Thạc sĩ văn hóa Nguyễn Đức Hiển, Viện nghiên cứu Văn hóa tín ngưỡng Việt Nam cho biết, Rằm tháng Giêng (còn gọi là Tết Nguyên tiêu) diễn ra vào 15/1 âm lịch hằng năm là dịp lễ vô cùng quan trọng của người Việt.

Theo quan niệm của người Việt, phàm làm bất kỳ điều gì hễ đầu xuôi thì đuôi lọt. Vì thế, ngày rằm đầu tiên trong năm sẽ được người Việt chú trọng. Sự quan trọng của dịp này còn được thể hiện qua câu nói: "Giỗ Tết cả năm không bằng ngày Rằm tháng Giêng".

Nhiều gia đình sửa soạn, bày mâm cỗ cúng Rằm tháng Giêng tươm tất, chu đáo để mong may mắn cả năm.

Mâm cỗ Rằm tháng Giêng được từng gia đình chuẩn bị theo điều kiện kinh tế, không cần quá cầu kỳ nhưng vẫn thường đảm bảo các món cơ bản. Các gia đình có thể lựa chọn ăn Rằm và ngày 14/1 hoặc 15/1 âm lịch.

Chuyên gia gợi ý mâm cỗ cúng Rằm tháng Giêng:

Mâm cỗ cúng Phật

Các gia đình cần chuẩn bị hoa quả, chè xôi, rau xào chay nêm ít gia vị, canh nấm hoặc rau củ quả xào chay, các món đậu.

Các gia đình có thể thêm bánh trôi nước với ý nghĩa cầu mong một năm trôi chảy, thuận hòa.

Lễ vật cúng Phật bao gồm: Hương, hoa, đèn nến.

Màu sắc của các món ăn trên mâm cỗ chay được cho là tượng trưng cho sự hiện diện của ngũ hành: kim, mộc, thủy, hỏa, thổ. Ăn cơm chay cũng là cách hướng tới sự thanh thản, an nhiên trong tâm hồn.

Ảnh minh họa

Mâm cỗ mặn cúng gia tiên gồm có 4 bát, 6 đĩa đầy đặn:

+ 4 bát bao gồm: Bát canh măng, bát miến, bát mọc, bát canh mọc.

+ 6 đĩa bao gồm: Đĩa thịt lợn hoặc thịt gà, đĩa giò hoặc chả, đĩa nem thính hoặc đĩa xào, đĩa dưa muối, đĩa xôi hoặc bánh chưng và bát nước chấm.

Lễ vật bao gồm: Hương, hoa tươi, quả tươi, vàng mã, đèn nến, trầu cau, rượu trắng, thuốc lá...

Bài văn khấn Rằm tháng Giêng theo Văn khấn cổ truyền Việt Nam

Dưới đây là bài khấn Rằm tháng Giêng theo Văn khấn cổ truyền Việt Nam, các gia đình có thể tham khảo:

Nam mô a di Đà Phật! (3 lần)

- Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

- Con kính lạy Hoàng thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.

- Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành Hoàng, ngài Bản xứ Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân cùng chư vị Tôn thần.

- Con kính lạy Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ, Thúc Bá Đệ Huynh, Cô Di, Tỷ Muội họ nội họ ngoại.

Tín chủ (chúng) con là: …

Ngụ tại …

Hôm nay là ngày Rằm tháng Giêng năm Canh Tý gặp tiết Nguyên tiêu, tín chủ con lòng thành, sửa sang hương đăng, sắm sanh lễ vật, dâng lên trước án.

Chúng con kính mời ngài Bản cảnh Thành hoàng chư vị Đại Vương, ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân, Ngũ phương, Long mạch, Tài thần. Cúi xin các ngài linh thiêng nghe thấu lời mời, giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật.

Chúng con kính mời các các cụ Tổ Khảo, Tổ Tỷ, chư vị Hương linh gia tiên nội ngoại họ… nghe lời khẩn cầu, kính mời của con cháu, giáng về chứng giám tâm thành, thụ hưởng lễ vật.

Tín chủ con lại kính mời ông bà tiền chủ, hậu chủ tại gia về hưởng lễ vật, chứng giám lòng thành phù hộ độ trì cho gia chung chúng con được vạn sự tốt lành. Bốn mùa không hạn ách, tám tiết hưởng an bình.

Khấn xong vái 3 vái. Nam mô a di Đà Phật! (3 lần).