Vimedimex và một thập kỷ ở VietABank

Như Nhadautu.vn đã đưa tin, Ngân hàng TMCP Việt Á (VietABank) trung tuần tháng 6 vừa qua đã hoàn tất đợt phát hành cổ phần cho cổ đông hiện hữu với tỷ lệ thành công 64,7%, qua đó nâng vốn lên 4.474 tỷ đồng.

Ba cổ đông lớn của VietABank sau đợt tăng vốn là CTCP Tập đoàn Đầu tư Việt Phương (Việt Phương Group) 12,14%, CTCP Rạng Đông 10,45% và ông Phương Hữu Việt 5,06%. Đây đều là các cổ đông đã mua đúng số cổ phần phát hành thêm với tỷ lệ 100:43. Trong đó Chủ tịch VietABank chắc chắn sẽ phải thực hiện giảm xuống dưới 5% để tuân thủ Luật các TCTD.

Đáng chú ý, danh sách cổ đông lớn của VietABank không còn hai cái tên: Văn phòng Thành uỷ TP.HCM và CTCP Đầu tư Phát triển Hoà Bình như tại phương án tăng vốn đã được ĐHĐCĐ thường niên năm 2019 thông qua.

Chủ tịch Tập đoàn Vimedimex Nguyễn Thị Loan.

CTCP Đầu tư và Phát triển Hoà Bình hoạt động từ năm 2008 với 4 cổ đông sáng lập là các cá nhân Nguyễn Thị Loan, Trần Văn Kỳ, Vũ Ngọc Chiêm là CTCP Đầu tư và Kinh doanh vàng Quốc tế. Bà Loan sinh năm 1970, là Chủ tịch Tập đoàn Vimedimex, ông Kỳ là Chủ tịch Tập đoàn Hateco, còn Kinh doanh vàng Quốc tế là pháp nhân cùng nhóm Vimedimex.

Phát triển Hoà Bình tham gia vào VietABank cùng đợt với Việt Phương Group và Rạng Đông Group, khi nhà băng này tăng vốn gấp đôi lên 3.000 tỷ đồng năm 2010 để tuân thủ Luật các TCTD.

Trong đợt mua bán cổ phần này, không những Việt Phương Group, mà cá nhân bà Nguyễn Thị Loan cũng phải chịu không ít đồn đoán về nguồn lực mua cổ phần VietABank. Một trong những căn cứ là ngay sau khi Phát triển Hoà Bình trở thành cổ đông lớn của VietABank, bà Nguyễn Thị Loan đã thế chấp 40 triệu cổ phần của chính Phát triển Hoà Bình tại VietABank chi nhánh Hà Nội.

Tới giữa năm 2015, hai cổ đông lớn nhất của Phát triển Hoà Bình là bà Nguyễn Thị Loan (62,19%), và CTCP Đầu tư Bất động sản Hồ Gươm (đổi tên từ Công ty kinh doanh vàng Quốc tế) có 37,5%. Tuy nhiên, đến cuối năm 2016, bộ đôi nhà đầu tư này thoái hết vốn khỏi Phát triển Hoà Bình.

Dù vậy, đây nhiều khả năng chỉ là động tác tái cơ cấu của nữ Chủ tịch năm nay bước qua tuổi ngũ tuần, hơn là một động thái mang ý nghĩa đổi chủ; bởi chức vụ Chủ tịch HĐQT Phát triển Hoà Bình từ tháng 11/2016 đến nay thuộc về bà Trịnh Ngọc Duyên - một mắt xích quan trọng trong hệ sinh thái Vimedimex, hiện giữ chức Phó TGĐ CTCP Y dược phẩm Vimedimex.

Trở lại với đợt tăng vốn vừa qua tại VietABank, như đã đề cập, khác với trường hợp không mua thêm cổ phần phát hành như Văn phòng Thành uỷ TP.HCM, thì Phát triển Hoà Bình đã âm thầm rút vốn từ giữa năm 2019. Cụ thể, từ ngày 15-21/8/2019, thành viên Vimedimex đã bán toàn bộ 32 triệu cổ phần, tương đương 9,15% vốn điều lệ VietABank cho 15 cá nhân.

Danh tính 15 cá nhân này không được công bố, song những dữ liệu dưới đây phần nào mang tới hình dung về chủ mới của lô cổ phần có mệnh giá 320 tỷ đồng này.

"Thâm tình" Vimedimex - Việt Phương Group

Năm 2011, bà Nguyễn Thị Loan tham gia vào VietABank với vai trò Phó Chủ tịch HĐQT, trong khi ông Phương Hữu Việt được bầu làm Chủ tịch nhà băng này. Tuy nhiên nữ tướng Vimedimex không ở lại VietABank lâu, khi ĐHĐCĐ thường niên năm 2013 đã bầu ra HĐQT mới không có bà Loan. Việc không trực tiếp tham gia HĐQT dù bỏ ra khoản tiền nhiều trăm tỷ đồng cho thấy sự tin tưởng lớn lao của bà chủ Vimedimex đối với ông Phương Hữu Việt cũng như Việt Phương Group, cho dù VietABank lâu nay gần như không có khái niệm cổ tức, giá cổ phiếu trên sàn OTC chỉ ở mức 3-4.000 đồng/CP.

