Trước Vinpearl Air, đã có loạt hãng hàng không 'chết yểu'

Tập đoàn Vingroup vừa công bố dừng dự án Vinpearl Air sau khi gửi văn bản lên Bộ Giao thông Vận tải xin rút khỏi lĩnh vực kinh doanh vận tải hàng không. Sự rút lui của Vingroup diễn ra sau 2 tuần dự án được trình lên Chính phủ.

Theo tờ trình Thủ tướng, dự án Vinpearl Air có quy mô 6 tàu bay trong năm đầu tiên, trung bình mỗi năm đưa vào khai thác thêm 6 tàu bay, đạt 30 tàu vào năm 2024. Dự kiến, Vinpearl Air chính thức đưa vào vận hành, khai thác bay thương mại trong tháng 7/2020.

Thị trường hàng không Việt Nam hiện có 6 hãng nội địa bao gồm Vietjet, Vietnam Airlines, Bamboo Airways, Jetstar Pacific, Vasco và Vietstar Airlines. Bên cạnh đó, một số đơn vị khác cũng muốn đặt chân vào lĩnh vực này như Kite Air (Cánh Diều) hay Vietravel Airlines.

Lãnh đạo Vingroup cho biết thị trường hàng không vẫn tiềm năng nhưng đang có nhiều công ty lớn tham gia. Việc tập đoàn này đầu tư mạnh vào hàng không có thể dẫn đến dư thừa nguồn cung, gây lãng phí cho xã hội. Ngoài ra Vingroup cần tập trung nguồn lực cho việc phát triển mảng công nghệ - công nghiệp.

Sự việc cũng một lần nữa cho thấy đây là một lĩnh vực "kén" người chơi và tiềm lực tài chính chưa thể là một đảm bảo cho thành công. Những cú "delay vô thời hạn" của những tên tuổi trong quá khứ đã nhiều lần chứng minh cho thực tế này.

4 lần thất bại của AirAsia tại Việt Nam

AirAsia là hãng hàng không giá rẻ hàng đầu châu Á và xâm nhập thành công tại nhiều thị trường như Thái Lan, Indonesia, Ấn Độ… Tuy nhiên, AirAsia lại có 4 lần thất bại trong nỗ lực mang thương hiệu vào Việt Nam.

Những bước đi đầu tiên vào Việt Nam của hãng bay Malaysia bắt đầu từ khoảng năm 2005 khi muốn tham gia tái cấu trúc Pacific Airlines. Cuộc chiến giành hãng hàng không có vốn Nhà nước này kết cục với phần thắng thuộc về Qantas của Australia, khi hãng bay được đổi tên thành Jetstar Pacific như hiện nay.

Đến năm 2007, AirAsia tiếp tục thử sức khi muốn thành lập liên doanh với Tổng công ty Công nghiệp Tàu thủy Việt Nam (Vinashin). Tuy nhiên, giấc mơ của gã khổng lồ này đổ vỡ vì Chính phủ lúc đó không chủ trương cấp phép thành lập hãng hàng không mới, nhất là hãng có vốn đầu tư nước ngoài.

Truoc Vinpearl Air, da co loat hang hang khong 'chet yeu'

AirAsia từng 4 lần thất bại khi liên doanh với đối tác Việt Nam.

Lần thứ 3, AirAsia đặt vấn đề liên doanh với hàng hàng không giá rẻ khác Vietjet Air vào năm 2010. Tuy nhiên giống như nỗ lực không thành trước đó, hai bên không thể bắt tay hợp tác do vấp phải phản đối từ Vietnam Airlines.

Nỗ lực gần nhất của gã khổng lồ này là liên doanh với Thiên Minh và Hải Âu vào năm 2017. Tuy nhiên, các bên đã giải phóng hợp đồng vào tháng 4/2019. Giám đốc điều hành Tony Fernandes sau đó nói rằng hãng không còn bất cứ kế hoạch nào ở Việt Nam.

Lãnh đạo của AirAsia cũng thông tin rằng hãng đang xem xét nghiêm túc việc thành lập chi nhánh ở Campuchia, theo sau đó là Trung Quốc và Myanmar.

