Hòa chung không khí phấn khởi chào xuân Nhâm Dần 2022, TSKH Phan Xuân Dũng - Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam đã có cuộc trò chuyện cởi mở, chân tình với PV Báo Tri thức và Cuộc sống.

Kiến thiết cần phải có nhân tài

- Vẫn chuyện Xuân mới và nhân tài, xin Chủ tịch chia sẻ đôi điều về nhận định: “Hiền tài là nguyên khí quốc gia”, “Muôn việc thành công hoặc thất bại, đều do cán bộ tốt hoặc kém”?

Từ xưa, ông cha ta khẳng định “Hiền tài là nguyên khí của quốc gia” và điều này đã trở thành đạo lý, truyền thống của dân tộc ta.

Truyền thống ấy được kế thừa và phát huy trong thời đại Hồ Chí Minh, góp phần quan trọng vào sự nghiệp giải phóng dân tộc và xây dựng đất nước.

Ngay khi mới giành được chính quyền năm 1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định “kiến thiết cần phải có nhân tài”. Người luôn răn dạy “mọi việc thành hay bại đều do cán bộ mà nên”, “phải xây dựng đội ngũ cán bộ vừa hồng, vừa chuyên”.

Đi đôi với việc phát hiện nhân tài thì một vấn đề rất quan trọng là người lãnh đạo, quản lý phải biết sử dụng, trọng dụng nhân tài một cách hợp lý, nếu không sẽ làm thui chột nhân tài. Quan điểm xuyên suốt này đã được cụ thể hóa thành các quy định của pháp luật trong hệ thống pháp luật nước ta.

Trong bất cứ giai đoạn lịch sử nào của đất nước, cốt lõi của thành công chính là việc đi lên bằng trí tuệ của con người Việt Nam. Vì vậy, thu hút và trọng dụng nhân tài là việc cần thiết và phải có cách thức sử dụng nhân tài hợp lý nhằm phát huy cao nhất mọi nguồn lực sáng tạo của nhân dân vào sự phát triển của đất nước. Có như vậy mới bền vững và thịnh vượng.

Đảng ta luôn quán triệt nguyên tắc về công tác cán bộ; xử lý hài hòa, hợp lý mối quan hệ giữa tiêu chuẩn và cơ cấu, trong đó, tiêu chuẩn là chính; giữa “xây” và “chống,” trong đó “xây” là nhiệm vụ chiến lược, căn bản, lâu dài, “chống” là nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên; giữa “đức” và “tài,” trong đó, đức là gốc; giữa tính phổ biến và đặc thù; giữa kế thừa, đổi mới và ổn định, phát triển; giữa thẩm quyền, trách nhiệm cá nhân và tập thể.

- Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam tập hợp, xây dựng đội ngũ nhân tài thế nào?

Xây dựng đội ngũ cán bộ được xác định là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, trong đó có Liên hiệp Hội Việt Nam. Đây là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu, là công việc hệ trọng của Đảng, phải được tiến hành thận trọng, thường xuyên, hiệu quả. Đầu tư xây dựng đội ngũ cán bộ là đầu tư cho phát triển lâu dài, bền vững.

Liên hiệp Hội thực hiện chức năng tập hợp, đoàn kết đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ cả nước. Hiện nay, chúng tôi tập hợp được 3,7 triệu hội viên với 2,2 triệu trí thức, chiếm 32,5% trí thức cả nước; đã và đang phát huy tinh thần trách nhiệm trước Đảng, trước dân tích cực đóng góp trí tuệ cho công cuộc xây dựng và phát triển đất nước.

Phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc, thể hiện khí phách Việt Nam!

- 2022 là năm trọng tâm triển khai đưa Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XIII vào thực tiễn cuộc sống, trong đó tập trung phát triển đội ngũ trí thức Việt Nam. Theo Chủ tịch, làm cách nào để khơi dậy mạnh mẽ tinh thần yêu nước, ý chí tự cường dân tộc, khát vọng đưa đất nước phát triển phồn vinh, hạnh phúc của đội ngũ trí thức?

Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII nhận định: “Đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay”, và xác định mục tiêu: “Khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc”. Điều này thể hiện rõ khí phách Việt Nam; là khát vọng,ý chí chính đáng, vì lợi ích của dân tộc, của toàn Nhân dân ta.

Ngay sau khi Đại hội XIII của Đảng thành công rất tốt đẹp, Đảng đoàn Liên hiệp Hội Việt Nam đã tổ chức quán triệt, triển khai phổ biến chủ trương, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước cho các cán bộ khoa học, các hội viên; tạo sự đồng thuận, thống nhất trong đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ; xây dựng và triển khai Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng.

Theo đó, Liên hiệp Hội Việt Nam đặt mục tiêu tiếp tục giữ vai trò nòng cốt trong tập hợp, đoàn kết rộng rãi, phát huy trí tuệ sáng tạo của đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ; đưa khoa học và công nghệ trở thành động lực phát triển đất nước, đảm bảo quốc phòng, an ninh quốc gia; đáp ứng yêu cầu trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Liên hiệp Hội Việt Nam sẽ tập trung tham gia sâu hơn vào các hoạt động kinh tế - xã hội của đất nước như: Thí điểm thực hiện một số dịch vụ công; tham gia hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội các chủ trương, chính sách, dự án phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và các địa phương; xây dựng cơ sở dữ liệu Quốc gia về chuyên gia, nhà khoa học; tham gia các hoạt động nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ và các hoạt động kinh tế - xã hội khác.

Trước mắt, Liên hiệp Hội có cơ chế đột phá để hỗ trợ các nhà khoa học Việt Nam kể cả công lập và ngoài công lập tập trung nghiên cứu, đa dạng hóa các sản phẩm phòng, chống COVID-19 như: sản xuất vắc xin, kỹ thuật chẩn đoán mới, thuốc điều trị... để góp phần cùng cả nước ngăn chặn và đẩy lùi dịch COVID-19.

- Theo đó, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao phải gắn kết hài hòa, hiệu quả với phát triển khoa học và công nghệ?

Đại hội XIII của Đảng đã xác định 6 nhiệm vụ trọng tâm, 3 đột phá chiến lược và 12 nhiệm vụ chủ yếu, đòi hỏi chúng ta phải có nhận thức mới, tư duy khoa học mới gắn với những giải pháp thiết thực, hiệu quả để đưa chủ trương, đường lối của Đảng vào thực tiễn đời sống, để khoa học và công nghệ thực sự trở thành động lực phát triển, góp phần đưa đất nước phát triển nhanh, bền vững.

Chúng ta phải xác định con người là trung tâm, là chủ thể, nguồn lực quan trọng nhất và là mục tiêu của sự phát triển; phát triển giáo dục và đào tạo cùng với khoa học và công nghệ phải là quốc sách hàng đầu; phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao phải gắn kết hài hòa, hiệu quả với phát triển khoa học và công nghệ; phát huy tâm huyết, đam mê, yêu khoa học, yêu đất nước của đội ngũ trí thức và con người Việt Nam.

Trong bối cảnh tình hình trong nước và quốc tế có nhiều khó khăn, thách thức hơn là thuận lợi, với vai trò là tổ chức đại diện cho trí thức khoa học và công nghệ, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, các tổ chức thành viên sẽ làm tốt hơn nữa vai trò nòng cốt chính trị, động viên các hội viên triển khai hiệu quả 7 nội dung hoạt động được xác định trong Điều lệ theo Quyết định 1795/QĐ-TTg ngày 21/10/2015 của Thủ tướng Chính phủ, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng.

- Đón Tết nguyên đán Nhâm Dần, Chủ tịch nhắn gửi gì tới đội ngũ trí thức, nhà khoa học trong và ngoài nước, các tổ chức khoa học và công nghệ, các hội thành viên của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam?

Thay mặt Đoàn Chủ tịch Liên hiệp Hội Việt Nam, tôi xin chúc các nhà khoa học, cán bộ, công chức, viên chức, người lao động thuộc Liên hiệp Hội Việt Nam dồi dào sức khỏe, an khang, có thêm nhiều thắng lợi mới. 

Thực hiện: Thiên Tuấn