọn sử dụng biển số ô tô thông qua đấu giá. 

Báo cáo thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng an ninh Lê Tấn Tới nhận định, việc cấp quyền sử dụng biển số xe ô tô thông qua đấu giá nhằm đáp ứng nhu cầu của một bộ phận không nhỏ người mua xe muốn sở hữu biển số xe theo mong muốn cá nhân.

Việc này cũng nhằm bảo đảm chặt chẽ, hiệu quả công tác quản lý phương tiện giao thông đường bộ; tăng nguồn thu cho ngân sách nhà nước và tránh dư luận xã hội cho rằng có sự thiếu minh bạch, có hành vi trục lợi trong việc cấp biển số xe, nhất là có nhiều xe ô tô giá trị cao, “xe sang” thường hay có “biển số đẹp”.

Cơ quan thẩm tra cũng lưu ý, việc quy định giá khởi điểm khác nhau giữa Vùng 1 và Vùng 2 không có ý nghĩa khi người tham gia đấu giá trên phạm vi toàn quốc, không giới hạn và phân biệt giữa 2 vùng. Vì vậy, thường trực Ủy ban Quốc phòng An ninh đề xuất áp dụng thống nhất một mức giá khởi điểm trên toàn quốc là 40 triệu đồng.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cũng đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu một mức giá để áp dụng toàn quốc khi đấu giá trực tuyến. Mức giá này cần phù hợp để thu hút người dân tham gia đấu giá.

Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh: “Việc đấu giá nhằm khai thác kho số và đáp ứng một phần nguyện vọng chính đáng của người dân, chứ không phải mục tiêu duy nhất là thu tiền. Do đó, Chính phủ nên nghiên cứu một mức giá khởi điểm phù hợp, không cao quá để tạo sự hấp dẫn”.

Theo Chủ tịch Quốc hội, dự thảo Nghị quyết chỉ nên thể hiện các nguyên tắc lớn, còn lại giao Chính phủ quy định và thực hiện. 

Theo nghị quyết được Quốc hội thông qua, từ 1/7/2023, việc đấu giá biển số ôtô chính thức được thí điểm trên toàn quốc. Mức giá khởi điểm là 40 triệu đồng, tiền đặt trước bằng giá khởi điểm của một biển số xe đưa ra đấu giá với bước giá là 5 triệu đồng và đấu giá chỉ áp dụng với biển xe nền màu trắng, chữ và số màu đen (trừ biển số cấp cho ôtô của doanh nghiệp quân đội làm kinh tế; ôtô của dự án, tổ chức kinh tế liên doanh với nước ngoài; ôtô của tổ chức, doanh nghiệp nước ngoài, cơ quan đại diện ngoại giao, đại diện lãnh sự... hoạt động trên lãnh thổ Việt Nam).

Số tiền thu từ đấu giá biển số xe ôtô sau khi trừ các khoản chi phí tổ chức đấu giá được nộp vào ngân sách trung ương theo quy định của pháp luật về ngân sách nhà nước. Chính phủ cũng đưa ra những quy định cụ thể về việc quản lý, sử dụng số tiền thu được từ đấu giá biển số xe ôtô.

Hình thức đấu giá là đấu giá trực tuyến. Phương thức đấu giá là phương thức trả giá lên. Chính phủ sẽ quy định trình tự, thủ tục đấu giá biển số xe ôtô. Theo đó, Bộ Công an, các tổ chức đấu giá tài sản có trách nhiệm phải công khai biển số ôtô chưa đăng ký, dự kiến cấp mới. Tổ chức, cá nhân được lựa chọn biển số xe của tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương để đăng ký tham gia đấu giá. Biển số xe không được lựa chọn để đấu giá hoặc đấu giá không thành được chuyển ngay vào hệ thống đăng ký, quản lý xe để đăng ký theo quy định.

Người trúng đấu giá cũng được giữ lại biển số xe ôtô trúng đấu giá trong trường hợp xe ôtô bị mất, hư hỏng không thể sử dụng được hoặc được chuyển nhượng, trao đổi, tặng cho để đăng ký cho xe khác thuộc sở hữu của mình trong thời hạn 12 tháng kể từ thời điểm xe ô tô bị mất, hư hỏng không thể sử dụng được hoặc được chuyển giao quyền sở hữu. Được cấp lại biển số xe ôtô trúng đấu giá, văn bản xác nhận biển số xe ôtô trúng đấu giá khi bị mất, bị mờ, hỏng.

Nhưng người trúng đấu giá không được chuyển nhượng, trao đổi, tặng cho, để thừa kế biển số xe trúng đấu giá, trừ trường hợp chuyển nhượng, trao đổi, tặng cho, để thừa kế xe gắn biển số trúng đấu giá. Trong quá trình thí điểm, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ, Bộ Công an theo dõi, có phương án giải quyết những vấn đề phát sinh để bảo đảm cho việc tổ chức thực hiện nghị quyết được hiệu quả.

Trong trường hợp khi hết thời hạn mà chỉ có một người đăng ký tham gia đấu giá hoặc có nhiều người đăng ký tham gia đấu giá nhưng chỉ có một người tham gia đấu giá, biển số ôtô đưa ra đấu giá được chuyển nhượng cho người đó.

Bên cạnh đó, người trúng đấu giá biển số xe ôtô có những quyền được quy định tại nghị quyết như sau: Được cấp văn bản xác nhận biển số xe ôtô trúng đấu giá sau khi nộp đủ số tiền trúng đấu giá; Được đăng ký biển số xe ôtô trúng đấu giá gắn với xe ôtô thuộc sở hữu của mình tại cơ quan công an nơi quản lý biển số xe ôtô trúng đấu giá hoặc nơi người trúng đấu giá đăng ký thường trú, đặt trụ sở.