Trãi Thiên và Blue Sky Air cũng “chết yểu”

Trai Thien Air Cargo là hãng hàng không tư nhân đầu tiên của Việt Nam được cấp phép chuyên vận chuyển hàng hóa, bưu phẩm, bưu kiện nhưng đã “chết yểu” khi chưa kịp bay trên bầu trời.

Thành lập vào tháng 6/2008, Trãi Thiên được cấp giấy phép kinh doanh vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không trong nước từ tháng 10/2009 với vốn 500 tỷ đồng. Sau một năm cấp phép, hãng vẫn chưa chưa công bố kế hoạch sắm máy bay, lên lịch bay.

Đến cuối năm 2011, Cục Hàng không rút giấy phép kinh doanh của Trãi Thiên vì hãng không có bất cứ dấu hiệu gì về khả năng cất cánh.

Truoc Vinpearl Air, da co loat hang hang khong 'chet yeu'-Hinh-2

Trải Thiên chưa thể cất cánh lên bầu trời.

Một công ty khác được cấp phép hoạt động vào tháng 8/2010 là Hãng hàng không Bầu Trời Xanh. Hãng dự kiến khai thác các loại máy bay trực thăng, thủy phi cơ và tất cả các loại máy bay cánh bằng khác, khai thác hơn 20 tuyến du lịch trong nước.

Tuy nhiên, kể từ khi gây tiếng vang ra mắt, hãng có tên tiếng Anh Blue Sky Air không có thêm thông tin nào về tình hình hoạt động.

Indochina Airlines và Air Mekong dừng cuộc chơi

Indochina Airlines được thành lập vào tháng 5/2008 với tên gọi ban đầu là Công ty cổ phần Hàng không Tăng Tốc, vốn điều lệ là 200 tỷ đồng. Đến tháng 10/2018, hãng bay của nhạc sỹ Hà Dũng được đổi tên thành Hàng không Đông Dương Indochina Airlines.

Indochina Airlines có chuyến bay đầu tiên vào ngày 25/11/2008 với đội bay gồm 2 chiếc Boeing 737 đi thuê và chỉ bay nội địa.

Nhưng 1 năm sau, hãng tư nhân này gặp khó khăn do ảnh hưởng của suy thoái kinh tế khiến nhu cầu di chuyển đường hàng không giảm mạnh. Đến tháng 9/2009, hãng chỉ còn cầm cự với một chặng bay TP HCM - Hà Nội.

Năm 2011, cuộc khủng hoảng tại Indochina Airlines càng trầm trọng khi nợ tiền xăng đối tác, nợ lương nhân viên và phải xin ngừng cất cánh. Kể từ đây, hãng tư nhân này dần biến mất trên bầu trời Việt Nam khi Cục Hàng không Việt Nam rút giấy phép do không có hoạt động.

Truoc Vinpearl Air, da co loat hang hang khong 'chet yeu'-Hinh-3

Hãng "sếu đầu đỏ" dừng cuộc chơi sau hơn 2 năm.

Hãng tư nhân Air Mekong cũng sớm dừng bay sau hơn 2 năm ra mắt. “Sếu đầu đỏ” được thành lập với vốn điều lệ 200 tỷ đồng bởi nhiều nhà đầu tư Việt Nam, mà đại diện là Công ty Đầu tư phát triển sản xuất Hạ Long (BIM Group).

Hãng được cấp phép kinh doanh vào tháng 10/2008 và bay thương mại lần đầu vào tháng 10/2010. Sau hơn 2 năm hiện diện, Air Mekong có 4 tàu bay thương mại Bombardier CRJ 900 với 13 đường bay nội địa.

Lãnh đạo Air Mekong từng thừa nhận tình hình kinh tế khó khăn dẫn đến hoạt động không hiệu quả. Đến giữa năm 2012, Eximbank muốn đầu tư chiến lược mua 11% vốn nhưng hợp đồng giữa 2 bên đổ vỡ sau đó.

Cuối năm 2012, CEO Lương Hoài Nam xin nghỉ việc và đến tháng 2/2013 hãng chính thức ngừng bay, trả 4 máy bay cho đối tác. Bộ Giao thông Vận tải đã “khai tử” Air Mekong vào đầu năm 2014.

