Trong một cuộc trả lời phỏng vấn của đài VOA, Tiến sĩ Mira Rapp Hooper - Giám đốc Chương trình Sáng kiến Minh bạch Hàng hải Châu Á (AMTI) thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) ở Mỹ - nói vấn đề quan trọng là Bắc Kinh có dừng hay vẫn đang tiếp tục mọi các hoạt động xây dựng trên các đảo nhân tạo đã bồi đắp ở Biển Đông.
 |
| Tiến sĩ Mira Rapp Hooper - Giám đốc Chương trình Sáng kiến Minh bạch Hàng hải Châu Á (AMTI) thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) |
Về tuyên bố Trung Quốc đã ngưng hoạt động bồi đắp ở Biển Đông của Bộ trưởng Ngoại giao Vương Nghị tại ARF ngày 5/8, Tiến sĩ Mira Rapp Hooper nói: “ Điều quan trọng là liệu Trung Quốc có dừng hay vẫn đang tiếp tục các hoạt động xây dựng trên các đảo nhân tạo mà họ đã bồi đắp”.
Trả lời câu hỏi về bước kế tiếp của Trung Quốc, Tiến sĩ Hooper nhận định: “ Có khả năng Trung Quốc sẽ tiếp tục công tác xây dựng với những giai đoạn khác nhau trong vài tháng hay vài năm. Trong tương lai gần, từ nay tới thời điểm Chủ tịch Tập Cận Bình sang thăm Mỹ, có thể Trung Quốc sẽ không tiến hành các hoạt động xây cất khẩn trương. Trung Quốc có thể sẽ tạm ngưng mọi dự án xây mới gây tranh cãi cho tới khi một số hội nghị thượng đỉnh quan trọng ở khu vực như Hội nghị thượng đỉnh Đông Á hay APEC kết thúc cuối năm nay, Tuy nhiên, những tháng tiếp sau đó, …chúng ta sẽ thấy họ tái tục các hoạt động xây dựng và các hoạt động bán quân sự hóa các đảo (nhân tạo) đó”.
 |
| Trung Quốc xây dựng đường băng dài 3.000 mét trên Đá Chữ Thập thuộc Quần đảo Trường Sa của Việt Nam. |
Tiến sĩ Hooper cho rằng mục tiêu của Trung Quốc là tăng cường hiện diện ở Biển Đông, chứng tỏ sức mạnh, củng cố tuyên bố chủ quyền (tham lam và phi lý) theo cái gọi là “bản đồ đường lưỡi bò”. Với các đảo nhân tạo vừa bồi đắp, Trung Quốc dễ dàng hơn trong việc thực hiện mục tiêu nói trên.
Về kết quả vụ Philippines kiện “bản đồ đường lưỡi bò” của Trung Quốc, Tiến sĩ Hooper nói: “Tôi dự đoán rằng Tòa trọng tài quốc tế (PCA) sẽ ủng hộ Philippines… Trung Quốc chắc chắn sẽ không tuân thủ phán quyết của tòa (PCA) như họ đã từng tuyên bố. Có khả năng tòa sẽ tuyên bố đường 9 đoạn của Bắc Kinh là không phù hợp với Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển. Nhưng sẽ không có chuyện Trung Quốc sẽ tức thì thay đổi cách diễn giải đường 9 đoạn, các khu vực mà họ đã chiếm đóng hay xây dựng các đảo nhân tạo”.
Trả lời câu hỏi các nước phải làm gì để ngăn chặn tham vọng của Trung Quốc, bà Mira Rapp Hooper cho biết: “Tôi nghĩ có rất nhiều điều cần phải làm. Điều quan trọng đầu tiên là cần phải xúc tiến các hành động đa phương. Các nước đang mong muốn xúc tiến các cuộc thương lượng để đạt một bộ Quy tắc ứng xử Biển Đông cho dù Trung Quốc có tham gia hay không. Tôi nghĩ rằng Mỹ nên ủng hộ điều đó”.
