Ảnh minh hoạ.

Phát hiện vì khám bệnh tình cờ

Anh Nguyễn Văn H. 33 tuổi, trú tại Hoàng Mai, Hà Nội đi kiểm tra sức khỏe vì thấy người mệt, da vàng, mắt vàng hơn bình thường. Anh H. kể chỉ đi kiểm tra cho chắc ăn. Nhưng khi làm xét nghiệm AFP chỉ số cao bất thường nên bác sĩ khuyên anh đi siêu âm và kiểm tra thêm chức năng gan.

Kết quả, anh H. cho biết vừa siêu âm bác sĩ đã thấy khối u trong gan có kích thước 3,5 – 5 cm và bác sĩ nghi ngờ ung thư gan.

Sinh thiết giải phẫu tế bào học là ung thư tế bào gan.

Anh H. kể cách đây hai năm chú ruột anh ở quê cũng mất vì ung thư gan và khi phát hiện khối u gan cũng tương tự như thế này. Khi thấy mình có u trong gan cảm giác của anh thực sự sốc. Điều anh lo lắng nhất đó là con gái anh mới chào đời được hơn 1 tháng.

Anh H. được bác sĩ tư vấn hóa trị và phẫu thuật vì u lớn. Sau khi cân nhắc kinh tế và được các bác sĩ động viên, anh H. đã bắt đầu điều trị.

Nhưng bản thân anh H. không có dấu hiệu của bệnh gì ngoài thấy mệt mỏi và có dấu hiệu da vàng hơn. Bạn bè hay vợ anh còn đổ chắc do anh uống rượu nhiều nên vàng da vì không có đau đớn gì để xác định được bệnh.

Ông Nguyễn Văn L. 61 tuổi, Hưng Yên cũng bị ung thư gan khi vô tình đi kiểm tra sức khỏe. Bị nhiễm viêm gan vi rút C 3 năm nay, ông L. đã điều trị ổn định và gần đây thấy vàng lòng bàn tay, đau hạ sườn phải nên đến viện kiểm tra thì bác sĩ kết luận ông bị ung thư gan.

Dấu hiệu nhận biết

Theo GS Mai Trọng Khoa – Giám đốc Trung tâm y học hạt nhân và ung bướu, Bệnh viện Bạch Mai hiện nay ung thư gan là nguyên nhân đứng hàng thứ ba gây tử vong do ung thư trên toàn thế giới, tỷ lệ mắc ung thư gan cao nhất ở châu Á và Châu Phi nơi có tỷ lệ mắc viêm gan vi rút cao.

Tại Việt Nam theo ghi nhận của cơ quan ung thư quốc tế được công bố trên GLOBOCAN năm 2012, tỷ lệ mắc ung thư gan chuẩn theo tuổi ở nam giới là 40,2/100 nghìn dân, phổ biến đứng hàng thứ hai ở nữ giới là 10,9/100 nghìn dân phổ biến đứng hàng thứ ba.

Ung thư gan bao gồm có ung thư gan nguyên phát và ung thư gan thứ phát. Ung thư gan nguyên phát hay còn gọi là ung thư gan biểu mô tế bào gan là khối u ác tình phát triển từ tế bào gan. Khác với ung thư gan thứ phát là loại ung thư từ một cơ quan khác của cơ thể di căn đến gan.

Nguyên nhân của ung thư gan là xơ gan, thực tế lâm sàng nhận thấy có 70 – 80 trường hợp ung thư gan phát triển trên xơ gan. Ở Pháp, chứng nghiện rượu la nguyên nhân gây xơ gan đối với 90 % nam giới và 70% nữ giới, trong đó có 10 – 20 % ung thư hóa. Nhật Bản, Việt Nam và một số nước châu Á, Châu Phi thì 80 - 90% ung thư gan phát triển từ xơ gan do viêm gan vi rút B và C.

Viêm gan vi rút B được xem là nguyên nhân quan trọng nhất gây ung thư gan đặc biệt là ở châu Á, châu Phi. Những người mắc viêm gan B có nguy cơ bị ung thư gan cao gấp 200 lần so với những người không mắc viêm gan B.

Có khoảng 15-20 % xơ gan do nhiễm vi rút viêm gan B biến chứng thành ung thư gan. Ngoài ra, viêm viêm vi rút C đang có xu hướng gia tăng và đã có sự liên quan giữa viêm gian vi rút viêm gan C và ung thư gan.

Tại nước ta, đa số bệnh nhân thường đến khám bệnh khi đã ở giai đoạn muộn, các biểu hiện của bệnh khá rõ ràng nên việc chẩn đoán không khó.

Các triệu chứng của ung thư gan có thể bao gồm mệt mỏi, gầy sút cân, chán ăn, kém ăn, buồn nôn, nôn, đau thượng vị hạ sườn phải, đau thượng vị, vàng da và củng mạc mắt vàng. Triệu chứng khởi đầu cũng thường gặp trên các bệnh nhân xơ gan đột ngột xuất hiện biến chứng.

Các triệu chứng ung thư gan ở giai đoạn sớm thường mơ hồ, người bệnh ít chú ý tới nên những người mắc các bệnh lý về gan như xơ gan, viêm gan mãn tính cần kiểm tra sức khỏe thường xuyên để phát hiện ung thư gan.