Tất nhiên, mối quan hệ giữa hai tập đoàn này không chỉ dừng lại ở đó, mà còn được duy trì thông qua nhiều thương vụ hợp tác, kể cả sau thời điểm Phát triển Hoà Bình thoái vốn khỏi VietABank.

Ngày 18/1/2019, Công ty TNHH Đầu tư Xây dựng Bất động sản Hoàng Sang Quỳnh Anh ký hợp đồng hợp tác đầu tư kinh doanh số 13/2019/HTKD/VH-QA với CTCP Đầu tư Phát triển Hạ tầng và đô thị Vĩnh Hưng. Vĩnh Hưng là công ty con, do nhóm Vimedimex nắm 98%, được Hà Nội chấp thuận dự án BT 1,6km đường đổi 60ha đất "vàng" từng làm xôn xao dư luận Thủ đô.

Dự án của Phát triển Hoà Bình ở Yên Sở, Hoàng Mai (Hà Nội) có tên thương mại Aurora Garden Vimefulland tới nay vẫn chỉ là bãi đất trống.

Ở một thương vụ không kém phần kín tiếng, CTCP Đầu tư PFD ngày 21/4/2017 đã ký hợp đồng hợp tác kinh doanh số 01/2017/HTKD/HBI-PFD với CTCP Đầu tư và Phát triển Hoà Bình về việc thực hiện dự án Đầu tư Xây dựng khu hỗn hợp thương mại - nhà ở cao tầng tại ô đất C11/CCKV1 và C11/ODK1 tại phường Yên Sở, Quận Hoàng Mai, Hà Nội.

Phát triển Hoà Bình là pháp nhân đã được đề cập ở phần đầu bài viết, còn Đầu tư PFD được thành lập năm 2014, có tổng giám đốc là bà Nguyễn Thị Dịu (SN 1993) - cũng là một doanh nhân quê Lương Tài, Bắc Ninh. Ba cổ đông sáng lập là bà Đỗ Thị Ngọc Hà (50%), ông Vũ Đình Độ (36%) và ông Ngô Đức Vũ (14%). Trong đó, ông Độ và ông Vũ là Chủ tịch và Phó Chủ tịch HĐQT CTCP Nhựa Đồng Nai. (Xem thêm: Người xứ "Bắc" ở Nhựa Đồng Nai). Hai vị này đã thoái vốn tại PFD vào 21/4/2017, đúng ngày PFD ký hợp đồng với Phát triển Hoà Bình.

Hiện nay, bà Đỗ Thị Ngọc Hà vẫn duy trì tỷ lệ nắm giữ 50% tại PFD. Ngoài ra, bà Hà là cổ đông sở hữu 28,5 triệu cổ phần tại CTCP Đầu tư Phát triển Công nghệ và Năng lượng mới Việt Nam - chủ đầu tư bộ đôi nhà máy thuỷ điện Nậm Be (Tân Uyên, Lai Châu) và Chấn Thịnh (Văn Chấn, Yên Bái). Hay đáng chú ý hơn, nữ doanh nhân họ Đỗ còn nắm trong tay cả chục triệu cổ phiếu của CTCP Bất động sản Vimedimex (mã cổ phần VML008) - pháp nhân phụ trách mảng địa ốc của Tập đoàn Vimedimex.

Còn nhiều thương vụ khác mang đậm hình bóng của hai group đang đề cập, như tại CTCP Biển Tiên Sa - chủ đầu tư dự án Khu du lịch sinh thái Biển Tiên Sa tại Đà Nẵng; dự án Khu du lịch Ngọn Hải Đăng tại xã Tân Thành, huyện Hàm Thuận Nam, tỉnh Bình Thuận; dự án Khu đô thị mới Sơn Đồng - Đất Việt tại Hoài Đức, Hà Nội...

Với mối quan hệ khăng khít như vậy, không bất ngờ khi VietABank vẫn là nhà tài trợ tín dụng quan trọng cho nhóm Vimedimex, kể cả khi nữ đại gia Nguyễn Thị Loan đã rút hẳn khỏi nhà băng này từ tháng 8 năm ngoái.

Ở hai thương vụ gần đây nhất, CTCP Đầu tư và Phát triển Hoà Bình cuối năm 2019 đã thế chấp dự án Khu hỗn hợp thương mại - nhà ở cao tầng tại phường Yên Sở, Hoàng Mai, Hà Nội tại VietABank. Sau đó ít tuần, CTCP Đầu tư Phát triển Hạ tầng và Đô thị Vĩnh Hưng đầu năm 2020 tiếp tục thế chấp quyền tài sản phát sinh từ dự án hai ô đất CT1 và CT4 thuộc dự án Khu chức năng đô thị Vĩnh Hưng - Thanh Trì, Hoàng Mai. Trong số các dự án/ thương vụ của Vimedimex "mượn" dòng vốn VietABank với giá trị tài sản đảm bảo hàng nghìn tỷ đồng, không ít dự án đến nay vẫn chưa thành hình, thậm chí vẫn còn là bãi đất trống...