Các cuộc tuần tra Biển Đông của Hải quân Mỹ lần này được tiến hành vào lúc Tòa án Trọng tài Thường trực (PCA) ở La Haye chuẩn bị ra phán quyết về vụ Philippines kiện Trung Quốc về vấn đề Biển Đông.

Tàu khu trục USS Stethem là một trong ba tàu chiến Mỹ đã tuần tra các khu vực cách bãi cạn Scarborough và quần đảo Trường Sa. Ảnh navaltoday.com

Cụ thể, ba tàu khu trục USS Stethem, USS Spruance và USS Momsen đã tuần tra ở các khu vực cách bãi cạn Scarborough và quần đảo Trường Sa từ 14 đến 20 hải lý. Khoảng cách này cho thấy đây không phải là những cuộc tuần tra nhằm bảo đảm quyền tự do hàng hải. Theo Navy Times, một cuộc tuần tra bảo đảm tự do hàng hải, trong phạm vi 12 hải lý xung quanh các đảo, phải có sự chấp thuận của cấp cao hơn.

Ngày 2/6, Hải quân Mỹ loan báo ba tàu khu trục USS Stethem, USS Spruance và USS Momsen đang tiến hành các chiến dịch ở Biển Đông nhằm bảo đảm an ninh hàng hải, nhưng không nói rõ địa bàn hoạt động.

Đối với Trung Quốc, mọi cuộc tuần tra của tàu chiến Mỹ trong phạm vi 12 hải lý là một sự xâm phạm lãnh hải. Theo các chuyên gia quân sự, tuần tra bên ngoài phạm vi này sẽ không có nhiều nguy cơ đụng độ, nhưng cũng là hình thức bày tỏ quyết tâm của Washington đối với Trung Quốc và các đồng minh của Mỹ, vào lúc Tòa án Trọng tài Thường trực vào ngày 12/7 tới sẽ ra phán quyết về vụ Philippines kiện Trung Quốc về Biển Đông.

Các quan chức Mỹ khẳng định các cuộc tuần tra mới của ba tàu khu trục nói trên và của cụm tàu sân bay USS Ronald Reagan ở Biển Đông là nằm trong khuôn khổ sự hiện diện bình thường của Hải quân Mỹ ở khu vực tây Thái Bình Dương. Chỉ có điều, các cuộc tuần tra này diễn ra vào lúc Hải quân Trung Quốc đang tiến hành tập trận ở khu vực quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam từ ngày 5/7 đến 11/7/2016.