Tập đoàn Vingroup vừa gửi văn bản lên Bộ Giao thông vận tải, chính thức xin rút khỏi lĩnh vực kinh doanh vận tải hàng không. Đây là bước đi nhất quán trong việc tập trung tối đa nguồn lực cho mục tiêu chiến lược là Công nghệ và Công nghiệp của Vingroup.

Theo Tập đoàn này, quyết định trên không ảnh hưởng đến mảng đào tạo phi công do Trường Đào tạo nhân lực kỹ thuật cao ngành Hàng Không VinAviation đảm nhiệm. Khoá Đào tạo đang triển khai vẫn tiếp tục được duy trì với đầy đủ những cam kết đã có với học viên.

Đồng thời, Vingroup khẳng định vẫn tiếp tục tham gia các dự án xây dựng, cải tạo hạ tầng hàng không trên cả nước .

He lo nguyen nhan khien ty phu Pham Nhat Vuong dong cua hang bay Vinpearl Air

Thông tin rút chỉ đưa ra 2 tuần sau khi Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề nghị Thủ tướng xem xét, quyết định chủ trương thành lập hãng hàng không Vinpearl Air với tổng vốn đầu tư 4.700 tỷ đồng, trong đó vốn chủ sở hữu là 1.300 tỷ đồng, chiếm 28%. Đây sẽ là bước gần cuối trước khi được cấp giấy phép kinh doanh vận chuyển hàng không sau hơn nửa năm Vingroup công bố thành lập pháp nhân.

Theo tờ trình, dự án vận tải hàng không Vinpearl Air có quy mô 6 tàu bay trong năm đầu tiên, trung bình mỗi năm đưa vào khai thác thêm 6 tàu bay, đạt 30 tàu vào năm 2024. Dự kiến Vinpearl Air chính thức đưa vào vận hành, khai thác bay thương mại trong tháng 7.

Như vậy, vận tải hàng không là lĩnh vực tiếp theo mà Vingroup thông báo thu hẹp hoạt động.

Trước đó, ngày 24/7/2019, tập đoàn Vingroup công bố hợp tác với tập đoàn CAE (Canada) trong việc đào tạo phi công, kỹ thuật bay và các nhân sự khác trong lĩnh vực hàng không nhằm cung cấp nguồn lực kỹ thuật cao cho Việt Nam và thế giới. Vingroup cũng xúc tiến các thủ tục để thành lập hãng hàng không Vinpearl Air.

Phát biểu về quyết định trên - ông Nguyễn Việt Quang, Phó Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc Tập đoàn Vingroup cho biết: “Thị trường Hàng không Việt Nam rất tiềm năng và đang phát triển mạnh, nhưng cũng có các Công ty lớn đang tham gia. Việc Vingroup đầu tư mạnh vào hàng không có thể dẫn đến dư thừa nguồn cung, gây lãng phí cho xã hội, đồng thời chúng tôi cũng cần tập trung nguồn lực cho việc phát triển mảng Công nghệ - Công nghiệp của mình, vì vậy chúng tôi quyết định rút lui”.

Trong chiến lược phát triển đã được công bố năm 2018, Vingroup đặt mục tiêu sẽ trở thành tập đoàn Công nghệ - Công nghiệp - Thương mại Dịch vụ hàng đầu Việt Nam trong 10 năm tới.

Để thực hiện chiến lược này, tháng 12/2019, Vingroup đã rút khỏi mảng bán lẻ và nông nghiệp. Quyết định dừng đầu tư kinh doanh vận tải Hàng không là bước đi nhất quán trong việc tái cơ cấu hoạt động, tập trung vào các ưu tiên cốt lõi của tập đoàn.

Trước đó, để dồn lực cho 2 ngành mũi nhọn là công nghiệp (VinFast sản xuất ôtô, xe máy điện) và công nghệ (VSmart sản xuất điện thoại, tivi), tập đoàn tư nhân lớn nhất Việt Nam công bố rút lui khỏi mảng bán lẻ trực tiếp.